Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Η κρίση επιβίωσης της νότιας Ευρώπης

Του Σταυρου Λυγερου Με την Ισπανία να παραπαίει και την Ιταλία να διολισθαίνει στη ζώνη του κόκκινου, οι εξελίξεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν τα χειρότερα σενάρια. Η κρίση της Ευρωζώνης είναι κρίση επιβίωσης. Το γεγονός αυτό έχει ανοίξει τη συζήτηση, με αποτέλεσμα να μπαίνουν πια στο τραπέζι προτάσεις που μέχρι τώρα ήταν απαγορευμένες. Δεν λαμβάνονται, όμως, οι αποφάσεις που μπορούν να αντιστρέψουν το κλίμα. Το βασικό εμπόδιο είναι η άρνηση του Βερολίνου να συναινέσει σε λύσεις που θα μεταφέρουν βάρη των αδύναμων κρίκων στους ώμους της Ευρωζώνης. Η ισπανική κρίση φέρνει το κόμπο στο χτένι. Δανειζόμενη με πολύ υψηλά επιτόκια και αντιμετωπίζοντας μια ολοένα διογκούμενη φυγή καταθέσεων και ευρύτερα κεφαλαίων, η κυβέρνηση Ραχόι ζητάει το κλυδωνιζόμενο τραπεζικό σύστημα να στηριχθεί κατευθείαν από ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Η γερμανική άρνηση, όμως, κατά πάσα πιθανότητα θα την οδηγήσει να ακολουθήσει την πεπατημένη και να ζητήσει την ένταξη της Ισπανίας στον μηχανισμό διάσωσης, παρότι το δημόσιο χρέος της είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο της Γερμανίας. Το Βερολίνο αρέσκεται να παρουσιάζει την κρίση ως αποτέλεσμα αποκλειστικά κακής δημοσιονομικής διαχείρισης των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Κακή διαχείριση υπήρξε και λειτούργησε ως παράγοντας επιδείνωσης, αλλά η βασική αιτία της κρίσης είναι συστημική. Το ευρώ είναι ένα κοστούμι ραμμένο στα μέτρα των ισχυρών οικονομιών, αλλά προορισμένο να φορεθεί από διαφορετικούς σωματότυπους. Γι’ αυτό και είχε πολύ διαφορετικές επιπτώσεις στις οικονομίες των χωρών-μελών. Από το ευρώ επωφελήθηκαν οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες. Στις ημέρες της ευημερίας το γεγονός αυτό είχε επικαλυφθεί. Η κρίση, όμως, το έβγαλε στην επιφάνεια. Η διάχυτη ανασφάλεια ωφελεί βραχυπρόθεσμα τη γερμανική οικονομία. Οταν, όμως, η Γερμανία δανείζεται (10ετές) με επιτόκιο μικρότερο του 1,2%, ενώ η Ισπανία δανείζεται με περισσότερο από 6% και η Ιταλία με λίγο λιγότερο, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να πάει μακριά. Οι διαφορές στο κόστος δανεισμού ανοίγουν περαιτέρω την ψαλίδα στους κόλπους της. Πολύ περισσότερο όταν το γερμανικής έμπνευσης φάρμακο της μονοδιάστατης λιτότητας βαθαίνει την κρίση και οξύνει αντί να αμβλύνει τις εσωτερικές αποκλίσεις. Πιστή στον ιδιοτελή δογματισμό της, όμως, η κυβέρνηση Μέρκελ επιμένει στη συνταγή της μονοδιάστατης λιτότητας και των αυστηρών κυρώσεων. Δέχεται να συζητήσει την κοινοτικοποίηση των βαρών που σήμερα συντρίβουν τους αδύναμους κρίκους μόνο εάν δρομολογηθούν βήματα δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης ή για την ακρίβεια εάν γίνει αποδεκτή η γερμανική ηγεμονία. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα θα θυσιασθεί για να χρησιμοποιηθεί η θυσία της ως καταλύτης για να γίνουν όλα όσα δεν γίνονται τώρα για τη διάσωση της Ευρωζώνης. Εάν υπάρχει αυτό το σχέδιο, πίσω του δεν βρίσκονται όσοι επιδιώκουν την εμβάθυνση, αλλά οι κύκλοι που θεωρούν πως ό, τι ήταν να κερδίσει η Γερμανία από το ευρώ ουσιαστικά το έχει κερδίσει και ως εκ τούτου δεν έχει λόγο να βάλει το χέρι στην τσέπη. Πράγματι, μια μειοψηφική μερίδα της γερμανικής άρχουσας τάξης θεωρεί ότι είναι προτιμότερο να διακινδυνεύσει την επιβίωση του ευρώ από το να πληρώσει ένα λογαριασμό που γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος. Αυτός είναι ο λόγος που ερωτοτροπούν με την ιδέα να σπρώξουν την Ελλάδα εκτός ευρώ, με το επιχείρημα ότι είναι μαύρη τρύπα. Εάν σπάσει ο ελληνικός κρίκος, όμως, θα προκληθεί καταστροφικό ντόμινο. Δεν θα προκύψουν μόνο χρηματικές απώλειες από την αναπόφευκτη στάση πληρωμών. Οι αγορές θα επιτεθούν βίαια στην Ισπανία και στην Ιταλία, ανεβάζοντας απότομα τα επιτόκια δανεισμού τους. Ορισμένοι άλλοι εκτιμούν ότι υπό την πίεση του κινδύνου τελικώς το Βερολίνο θα αναγκασθεί να πράξει ό, τι είναι αναγκαίο για να σωθεί η Ευρωζώνη. Αυτό είναι πιθανό, αν και η πείρα καταδεικνύει ότι η Μέρκελ εξαντλεί όλα τα περιθώρια πριν κάνει το παραμικρό βήμα. Η καθυστέρησή της, όμως, μειώνει την αποτελεσματικότητα κάθε βήματος. Με άλλα λόγια, η γερμανική αντίσταση συντηρεί τη συστημική κρίση και συνεχώς ανεβάζει το κόστος επίλυσής της. Ο εγκλωβισμός των οικονομιών της ευρωπαϊκής περιφέρειας στον φαύλο κύκλο της ύφεσης έχει αναζωπυρώσει την καχυποψία των αντίστοιχων λαών για τις προθέσεις του Βερολίνου. Γι’ αυτό και η εκλογή Ολάντ τροφοδότησε ελπίδες ότι μπορεί να προκαλέσει ρήγμα και να διαφοροποιήσει το κυρίαρχο δόγμα της λιτότητας. Μπορεί η Γερμανία να είναι με διαφορά η οικονομικά ισχυρότερη χώρα-μέλος, αλλά δεν μπορεί να ασκήσει τον ηγετικό ρόλο της στην Ευρώπη χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη συμπόρευση της Γαλλίας. Ειδικά τώρα που τόσο η Ρώμη όσο και η Μαδρίτη φαίνεται να διαμορφώνουν μέτωπο με το Παρίσι. Source : infognomonpolitics.blogspot

Η προβληματική Βαλκανική μας πολιτική

Κωνσταντίνος Χολέβας-Πολιτικός Επιστήμων Η 17η Ιουνίου εκτός από ημέρα διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών είναι και η 99η επέτειος του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου. Οι Βούλγαροι παρασπόνδησαν και επετέθησαν κατά των συμμάχων τους στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, των Ελλήνων και των Σέρβων, ενώ αργότερα και η Ρουμανία προσετέθη στην ελληνοσερβική συμμαχία. Η Ελλάς νίκησε και ολοκλήρωσε την απελευθέρωση ελληνικών πληθυσμών που είχε ξεκινήσει με τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο του 1912. Με την ευκαιρία αυτή καλό είναι να θυμηθούμε τα βαλκανικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και θα κληθεί να τα χειρισθεί υπεύθυνα η νέα κυβέρνηση που ελπίζουμε να σχηματισθεί γρήγορα. Το ζήτημα του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη πρέπει να ξανασυζητηθεί με τη Βουλγαρία, η οποία αποτελούσε μέχρι τώρα το εμπόδιο. Οι Ρώσοι είναι θετικοί, ενώ οι Βούλγαροι προέβαλαν οικολογικές ανησυχίες. Η ενεργειακή μας πολιτική θα βασισθεί μεν κυρίως στην ΑΟΖ, αλλά θα μείνει ελλιπής αν δεν συμπληρωθεί με ένα αγωγό, ο οποίος θα θωρακίσει κυρίως την Θράκη και θα ανοίξει θέσεις εργασίας. Τα Σκόπια δεν πρόκειται να συνετισθούν και θα συνεχίσουν να προκαλούν με κάθε τρόπο. Το αίτημά τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν συζητήθηκε καν κατά την πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Σικάγο, αλλά η άρνησή τους να υποχωρήσουν στο όνομα ενισχύεται και από δικά μας λάθη και παλινωδίες. Θα είναι καταστροφική η τυχόν εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος με διακηρύξεις διαφόρων συνιστωσών του αποδέχεται τις θέσεις του σκοπιανού εθνικισμού. Είναι άξιον απορίας πώς ο ΣΥΡΙΖΑ ενοχλείται σφόδρα από αυτό που αποκαλεί «ελληνικό εθνικισμό» και από την άλλη στηρίζει τον ανθελληνικό και προκλητικό εθνικισμό των Σκοπίων. Η Αλβανία συνεχίζει το παιχνίδι με τα δύο πρόσωπα. Στα λόγια θέλει φιλία και καλή γειτονία, αλλά στην πράξη όλες οι κυβερνήσεις στηρίζουν τις διεκδικήσεις των Τσάμηδων κατά της Ελλάδος και ασκούν πολιτική διωγμού «χαμηλών τόνων» κατά της ελληνικής εθνικής κοινότητας. Απαιτείται μεγαλύτερη πυγμή από την Αθήνα και ελπίζω η νέα κυβέρνηση που θα σχηματισθεί να έχει στελέχη που γνωρίζουν καλά το θέμα. Θυμίζω μία παλιότερη και πού ορθή δήλωση του Αντώνη Σαμαρά ότι η Ελλάδα ζητά για τους Έλληνες της Αλβανίας ό,τι ακριβώς ζητά και η Αλβανία για τα δικαιώματα των Αλβανών εκτός συνόρων. Εξάλλου εκκρεμεί η ρύθμιση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας, η οποία είχε αρχικά υπογραφεί κατά τρόπο αμοιβαία επωφελή, αλλά ακυρώθηκε με τουρκική παρέμβαση. Στη Σερβία η εκλογή του εθνικιστή Προέδρου Νίκολιτς φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου. Ο νέος Πρόεδρος υποστηρίζει πιο δυναμικά από άλλους πολιτικούς την αδιάλλακτη σερβική θέση περί ΜΗ αναγνωρίσεως της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου-Κοσσόβου. Φυσικά το ανεξάρτητο Κόσσοβο είναι μία πραγματικότητα, αλλά υπάρχουν 5 ευρωπαϊκές χώρες που συμφωνούν μετριοπαθώς με τη σερβική θέση ότι δηλαδή το αποτέλεσμα ενόπλου εξεγέρσεως και αποσχίσεως δεν παράγει έννομες συνέπειες. Μεταξύ των χωρών που δεν αναγνωρίζουν αυτή την ανεξαρτησία είναι και η Ελλάδα. Η πολιτική αλλαγή στη Σερβία αναμένεται να ριζοσπαστικοποιήσει τους Σέρβους που απέμειναν αποκλεισμένοι στο βόρειο τμήμα του Κοσσόβου, δηλαδή δεν αποκλείεται να έχουμε νέα αναταραχή μεταξύ σερβικών και αλβανικών ενόπλων ομάδων. Η βαλκανική μας πολιτική συνδέεται άμεσα με τη διδασκαλία της Ιστορίας. Θα είναι εθνικώς απαράδεκτο να υιοθετήσει η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση την τετράτομη φιλοτουρκική και φιλοσκοπιανή Ιστορία των Βαλκανίων που υπάρχει μεταφρασμένη στα ελληνικά με χρηματοδότηση διεθνών κερδοσκόπων. Φέτος μάλιστα που τιμούμε τα 100 χρόνια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου! Source : Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