Το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο είναι άδικο και αντι-αναπτυξιακό. Αν υπήρχε ένα βασικό σημείο συναίνεσης μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας στη συζήτηση για το σχετικό νομοσχέδιο, ήταν αυτό. Η ψήφισή του, εδώ που φτάσαμε, ήταν επιβεβλημένη, για να αποφευχθεί η επικείμενη στάση πληρωμών και η απολύτως καταστροφική επιστροφή στη δραχμή.
Το ερώτημα είναι τι γίνεται τώρα. Με την εξασφάλιση της πέμπτης δόσης και, ακόμα περισσότερο, με την προβλεπόμενη συμφωνία για το νέο δάνειο και τη συμμετοχή ιδιωτών πιστωτών που θα καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας ως το 2014, κερδίζουμε πολύτιμο χρόνο. Δεν έχουμε πλέον κανένα περιθώριο να τον σπαταλήσουμε.
Είναι περίπου μαθηματικά βέβαιο ότι θα υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις σε αρκετούς από τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου. Για παράδειγμα, αποκλείεται να ξεπεραστούν αρκετά γρήγορα οι δικαστικές, πολιτικές και συνδικαλιστικές δυσκολίες που θα προκύψουν στην προσπάθεια αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ώστε να συγκεντρώσει το δημόσιο ταμείο 50 δισ. ευρώ ως το 2015. Επιπλέον, οι δημευτικού χαρακτήρα νέοι φόροι στην υποτιθέμενη «μεγάλη ακίνητη περιουσία» αναμένεται να δημιουργήσουν νέο κίνημα «Δεν πληρώνω» μεταξύ των ιδιοκτητών, που όντως δεν θα έχουν τη δυνατότητα να τους καταβάλουν, και γενικότερα θα καταφέρουν τη χαριστική βολή στην αγορά ακινήτων. Σε συνδυασμό με την αύξηση φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και στα εστιατόρια (από το Σεπτέμβριο), τις όχι-και-τόσο έκτακτες εισφορές των μισθωτών, τα αυξημένα τέλη κυκλοφορίας και τα νέα τέλη επιτηδεύματος –που πλήττουν ισόποσα (!) γιατρούς του Κολωνακίου και εργαζόμενους με μπλοκάκια– συνθέτουν μία αδιανόητη νέα φοροεπιδρομή που θα ισοπεδώσει ό,τι έχει απομείνει από την οικονομική δραστηριότητα, και άρα τη φοροδοτική ικανότητα (σ’ αυτό τουλάχιστον ο κ. Σαμαράς έχει δίκιο).
Ο κόσμος τα βλέπει όλα αυτά –τα νιώθει στην τσέπη του, στο πετσί του– και απελπίζεται. Κοιτάζει στο μέλλον και δεν υπάρχει φως στο τούνελ. Υπάρχει κάτι, έστω αυτή την ύστατη ώρα, που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για να αλλάξει το σκηνικό και να δώσει μερικά ψήγματα ελπίδας ότι οι θυσίες δεν θα πάνε χαμένες;
Τρεις προτεραιότητες
Τρία είναι τα βασικά πράγματα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση Παπανδρέου-Βενιζέλου για να πείσει τον ραγδαία διογκούμενο χορό των σκεπτικιστών εντός και εκτός συνόρων ότι το εννοεί όταν λέει ότι θέλει και μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα. Το σημαντικότερο είναι να βάλει επιτέλους μαχαίρι στο Δημόσιο. Όχι με μειώσεις μισθών, που ροκανίζονται στη ζούλα μέσω αυξήσεων υπερωριών και επιδομάτων, όχι με πρόωρες συνταξιοδοτήσεις που επιβαρύνουν σφοδρά το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά με κλείσιμο άχρηστων οργανισμών και συρρίκνωση άλλων, και με απολύσεις των υπεράριθμων εργαζόμενων. Η στήλη τάσσεται υπέρ μιας εκδοχής της μισθωτής εφεδρείας (παροχή μέρους των τακτικών αποδοχών στον απολυθέντα για ορισμένο χρονικό διάστημα), ώστε να διευκολυνθεί κοινωνικά η μετάβαση των εργαζομένων αυτών από μη παραγωγικές θέσεις εργασίας στο Δημόσιο σε παραγωγική απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα. Ο πανταχόθεν λιθοβολούμενος κ. Πάγκαλος έχει δίκιο στο σημείο αυτό (όταν είπε ότι η κατάργηση οργανισμών δεν έχει νόημα αν δεν φύγει κόσμος). Δυστυχώς, ο συν-αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών δεν δείχνει να συμμερίζεται την επιτακτική φύση μιας τέτοιας τομής.
