Η άνοδος στις τιµές των τροφίµων και η Μεσανατολική κρίση

Thomas Friedman
Οποιος παρακολουθεί καιρό τη Μέση Ανατολή γνωρίζει πως οι οκτώ πιο επικίνδυνες λέξεις έπειτα από ένα κατακλυσµικό συµβάν στην περιοχή είναι: «Τα πράγµατα δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια». Στο τέλος τέλος, αυτή η περιοχή απορρόφησε την πτώση του Τείχους και την άνοδο του Google χωρίς πρόβληµα.

Ταξιδεύοντας όµως στο Ισραήλ, τη ∆υτική Οχθη και την Ιορδανία προκειµένου να µετρήσω τα κρουστικά κύµατα από τηνΑίγυπτο, είµαι πεπεισµένος πως οι δυνάµεις που στήριζαν το στάτους κβο εδώ για τόσο καιρό – το πετρέλαιο, ο αυταρχισµός, ο αντιπερισπασµός του Ισραήλ και ο φόβος τουχάους, το οποίο θα έφερνε η αλλαγή – συνάντησαν επιτέλους έναν µηχανισµό αλλαγής ακόµα πιο ισχυρό: τηνΚίνα, τοtwitter και τους 20χρονους.

Φυσικά, δεν τροφοδοτεί την εξέγερση εδώ αυτή καθεαυτή η Κίνα– το κάνει όµως αναµφισβήτητα η αυξανόµενη κατανάλωση κρέατος, καλαµποκιού, ζάχαρης, σίτου και λαδιού από την Κίνα και ολόκληρο τον αναπτυσσόµενο κόσµο. Η άνοδος στις τιµές των τροφίµωνκαι της βενζίνης τους τελευταίους έξι µήνες όξυνε τη δυσφορία για τα παράνοµα καθεστώτα – ιδιαίτερα µεταξύ των νέων, των φτωχών και των ανέργων.

Γι’ αυτό τρέχουν όλεςοι κυβερνήσεις εδώ και τώρα να αυξήσουν επιδοτήσεις και µισθούς. Αλλά η Κίνα δυσκολεύει τα καθεστώτα της Αιγύπτου και τηςΙορδανίας, και µε άλλους τρόπους. Χρόνια πριν, είχα γράψει για τους αιγύπτιους επιχειρηµατίες που εισήγαγανπαραδοσιακά φαναράκια για τοΡαµαζάνι από την Κίνα. Από τη στιγµή που η Κίνα µπορεί να κατασκευάσει αξεσουάρ για το αιγυπτιακό Ραµαζάνι πιο φτηνά και ελκυστικά απ’ ό,τι οι χαµηλόµισθοι Αιγύπτιοι, καταλαβαίνει κανείς πως υπάρχειπρόβληµα ανταγωνιστικότητας.

Η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Υεµένη, η Τυνησία ξεχειλίζουν σήµερα από την πιο απογοητευµένη κουστωδία στον κόσµο: «τους µορφωµένους ανέργους». Στα χαρτιά, έχουν πανεπιστηµιακά πτυχία αλλά δεν διαθέτουν τα προσόντα να τα κάνουν παγκοσµίως ανταγωνιστικά. Πρόσφατα, βρέθηκα στη Σιγκαπούρη. Η κυβέρνησή της ασχολείται µε πράγµατα τόσο µικρά όπως το πώς να διδάξεις αποτελεσµατικότερα τα κλάσµατα στα παιδιά της Γ’ ∆ηµοτικού. Ο Χόσνι Μουµπάρακ δεν ασχολήθηκε ποτέ µε τέτοια. ΚΟΙΤΑΖΩ ΤΟΥΣ ΝΕΑΡΟΥΣ διαδηλωτές που συγκεντρώνονται στο κέντρο του Αµµάν και τους χιλιάδες διαδηλωτές στην Αίγυπτοκαι την Τυνησία, και πονάει η καρδιά µου. Τόσο πολλές ανθρώπινες δυνατότητες, αλλά δεν έχουν ιδέα πόσο πίσω βρίσκονται – ή ίσως να έχουν και γι’ αυτό να εξεγείρονται. Η κυβέρνηση της Αιγύπτου άφησε να χαθούν τα τελευταία 30 χρόνια βοµβαρδίζοντάς τους µε την ήπια µισαλλοδοξία των χαµηλών προσδοκιών: «Κάντε υποµονή. Η Αίγυπτος κινείται µε τους δικούς της ρυθµούς, όπως ο Νείλος».

Ο ΑΡΑΒΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ έχει σήµερα 100 εκατοµµύρια νέουςανθρώπους ηλικίας 15έως 29 ετών, πολλοί από αυτούς άνδρες που δεν έχουν την απαραίτητη µόρφωση για να βρουν µια καλή δουλειά, να αγοράσουν ένα διαµέρισµα και να παντρευτούν. Προσθέστε τηνάνοδο στις τιµές των τροφίµων και τη διάχυση του twitter, του facebook, των SMS, που τους δίνουν επιτέλους µια φωνή ώστε να αντιµιλήσουν στους ηγέτες τους και να επικοινωνήσουν απευθείας µεταξύ τους, καιπροκύπτει ένας πολύ ισχυρός µηχανισµός αλλαγής.

Νοµίζω πως η πραγµατική ιστορία στο Κάιρο σήµεραείναι η επανάσταση του 1952, που καθοδηγήθηκε από την κορυφή (από τον στρατό) εναντίον της επανάστασης του 2011, που καθοδηγείται από τη βάση (από τον λαό). Γιανα έχει χάπι εντ η Αίγυπτος, οστρατός πρέπει να απαρνηθεί µέρος τηςεξουσίας του και να οργανώσει µια δίκαιη διαδικασία πολιτικής µετάβασης. Αν συµβεί αυτό, δεν ανησυχώ ούτε στο ελάχιστο µήπως κυριαρχήσουν στο µέλλον οι Μουσουλµανικές Αδελφότητες, ούτε στην Αίγυπτο ούτε στην Ιορδανία. Βασικά, αυτές θα έπρεπε να ανησυχούν.

Source : The New York Times