H Συριακή Ανοιξη ξεκίνησε με κεντρικό αίτημα την εσωτερική πολιτική και πολιτειακή μεταβολή. Ο Ασαντ όμως άντεξε το πρώτο κύμα αμφισβήτησης, διατήρησε μεγάλο μέρος των δυνάμεών του και κλιμάκωσε την αντίδραση απέναντι στους αντιπάλους του με αξιοσημείωτη σκληρότητα. Το σημείο στο οποίο οφείλει να επικεντρωθεί η προσοχή μας είναι η διαδικασία μετάβασης από το επίπεδο της κοινωνικοπολιτικής ρήξης, αναμενόμενης λόγω του συμβατικού τριπτύχου εξέγερσης (διαφθορά, νεποτισμός, αναποτελεσματικότητα), σε αυτό της δογματικο-ισλαμικής σύγκρουσης. Είναι το σημείο καμπής της Συριακής Ανοιξης από πολιτική διένεξη με έπαθλο το κράτος στην έναρξη μιας ενδοθρησκευτικής πανδημίας με διευρυμένη ισλαμική εμβέλεια.
Το οξύμωρο του Συριακού Ζητήματος αφορά πολιτικές στοχεύσεις μέσα από δογματικούς ελιγμούς. Η πλειοψηφία είναι σουνίτες σε ποσοστό 74%. Η πολιτική ελίτ όμως και ο οίκος των Ασαντ είναι αλαουίτες, με τους δεύτερους να ανήκουν στην αλαουίτικη αίρεση Qamari. Οι αλαουίτες αυτοχαρακτηρίζονται ως σιίτες και αποτελούν τη μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα στο εσωτερικό της Συρίας. Aν εξεταστεί όμως το περιεχόμενο της αλαουίτικης δογματικής θέσης, θα διαπιστωθεί, όπως αναφέρει σχετικά ο Ιωάννης Μάζης στο «Γεωγραφία του Ισλαμιστικού Κινήματος στη Μέση Ανατολή, Εκδόσεις Παπαζήση, 2002», ότι «το δόγμα και το τυπικό τους περιέχουν μη ισλαμικά στοιχεία, γεγονός που τους τοποθετεί, ελαφρά, στο περιθώριο του Ισλάμ».
Στην κορύφωση της Συριακής Ανοιξης ο Ασαντ μετέβαλε μια καθαρά εσωτερική πολιτική υπόθεση σε θρησκευτικό ζήτημα με ευθείες αναφορές στη βαθιά δογματική τριβή μεταξύ σιιτών και σουνιτών. Παρουσίασε το αλαουίτικο καθεστώς του ως μέρος του παγκόσμιου σιιτισμού, με προφανή στόχο να προσφέρει ένα εξαιρετικό πρόσχημα στο ιρανικό σιιτικό θεοκρατικό καθεστώς ώστε να εντείνει την εμπλοκή του στο εσωτερικό της Συρίας.
Η Δύση διευκόλυνε άθελα της τη μετάβαση από το κοινωνικοπολιτικό στο δογματικό - θρησκευτικό επίπεδο, ενθαρρύνοντας την εμπλοκή της Σαουδικής Αραβίας, της Τουρκίας και του Κατάρ, κομβικών φιλοδυτικών παραγόντων με εξίσου ισχυρή σουνιτική ατζέντα. Η εμπλοκή των τριών υποβοήθησε εμμέσως την πολιτική Ασαντ, με τον δεύτερο να προβάλλει τις επίσημες δηλώσεις της σαουδαραβικής ουχαμπίτικης πολιτικής ελίτ, που αναγορεύει τον οίκο των Σαούντ σε προστάτη των Σύριων σουνιτών! Ετσι μεταμορφώνεται το Συριακό πρόβλημα σε διαδικασία ολικής ρήξης μεταξύ σιιτών και σουνιτών, οδηγώντας τους συμβατικούς σιιτικούς παράγοντες στο εσωτερικό του κράτους (Ισμαηλίτες, Ιμαμίτες κ.ά.) αλλά και τους χριστιανικούς πληθυσμούς, που ίσως και να επιθυμούσαν έως σήμερα μια πολιτειακή αλλαγή, να μην εκδηλώνονται ή να υποστηρίζουν τον Ασαντ.
Καθυστερημένα η αμερικανική κυβέρνηση κατανόησε την κρισιμότητα της κατάστασης, όπως επίσης και τις δυσκολίες ελέγχου καλά οπλισμένων σουνιτικών ομάδων σε μεσοπρόθεσμο διάστημα. Πλέον οι ΗΠΑ μπλοκάρουν την προμήθεια των σουνιτών με βαρύ οπλισμό που προέρχονταν κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, ενώ κινούνται στην κεντρική νατοϊκή γραμμή επιχειρηματολογώντας υπέρ μιας στρατιωτικής επιχείρησης με την Τουρκία επικεφαλής, στοχεύοντας στη μη άμεση εμπλοκή τους στον συριακό λαβύρινθο. Η κυβέρνηση Ομπάμα υποβοήθησε εμμέσως τη μετατροπή της Συριακής Ανοιξης σε θρησκευτική διένεξη, ενώ ο ίδιος ο Ρόμνεϊ δεσμεύθηκε σε πρόσφατη ομιλία του στο Virginia Military Institute για μεγαλύτερη στήριξη των σουνιτικών ομάδων που δρουν σήμερα στη Συρία, αν αποκτήσει τα κλειδιά του Οβάλ Γραφείου. Ο κίνδυνος που σοβεί πραγματικά δεν είναι η τύχη του καθεστώτος Ασαντ αλλά ότι η Συρία μπορεί να μεταβληθεί σε θέατρο ολοκληρωτικής σιιτο-σουνιτικής σύγκρουσης, μια εξέλιξη που ασφαλώς βολεύει τη Δαμασκό, την Τεχεράνη, καθώς επίσης και τους φονταμενταλιστικούς σουνιτικούς κύκλους που έχουν ισχυροποιηθεί στο εσωτερικό του αραβικού κόσμου εξαιτίας της Ανοιξης. Οι αστοχίες κατανόησης του ισλαμικού γρίφου οικοδομούν το σημερινό πλαίσιο αβεβαιότητας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις πραγμάτωσης του χειρότερου σεναρίου για την περιοχή: την ολική σύγκρουση των δύο δογματικών πόλων του Ισλάμ.
ΠΗΓΗ : εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