Η δεύτερη προτεραιότητα πρέπει να είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Και επειδή γενικές αναφορές στο ζήτημα αυτό έχουν καταλήξει να είναι γραφικές, ας μιλήσουμε λίγο πιο συγκεκριμένα: πόσο δύσκολο είναι να βρεθούν, από κάθε «ύποπτη» κατηγορία ελεύθερων επαγγελματιών, 4-5 σοβαροί κλέφτες; Άτομα δηλαδή που αποκρύπτουν εσκεμμένα ως και το 99% του εισοδήματός τους, για να πέσουν κάτω από το αφορολόγητο όριο και να απολαμβάνουν τις πισίνες, τα τζιπ και τα σκάφη τους χωρίς να συμβάλλουν στο κοινωνικό σύνολο; Το σύστημα των διασταυρώσεων αυτό δεν φτιάχτηκε για να αποκαλύψει; Η σύλληψη, διαπόμπευση και επιβολή βαρύτατων προστίμων σε λίγους πρωταθλητές του εξαιρετικά δημοφιλούς αυτού ελληνικού σπορ θα έδινε ένα σαφές μήνυμα στους υπόλοιπους, αυξάνοντας θεαματικά το βαθμό συμμόρφωσης. Αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των δημόσιων εσόδων και σε δυνατότητα ανακούφισης των τίμιων φορολογουμένων που εδώ και τόσα χρόνια καλούνται να σηκώνουν το βάρος της παρανομίας των υπολοίπων. Επιπλέον, ιδιαίτερα αν επρόκειτο για κοινωνικά επιφανή άτομα με διασυνδέσεις στο σύστημα εξουσίας, θα έδινε την εικόνα μιας κυβέρνησης πραγματικά αδέκαστης, που χτυπά όσους πλουτίζουν εις βάρος της κοινωνίας, όποιοι κι αν είναι.
Το τρίτο κρίσιμο μέτωπο αφορά το ΕΣΠΑ και την ανάπτυξη. Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 4,5%, έναντι αρχικών προβλέψεων της τρόικας για 4%. Φέτος θα συρρικνωθεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις ως και 3,5% (έναντι αρχικών προβλέψεων 2,6%). Ως γνωστόν (βλ. και ρεπορτάζ σελ. 14), η Κομισιόν, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση επεξεργάζεται τρόπους με τους οποίους μπορεί να μειωθεί δραστικά η ελληνική συμμετοχή στη συγχρηματοδότηση των έργων που υπάγονται στο ΕΣΠΑ. Με αυτό τον τρόπο, τα κοινοτικά κονδύλια θα μπορέσουν να απορροφηθούν πιο γρήγορα και να τονώσουν πιο αποτελεσματικά την οικονομία στη δύσκολη επόμενη διετία.
Το ερώτημα είναι τι γίνεται τώρα. Με την εξασφάλιση της πέμπτης δόσης και, ακόμα περισσότερο, με την προβλεπόμενη συμφωνία για το νέο δάνειο και τη συμμετοχή ιδιωτών πιστωτών που θα καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας ως το 2014, κερδίζουμε πολύτιμο χρόνο. Δεν έχουμε πλέον κανένα περιθώριο να τον σπαταλήσουμε.
Είναι περίπου μαθηματικά βέβαιο ότι θα υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις σε αρκετούς από τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου. Για παράδειγμα, αποκλείεται να ξεπεραστούν αρκετά γρήγορα οι δικαστικές, πολιτικές και συνδικαλιστικές δυσκολίες που θα προκύψουν στην προσπάθεια αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ώστε να συγκεντρώσει το δημόσιο ταμείο 50 δισ. ευρώ ως το 2015. Επιπλέον, οι δημευτικού χαρακτήρα νέοι φόροι στην υποτιθέμενη «μεγάλη ακίνητη περιουσία» αναμένεται να δημιουργήσουν νέο κίνημα «Δεν πληρώνω» μεταξύ των ιδιοκτητών, που όντως δεν θα έχουν τη δυνατότητα να τους καταβάλουν, και γενικότερα θα καταφέρουν τη χαριστική βολή στην αγορά ακινήτων. Σε συνδυασμό με την αύξηση φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και στα εστιατόρια (από το Σεπτέμβριο), τις όχι-και-τόσο έκτακτες εισφορές των μισθωτών, τα αυξημένα τέλη κυκλοφορίας και τα νέα τέλη επιτηδεύματος –που πλήττουν ισόποσα (!) γιατρούς του Κολωνακίου και εργαζόμενους με μπλοκάκια– συνθέτουν μία αδιανόητη νέα φοροεπιδρομή που θα ισοπεδώσει ό,τι έχει απομείνει από την οικονομική δραστηριότητα, και άρα τη φοροδοτική ικανότητα (σ’ αυτό τουλάχιστον ο κ. Σαμαράς έχει δίκιο).
