Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Six pack economic governance : Τό τέλος της ανεξαρτησίας των ευρωπαϊκών κρατών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιταχύνει τις προσπάθειές της για οικονομική ανανέωση, με κινήσεις που ενισχύουν περαιτέρω τη διακυβέρνηση της ευρωζώνης, διασφαλίζουν τη μελλοντική χρηματοοικονομική σταθερότητα και τονώνουν την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η δέσμη προτάσεων που παρουσιάστηκε σήμερα αφορά την εφαρμογή των αποφάσεών μας και την  περαιτέρω ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης. Περιέχει τέσσερα στοιχεία: την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2012, η οποία θέτει τις οικονομικές προτεραιότητες για το προσεχές έτος, δύο κανονισμούς για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτήρησης στην ευρωζώνη και μια Πράσινη Βίβλο για τα Ομόλογα Σταθερότητας.

Σχολιάζοντας την υιοθέτηση της δέσμης προτάσεων, ο Πρόεδρος Barroso δήλωσε:

«Προκειμένου να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη, τα κράτη μέλη πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να ενστερνιστούν τη βαθύτερη ολοκλήρωση της ευρωζώνης». Και συνέχισε: «Οι στόχοι πίσω από αυτή τη δέσμη προτάσεων - οικονομική ανάπτυξη, χρηματοοικονομική σταθερότητα, δημοσιονομική πειθαρχία - συνδέονται μεταξύ τους. Χρειαζόμαστε όλα αυτά, αν θέλουμε να υπερβούμε τη σημερινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να βαδίσουμε προς μία Ευρώπη στην οποία η αλληλεγγύη εξισορροπείται από την ενίσχυση των ευθυνών».

Το βασικό μήνυμα της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης 2012 είναι ότι, ενόψει της επιδεινούμενης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης , απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για να ξαναμπεί η Ευρώπη στη σωστή τροχιά και να διατηρήσει την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η Επισκόπηση καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν σε πέντε προτεραιότητες: την επιδίωξη διαφοροποιημένης και συμβατής προς την ανάπτυξη δημοσιονομικής εξυγίανσης· την αποκατάσταση της κανονικής χορήγησης πιστώσεων προς την οικονομία· την προώθηση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας· την αντιμετώπιση της ανεργίας και των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης· τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης . Η Επισκόπηση περιλαμβάνει κατάλογο των εκκρεμών ή μελλοντικών προτάσεων που αποσκοπούν στην τόνωση της ανάπτυξης και τις οποίες η Επιτροπή θέλει να περάσει με ταχεία διαδικασία, μέσω της κοινοτικής νομοθετικής διαδικασίας.

Οι δύο προτάσεις κανονισμών για την ενίσχυση της επιτήρησης στην ευρωζώνη  αποτελούν συνέχεια όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί βάσει των έξι νομοθετικών μέτρων (‘Six Pack’) τα οποία θα τεθούν σε ισχύ στα μέσα Δεκεμβρίου. Δεδομένης της βαθύτερης αλληλεξάρτησης των χωρών της ευρωζώνης, η ύπαρξη της οποίας αναδείχθηκε με σαφήνεια από τη σημερινή κρίση, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση τόσο του συντονισμού όσο και της επιτήρησης των δημοσιονομικών διαδικασιών για όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης και ιδιαίτερα για τα κράτη που παρουσιάζουν υπερβολικά ελλείμματα, που βιώνουν ή αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο οικονομικής αστάθειας, ή στα οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης.

Τέλος, με την Πράσινη Βίβλο για τα Ομόλογα Σταθερότητας, η Επιτροπή προωθεί, με δομημένο τρόπο, το σημαντικό διάλογο για την από κοινού έκδοση χρεογράφων στην ευρωζώνη. Με την παρουσίαση τριών εναλλακτικών λύσεων για τα Ομόλογα Σταθερότητας και παρέχοντας λεπτομερή ανάλυση των οικονομικών και νομικών συνεπειών τους, η Επιτροπή διαμορφώνει πλαίσιο συζήτησης και ορίζει σαφές χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα.

Η δέσμη προτάσεων αναλυτικά

Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2012 καθορίζει ποιες πρέπει να είναι, σύμφωνα με την Επιτροπή, οι προτεραιότητες της ΕΕ για τους επόμενους 12 μήνες από την άποψη των δημοσιονομικών πολιτικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η Επισκόπηση 2012 είναι το σημείο εκκίνησης για το δεύτερο ευρωπαϊκό εξάμηνο οικονομικής διακυβέρνησης. Παρουσιάζεται τώρα, και όχι τον Ιανουάριο, προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκής χρόνος εξέτασής της από τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 9 Δεκεμβρίου αναμένεται να λάβει γνώση της Επισκόπησης, η οποία, πάντως, θα αποτελέσει την κύρια εισήγηση της Επιτροπής στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 1ης και 2ας Μαρτίου 2012. Τόσο τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων (για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις) και τα προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης (για τη δημοσιονομική πολιτική), τα οποία τα κράτη μέλη θα υποβάλουν την άνοιξη, όσο και οι νέες ή επικαιροποιημένες συστάσεις ανά χώρα που θα υποβάλει η Επιτροπή τον Ιούνιο, θα πρέπει να συνάδουν προς τις προτεραιότητες πολιτικής που διατυπώνονται στην Επισκόπηση. Τα νέα εργαλεία επιτήρησης που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του 'Six Pack' θα χρησιμοποιηθούν για πρώτη φορά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Βάσει της πρότασης κανονισμού για την ενίσχυση της επιτήρησης της  δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών μελών της ευρωζώνης, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να υποβάλλουν τα σχέδια προϋπολογισμού τους την ίδια στιγμή κάθε χρόνο, η δε Επιτροπή θα έχει το δικαίωμα να τα αξιολογεί και, εάν είναι αναγκαίο, να διατυπώνει γνώμη επ'αυτών. Η Επιτροπή θα μπορεί να ζητήσει την αναθεώρηση των σχεδίων προϋπολογισμού, εάν κρίνει ότι παρουσιάζουν σοβαρές αποκλίσεις από τις υποχρεώσεις που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Όλα αυτά θα γίνονται δημοσίως ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια.  Η πρόταση κανονισμού προβλέπει επίσης αυστηρότερες απαιτήσεις  παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων για τις χώρες της ευρωζώνης υπό διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος· οι εν λόγω απαιτήσεις θα εφαρμόζονται σε συνεχή βάση καθ 'όλον τον κύκλο του προϋπολογισμού. Τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να διαθέτουν ανεξάρτητη δημοσιονομικά όργανα και να βασίζουν τους προϋπολογισμούς τους σε ανεξάρτητες προβλέψεις.

Βάσει της πρότασης κανονισμού για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτήρησης των χωρών της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται με σοβαρή οικονομική αστάθεια, διασφαλίζεται ότι η επιτήρηση κρατών μελών της ευρωζώνης στα οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης ή τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο οικονομικής αστάθειας είναι αυστηρή, ακολουθεί σαφείς διαδικασίες και είναι ενσωματωμένη στο δίκαιο της ΕΕ. Η Επιτροπή θα είναι σε θέση να αποφασίσει εάν ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη χρηματοοικονομική του σταθερότητα της θα υπόκειται σε ενισχυμένη επιτήρηση, το δε Συμβούλιο θα είναι σε θέση να εκδώσει σύσταση προς το εν λόγω κράτος να ζητήσει οικονομική βοήθεια.

Η Πράσινη Βίβλος για τα Ομόλογα Σταθερότητας αναλύει τα πιθανά οφέλη και τις προκλήσεις που παρουσιάζουν οι τρεις προσεγγίσεις για την από κοινού έκδοση χρεογράφων στην ευρωζώνη. Στο εν λόγω κείμενο αναλύεται ο πιθανός αντίκτυπος της κάθε προσέγγισης όσον αφορά: το κόστος χρηματοδότησης των κρατών μελών, την ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση, τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και τη συνολική ελκυστικότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ. Εξετάζονται επίσης οι ηθικοί κίνδυνοι από κάθε προσέγγιση αλλά και οι επιπτώσεις όσον αφορά την τροποποίηση της Συνθήκης. Τα Ομόλογα Σταθερότητας θεωρούνται από ορισμένους ως δυνητικά άκρως αποτελεσματική μακροπρόθεσμη απάντηση στην κρίση δημόσιου χρέους, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι θα αφαιρέσει τα κίνητρα της αγοράς για τη δημοσιονομική πειθαρχία και θα ενθαρρύνει τον ηθικό κίνδυνο. Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι οποιαδήποτε κίνηση προς την καθιέρωση των Ομολόγων  Σταθερότητας θα είναι εφικτή και επιθυμητή μόνον με ταυτόχρονη ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η έκταση αυτής της ενίσχυσης πρέπει να είναι ανάλογη με τη φιλοδοξία της προσέγγισης που θα επιλεγεί τελικά.
Source : The Economist.gr