Για ευνόητους λόγους, η αναφορά μας στο ελληνικό σύστημα εφεδρείας θα είναι γενική και θα εστιαστεί περισσότερο στη φιλοσοφία του συστήματος και όχι στον ειδικό τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του.
Καταρχάς, θα πρέπει να αναφερθεί το αυτονόητο: ως στράτευμα θητείας οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικότερα ο Ελληνικός Στρατός, όχι μόνο αναγκαιούν αλλά ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ να διαθέτουν ΙΣΧΥΡΗ ΕΦΕΔΡΕΙΑ. Φυσικά, ας σημειωθεί ότι ακόμη και αμιγώς επαγγελματικές ένοπλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Βρετανία) αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εφεδρεία και κάθε άλλο παρά την αγνοούν.
Σήμερα οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικότερα ο Ελληνικός Στρατός για να αποκτήσει την ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΣΗ θα πρέπει να επιστρατευτεί. Χωρίς την ενεργοποίηση των εφέδρων ούτε οι σχηματισμοί και οι μονάδες εκστρατείας μπορούν να αποκτήσουν την πολεμική τους σύνθεση, δηλαδή με άλλα λόγια ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΛΟΥΝ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΟΣ, ούτε αποστολές – έργα όπως η ασφάλεια εσωτερικού και κρίσιμων υποδομών να υλοποιηθούν.
Εξαιρέσεις φυσικά υπάρχουν, αλλά ο αριθμός των σχηματισμών – μονάδων εκστρατείας με πολεμική σύνθεση από τον καιρό της ειρήνης θα είναι εξ ορισμού περιορισμένος λόγω της περιορισμένης οροφής του ενεργού προσωπικού. Εξάλλου, στην πλειοψηφία τους εφαρμόζουν ειδικά σχέδια και φυσικά αποτελούν τον κορμό των δυνάμεων άμεσης αντίδρασης.
Όμως οι κύριες αμυντικές δυνάμεις όμως για να αποκτήσουν την πολεμική τους σύνθεση ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΦΕΔΡΕΙΑ.
Δυστυχώς σήμερα η ΕΦΕΔΡΕΙΑ (ως έννοια) πάσχει από την ίδια θεσμική και κοινωνική απαξίωση που χαρακτηρίζει τη θητεία. Ακόμη και το θεσμικό – νομικό πλαίσιο που διέπει τους εφέδρους φαίνεται να έχει ατονήσει κατά την εφαρμογή του.
Φυσικά αυτό δεν είναι παράλογο.
>Όταν γενικά οι νέοι σήμερα θεωρούν τη στρατιωτική θητεία ως «χάσιμο χρόνου».
>Όταν κατά τη διάρκεια της βρίσκονται αντιμέτωποι με ρουσφετολογικά περιστατικά (ΠΟΥ Η ΕΝΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ τους στρατιωτικούς να θέλουν… να πηδήξουν από το παράθυρο, καθώς θα πρέπει να αντιστοιχίσουν τις υπηρεσιακές ανάγκες με τα δεκάδες ρουσφέτια πολιτικών παραγόντων, εθνικής ή τοπικής εμβέλειας) που αρχίζουν από την κατανομή σε Κλάδο / Όπλο – Σώμα – Υπηρεσία, την απονομή της ειδικότητας, την περιβόητη μετάθεση – τοποθέτηση, και φθάνουν ως τις άδειες, τις υπηρεσίες ή τα καθήκοντα.
>Όταν εξ ορισμού δεν μπορούν να λάβουν, λόγω του μικρού χρόνου της θητείας, κρίσιμες ειδικότητες και να εκπαιδευθούν ως ΜΑΧΗΤΕΣ, αλλά γενικά αποτελούν βοηθητικό ή υποστηρικτικό προσωπικό, Η ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΑΥΤΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ.
Εξαιρέσεις φυσικά υπάρχουν και θα ήταν απρέπεια να μην αναφερθούμε στις δεκάδες ενώσεις και συλλόγους – λέσχες εφέδρων που ενεργοποιούνται στη χώρα, οι οποίοι σχεδόν ολοκληρωτικά καλύπτουν εξ ιδίων τα κόστη για την εκπαίδευση τους που πραγματοποιούν τον ελεύθερο – από τις συνήθεις βιοποριστικές καθημερινές υποχρεώσεις – χρόνο τους. Όμως στην πράξη, αποτελούν εκδήλωση ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Εξαίρεση αποτελεί επίσης και μεγάλο ποσοστό των Εθνοφυλάκων, οι οποίοι παρά τη γενικά μεγάλη μέση ηλικία τους, εν τούτοις σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύουν τη θέληση και τα «κότσια» τους προσερχόμενοι συστηματικά στις εκπαιδεύσεις, δίνοντας τον καλύτερο τους εαυτό.
Όμως σε κάθε περίπτωση το κύριο χαρακτηριστικό της εφεδρείας πρέπει να είναι η ΠΟΙΟΤΗΤΑ της.Δηλαδή πόσο καλά εκπαιδευμένη είναι, που και ποια οργανικά κενά καλύπτει και η ταχύτητα ενεργοποίησης της.
Δεν έχει κανένα νόημα αν η Χ μονάδα ή ο Ψ σχηματισμός υποδέχεται δεκάδες ή εκατοντάδες εφέδρους που δεν έχουν υποστεί ουσιαστική εκπαίδευση και το κυριότερο σχεδόν εξ ορισμού δεν έχουν κρίσιμες ειδικότητες λόγω της μικρής διάρκειας της θητείας. Γιατί, στην πράξη, κι ας συγχωρεθεί η ωμότητα της έκφρασης, οι ανεκπαίδευτοι έφεδροι δεν είναι παρά ανθρώπινο κρέας που αν δεν σφαγιαστεί στο πεδίο της μάχης σίγουρα θα επιβαρύνει το σύστημα διοικητικής μέριμνας. Άρα, όχι μόνο δεν θα επιφέρουν όφελος, αλλά θα αποτελούν και σημαντικό βάρος.
Με αυτό το σκεπτικό και με βάση την απειλή και τις συνθήκες ασφαλείας της χώρας, η ΕΦΕΔΡΕΙΑ θα πρέπει σήμερα να εξατομικευτεί και να προσδιοριστεί πρωτίστως σε ποιοτικό επίπεδο.
Με άλλα λόγια το ζήτημα είναι όχι πόσοι γενικά θα επιστρατευτούν και θα κατανεμηθούν, αλλά ΠΟΙΟΣ θα επιστρατευτεί και ΠΟΥ θα κατανεμηθεί στη συγκεκριμένη μονάδα – σχηματισμό. Επιπρόσθετα παράγοντες όπως η εντοπιότητα είναι εξαιρετικά κρίσιμοι, όχι μόνο λόγω του μειουμένου χρόνου αντίδρασης που προσφέρουν, αλλά και λόγω της καλής γνώσης των τοπικών συνθηκών.
Δυστυχώς, η υιοθέτηση του θεσμού των Εφέδρων Οπλιτών Υψηλής Ετοιμότητας (ΕΦΥΕΣ) στο πρόσφατο παρελθόν αποδείχθηκε στην εφαρμογή του παταγώδης αποτυχία. Παρά τα κίνητρα τα οποία είχαν δοθεί, η προσέλευση ήταν πολύ μικρή. Ως θεωρητική σύλληψη ο θεσμός των ΕΦΥΕΣ ήταν πολύ ελκυστική. Αξιοποιούσε με τον καλύτερο τρόπο το τοπικό εφεδρικό δυναμικό και μάλιστα στις γεωγραφικές περιοχές μείζονος ενδιαφέροντος, προσφέροντας επιπλέον συμπληρωματικό εισόδημα. Ελπίζουμε ότι οι αρμόδιοι επιτελικοί φορείς έχουν προβεί στην αξιολόγηση του συστήματος και κυρίως στην ανάλυση των – όντως πολύπλοκων και σαφώς και κοινωνιολογικών – λόγων που οδήγησαν στην αποτυχία του.
Επίσης η εφεδρεία θα πρέπει να συνδυαστεί ΑΜΕΣΑ με τις ενεργές δυνάμεις. Το βρετανικό σύστημα (που αναφέρθηκε στο πρώτο μέρος της ανάλυσης που μπορείτε να διαβάσετε στον σύνδεσμο http://www.defence-point.gr/news/?p=60939), σύμφωνα με το οποίο κάθε τάγμα – μονάδα των εφεδρικών δυνάμεων θα είναι άμεσα «συνδεδεμένο» με ένα τάγμα – μονάδα του ενεργού στρατού, αποτελεί μία ενδιαφέρουσα επιλογή. Φυσικά προϋποθέτει τη «σύμπτυξη» του Ελληνικού Στρατού σε πολυδύναμα στρατόπεδα με ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των μονάδων ώστε οι ενεργές μονάδες να αποκτήσουν επάνδρωση τουλάχιστον 70%. Έτσι θα είναι πολύ ευκολότερη η ένταξη και εκπαίδευση των εφέδρων, οι οποίοι θα καλύπτουν συγκεκριμένα κενά (θέσεις – ειδικότητες) της ενεργού δύναμης, ει δυνατόν σε μόνιμη βάση ώστε σε επίπεδο πληρώματος – ομάδας να δημιουργούνται και διαπροσωπικές σχέσεις.