Ο κόσμος τα βλέπει όλα αυτά –τα νιώθει στην τσέπη του, στο πετσί του– και απελπίζεται. Κοιτάζει στο μέλλον και δεν υπάρχει φως στο τούνελ. Υπάρχει κάτι, έστω αυτή την ύστατη ώρα, που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για να αλλάξει το σκηνικό και να δώσει μερικά ψήγματα ελπίδας ότι οι θυσίες δεν θα πάνε χαμένες;
Τρεις προτεραιότητες
Τρία είναι τα βασικά πράγματα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση Παπανδρέου-Βενιζέλου για να πείσει τον ραγδαία διογκούμενο χορό των σκεπτικιστών εντός και εκτός συνόρων ότι το εννοεί όταν λέει ότι θέλει και μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα. Το σημαντικότερο είναι να βάλει επιτέλους μαχαίρι στο Δημόσιο. Όχι με μειώσεις μισθών, που ροκανίζονται στη ζούλα μέσω αυξήσεων υπερωριών και επιδομάτων, όχι με πρόωρες συνταξιοδοτήσεις που επιβαρύνουν σφοδρά το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά με κλείσιμο άχρηστων οργανισμών και συρρίκνωση άλλων, και με απολύσεις των υπεράριθμων εργαζόμενων. Η στήλη τάσσεται υπέρ μιας εκδοχής της μισθωτής εφεδρείας (παροχή μέρους των τακτικών αποδοχών στον απολυθέντα για ορισμένο χρονικό διάστημα), ώστε να διευκολυνθεί κοινωνικά η μετάβαση των εργαζομένων αυτών από μη παραγωγικές θέσεις εργασίας στο Δημόσιο σε παραγωγική απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα. Ο πανταχόθεν λιθοβολούμενος κ. Πάγκαλος έχει δίκιο στο σημείο αυτό (όταν είπε ότι η κατάργηση οργανισμών δεν έχει νόημα αν δεν φύγει κόσμος). Δυστυχώς, ο συν-αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών δεν δείχνει να συμμερίζεται την επιτακτική φύση μιας τέτοιας τομής.
Η δεύτερη προτεραιότητα πρέπει να είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Και επειδή γενικές αναφορές στο ζήτημα αυτό έχουν καταλήξει να είναι γραφικές, ας μιλήσουμε λίγο πιο συγκεκριμένα: πόσο δύσκολο είναι να βρεθούν, από κάθε «ύποπτη» κατηγορία ελεύθερων επαγγελματιών, 4-5 σοβαροί κλέφτες; Άτομα δηλαδή που αποκρύπτουν εσκεμμένα ως και το 99% του εισοδήματός τους, για να πέσουν κάτω από το αφορολόγητο όριο και να απολαμβάνουν τις πισίνες, τα τζιπ και τα σκάφη τους χωρίς να συμβάλλουν στο κοινωνικό σύνολο; Το σύστημα των διασταυρώσεων αυτό δεν φτιάχτηκε για να αποκαλύψει; Η σύλληψη, διαπόμπευση και επιβολή βαρύτατων προστίμων σε λίγους πρωταθλητές του εξαιρετικά δημοφιλούς αυτού ελληνικού σπορ θα έδινε ένα σαφές μήνυμα στους υπόλοιπους, αυξάνοντας θεαματικά το βαθμό συμμόρφωσης. Αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των δημόσιων εσόδων και σε δυνατότητα ανακούφισης των τίμιων φορολογουμένων που εδώ και τόσα χρόνια καλούνται να σηκώνουν το βάρος της παρανομίας των υπολοίπων. Επιπλέον, ιδιαίτερα αν επρόκειτο για κοινωνικά επιφανή άτομα με διασυνδέσεις στο σύστημα εξουσίας, θα έδινε την εικόνα μιας κυβέρνησης πραγματικά αδέκαστης, που χτυπά όσους πλουτίζουν εις βάρος της κοινωνίας, όποιοι κι αν είναι.
Το τρίτο κρίσιμο μέτωπο αφορά το ΕΣΠΑ και την ανάπτυξη. Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 4,5%, έναντι αρχικών προβλέψεων της τρόικας για 4%. Φέτος θα συρρικνωθεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις ως και 3,5% (έναντι αρχικών προβλέψεων 2,6%). Ως γνωστόν (βλ. και ρεπορτάζ σελ. 14), η Κομισιόν, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση επεξεργάζεται τρόπους με τους οποίους μπορεί να μειωθεί δραστικά η ελληνική συμμετοχή στη συγχρηματοδότηση των έργων που υπάγονται στο ΕΣΠΑ. Με αυτό τον τρόπο, τα κοινοτικά κονδύλια θα μπορέσουν να απορροφηθούν πιο γρήγορα και να τονώσουν πιο αποτελεσματικά την οικονομία στη δύσκολη επόμενη διετία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου