Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

Ευκαιρίες και εμπόδια στα σχέδια προώθησης του " Τουρκικού μοντέλου" στον μουσουλμανικό κόσμο

Θα εκμεταλλευθεί το μομέντουμ, «πουλώντας» στην Ευρώπη τον υποτιθέμενο ηγετικό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο, επιχειρεί η Αγκυρα και στο πλαίσιο αυτό κινητοποιούνται οι υποστηρικτές της εντός Ε.Ε. και ο ίδιος ο Τ. Ερντογάν που προετοιμάζει την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες.

Καθώς οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας παραμένουν ουσιαστικά «παγωμένες» εν αναμονή των εξελίξεων και στο Κυπριακό, η τουρκική κυβέρνηση δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη τις ευκαιρίες που δημιουργεί το ντόμινο εξεγέρσεων και αλλαγών που έχουν δρομολογηθεί στον μουσουλμανικό κόσμο.
Από την πρώτη στιγμή η Τουρκία αυτοπροβλήθηκε ως το πρότυπο για το νέο μοντέλο συνύπαρξης δημοκρατικών θεσμών και ισλαμισμού, δημιουργώντας έτσι «προστιθέμενη αξία» στον γεωστρατηγικό ρόλο που διεκδικεί και προσφέρει στην Ε.Ε. ως αντάλλαγμα για την ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Ο κ. Ερντογάν την 1η Μαρτίου θα μεταβεί στις Βρυξέλλες ύστερα από πρόσκληση του Χ.Μ. Μπαρόζο, στην πρώτη επίσκεψή του στην έδρα της Ε.Ε. μετά τον Ιούνιο του 2009. Το βασικό μήνυμα, το οποίο στέλνει η τουρκική ηγεσία και θα μεταφέρει στις Βρυξέλες ο κ. Ερντογάν (θα έχει προηγηθεί η συνάντησή του με την Α. Μέρκελ στη Γερμανία, που θα εγκαινιάσουν από κοινού έκθεση νέας τεχνολογίας), είναι ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι «τεχνική διαδικασία» και η Τουρκία δεν αποδέχεται τη μετατροπή της σε πολιτική διαδικασία.

Συγχρόνως σε κάθε επίπεδο η τουρκική ηγεσία καταγγέλλει «χώρες» της Ε.Ε. ότι χρησιμοποιούν το Κυπριακό ως πρόσχημα για να κλείσουν τον δρόμο της πλήρους ένταξης. Ο κ. Ερντογάν σε άρθρο του πριν από λίγες εβδομάδες χαρακτήριζε την Ε.Ε. «γερασμένη» και σε «κωματώδη» κατάσταση, κάνοντας λόγο για «κρίσιμη καμπή» στην οποία οδηγούνται οι ευρωτουρκικές σχέσεις.

Εκβιασμοί
Και ο πρόεδρος Γκιουλ, αν και ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η ένταξη στην Ε.Ε. δεν είναι κρίσιμη για την Τουρκία «γιατί ο κόσμος δεν σταματά στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι έτοιμες να δεχθούν και να νομιμοποιήσουν αυτόν τον εκβιασμό της τουρκικής κυβέρνησης. Μετά τον Σουηδό υπουργό Εξωτερικών Κ. Μπιλντ που μιλώντας στο σουηδικό Κοινοβούλιο εξήρε τα πλεονεκτήματα που θα προσφέρει στην Ευρώπη η ένταξη της Τουρκίας, εντυπωσιακή παρέμβαση (ακόμη και για Βρετανό), έκανε υπέρ της Τουρκίας ο υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων Ντέιβιντ Λίντινγκτον.

Ο Βρετανός υπουργός, τις απόψεις του οποίου για την Τουρκία είχε την ευκαιρία να ακούσει και ο υπουργός Δ. Δρούτσας στη συνάντηση που είχαν την Τέταρτη στο Λονδίνο, σε ομιλία του στη Βιέννη δήλωσε μεταξύ άλλων ότι είναι «προτιμότερο η νεολαία των αραβικών χωρών και του ευρύτερου μουσουλμανικού κόσμου να έχει πρότυπο τον Τ. Ερντογάν παρά τον Ιρανό πρόεδρο Μ. Αχμαντινεζάντ» και κάνοντας ένα βήμα παραπάνω πρότεινε ουσιαστικά τη συμμετοχή της Τουρκίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. η οποία, όπως είπε, θα «προσφέρει στην Ε.Ε. μεγαλύτερη αξιοπιστία στην αντιμετώπιση των γειτόνων μας στη Βόρειο Αφρική και στη Μ. Ανατολή».

Η προσπάθεια αυτή της Τουρκίας δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Οι μελανές κηλίδες της Τουρκικής Δημοκρατίας ήρθαν με ένταση στο φως τις τελευταίες ημέρες όχι μόνο με τη μαζική και μάλλον υπερβολική κατασκευή ενόχων και εμπλεκομένων σε συνωμοσίες πραξικοπήματος (που χρησιμοποιούνται για εξουδετέρωση του στρατιωτικού κατεστημένου), αλλά και με τη συνεχιζόμενη καταστολή εναντίον του κουρδικού πληθυσμού, αλλά και των φοιτητών στα τουρκικά πανεπιστήμια.

Τα τελευταία περιστατικά μάλιστα παρέμβασης στον Τύπο, ακόμη και με συλλήψεις δημοσιογράφων, εξόργισαν και τον νεοαφιχθέντα Αμερικανό πρέσβη κ. Ρικαρντόνε, που ξεκίνησε τη θητεία του στην Αγκυρα μέσα σε σκηνικό έντασης.

Εμπόδια στα σχέδια της

Για τις επιδιώξεις της Τουρκίας υπάρχει ένα σοβαρό εμπόδιο. Η διαδικασία εκδημοκρατισμού στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, με την ταυτόχρονη μέχρι στιγμής έλλειψη εμφανούς ανάμειξης ακραίων ισλαμικών ομάδων στις χώρες αυτές, αποδυναμώνει μεσοπρόθεσμα τον ρόλο της Τουρκίας, που σήμερα προβάλλεται ως η «εξαίρεση» λειτουργικής δημοκρατίας στον ισλαμικό κόσμο. Με τη δρομολόγηση της διαδικασίας μετάβασης στο δημοκρατικό μοντέλο, η Δύση δεν θα χρειάζεται «μεσολαβητές» για να συνομιλεί με τις χώρες της περιοχής. Αντίθετα οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν και με ομάδες όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και η Χαμάς στη Γάζα θα υποβάλουν σε δοκιμασία τις σχέσεις της με την Ε.Ε. και την Ουάσιγκτον.

Source : Μ. Ιγνατίου, ΗΜΕΡΗΣΙΑ