Σε δεύτερη φάση και με προϋπόθεση την αύξηση της θητείας, ώστε να απονέμονται στους στρατεύσιμους και κρίσιμες ειδικότητες, θα είναι δυνατή η κλιμάκωση των εφεδρικών δυνάμεων (και κατά συνέπεια των άμεσα συνδεδεμένων με αυτές ενεργών) τόσο χρονικά όσο και με βάση την αποστολή τους.
Με άλλα λόγια μπορεί σήμερα να έχει επιτευχθεί η συγκρότηση δυνάμεων άμεσης αντίδρασης, αλλά θα πρέπει το σύνολο της πολεμικής παρατακτής δύναμης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων να ενεργοποιείται – κινητοποιείται σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα (12ωρα – 24ωρα) σε βάθος χρόνου.
Παράλληλα, μέσω ενός συστήματος επανεκπαίδευσης – απονομής δεύτερης ειδικότητας (σε άμεσο συνδυασμό με την επαγγελματική δραστηριότητα του κάθε εφέδρου) των εφεδρικών δυνάμεων, θα γίνει δυνατή η κατανομή του κατά τον πιο πρόσφορο τρόπο στις τρεις μεγάλες κατηγορίες δυνάμεων: ελιγμού – υποστήριξης μάχης και διοικητικής μέριμνας.
Γενικά στις χώρες που διαθέτουν καλά οργανωμένα συστήματα εφεδρείας, οι εφεδρικές δυνάμεις όταν ενεργοποιούνται εντάσσονται κυρίως στις μονάδες – υπηρεσίες διοικητικής μέριμνας, αφού η αύξηση των ενεργών δυνάμεων επιβάλλει την επέκταση των δυνατοτήτων ΔΜ για την υποστήριξη τους.
Σε πρακτικό επίπεδο μεγάλο όπλο για την αναδιοργάνωση του συστήματος εφεδρείας αποτελεί η τεχνολογία, αφού σήμερα υφίσταται η ηλεκτρονική υποδομή για την ταχεία παρακολούθηση, καταγραφή και επιλεκτική ενεργοποίηση των εφέδρων.
Φυσικά κίνητρα τόσο στους εφέδρους όσο και στις επιχειρήσεις – υπηρεσίες που επαγγελματικά τους απασχολούν θα πρέπει να δοθούν και αρκεί μία καταγραφή του τι ισχύει σε άλλες χώρες ώστε να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα.
Επιπρόσθετα, η αύξηση του αριθμού και της ποιότητας – αποτελεσματικότητας των συστημάτων εκπαίδευσης – εξομοίωσης που διαθέτουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις επιτρέπουν την παροχή υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης στις εφεδρικές δυνάμεις με συγκρατημένο οικονομικό κόστος.
Ευτυχώς για την αναδιάρθρωση του συστήματος της εφεδρείας η «μαγιά» υπάρχει.
Είναι οι προαναφερθείσες δεκάδες λέσχες, σύλλογοι, ενώσεις εφέδρων, τα μέλη των οποίων μπορούν άμεσα να ενταχθούν στο σύστημα. Με δεδομένη και αποδεδειγμένη τη βούληση τους να συνεισφέρουν στην πατρίδα τον ελεύθερο χρόνο τους δεν θα πρέπει να υφίσταται αμφιβολία για τη μαζική συμμετοχή και την απόδοση τους. Και αυτή η εθελοντική συμμετοχή των εφέδρων στο σύστημα θα πρέπει να προωθηθεί ενεργά ώστε αφενός να σχηματιστεί μία μάζα προσωπικού που θα είναι δεδομένης εκπαίδευσης – απόδοσης και ετοιμότητας. Παράλληλα θα ισχύει και η υποχρεωτική ένταξη, όπως γίνεται σήμερα, αλλά με αυστηροποίηση (κυρίως στην εφαρμογή) του θεσμικού – νομικού πλαισίου.
Καθώς οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα συνεχίσουν να στηρίζονται στην εφεδρεία, αφού τόσο τα οικονομικά όσο και τα δημογραφικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την πλήρη επαγγελματικοποίηση τους, η αξιοποίηση της εφεδρείας είναι μονόδρομος. Οι έφεδροι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως προσωπικό σε μακρά άδεια, και όχι ως «αργούντες παραγωγικοί πόροι», για τους οποίους όμως έχει ήδη καταβληθεί από το κράτος σημαντικό οικονομικό κόστος, ενώ και οι ίδιοι έχουν προσφέρει στην πατρίδα τον εαυτό τους και τον χρόνο τους για το διάστημα της στρατιωτικής τους θητείας.
Για να ανταποκριθούν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στις νέες προκλήσεις που κυρίως απορρέουν από τις καταιγιστικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, και να επιτελέσουν την επιβαλλόμενηΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ, είναι πλέον αδήριτη και επιτακτική ανάγκη η με τον βέλτιστο τρόπο αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού (και φυσικά των διατιθέμενων οικονομικών πόρων).
Source : defence-point.gr
