Φάκελλος Καστελλόριζο ( μέρος 3ο) : Η τεχνητή κρίση στην Ρώ.

Του Δημήτρη Μπεκιάρη
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα, το οποίο αυταπόδεικτα φανέρωσε την ανησυχία, αλλά και το ενδιαφέρον, της Άγκυρας για τις γενικότερες εξελίξεις σ την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Καστελόριζου ήταν η τεχνητή μίνι – κρίση στη νήσο Ρω τον Αύγουστο του 2009. Όπως είχε χαρακτηριστικά αναφέρει τότε η μεγάλης κυκλοφορίας τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ» «η κρίση έληξε σε 45 λεπτά»
. Την είδηση είχε παρουσιάσει σε αποκλειστικότητα το Kanal D , το οποίο ανήκει στον όμιλο του Αϊντίν Ντογάν, ο οποίος ελέγχει εφημερίδες όπως η «Χουριέτ», η «Μιλιέτ», η «Ραντικάλ» και τηλεοπτικούς σταθμούς όπως το «Kanal D», το CNN Turk και το «Star TV».
Στις 4 Αυγούστου του 2009 και ενώ στην Ελλάδα είχε προηγηθεί μεγάλη συζήτηση αναφορικά με την ανάπτυξη σε διάφορες περιοχές του Αιγίου 1000 καταδρομέων του ελληνικού στρατού για την ενίσχυση της άμυνας των ελληνικών νησιών. Η απάντηση κάποιων κύκλων στην Τουρκία υπήρξε άμεση, αφού Τούρκοι δημοσιογράφοι του πρακτορείου IHA και της Σαμπάχ είχαν επιχειρήσει να προσεγγίσουν τη νήσο Ρω, επαναφέροντας, όπως ήταν φυσικό, στη μνήμη τα γεγονότα των Ιμίων το 1996, όταν και πάλι στη προβοκάτσια σε βάρος της Ελλάδας, είχαν εμπλακεί τούρκοι δημοσιογράφοι. Οι τούρκοι δημοσιογράφοι, είχαν επιχειρήσει να προσεγγίσουν τη Ρω με τουριστικό σκάφος πραγματοποιώντας λήψεις πλάνων με κάμερες και φωτογραφικές μηχανές γεγονός. Η κινητοποίηση ενός σκάφους του λιμενικού σώματος, αλλά και εκείνη φουσκωτού σκάφους της τουρκικής Ακτοφυλακής ήταν άμεσα. Ένας δημοσιογράφος της Σαμπάχ, ο Μπεκίρ Ονέρ, πρόλαβε ωστόσο να φωτογραφηθεί με την τουρκική σημαία και φόντο το νησί της Ρω.
Η εφημερίδα «Σαμπάχ» μετέδωσε την είδηση με τέτοιο τρόπο, ώστε η ανησυχία είχε ενταθεί «Δεύτερη κρίση Ιμίων, σύλληψη Τούρκων δημοσιογράφων από τις ελληνικές αρχές». Ωστόσο με ταχύτατες διαδικασίες του τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε σπεύσει να διαψεύσει την είδηση ότι υπήρξαν συλλήψεις Τούρκων δημοσιογράφων, επιβεβαιώνοντας ότι μετά την αποτροπή της προσέγγισης στη νήσο Ρω από τις ελληνικές λιμενικές αρχές, οι δημοσιογράφοι είχαν επιστρέψει στο Κας της Τουρκίας. Ταυτόχρονα υπήρξε μπαράζ διαρροών προς των τουρκικό Τύπο. Μία από αυτές στην τουρκική εφημερίδα «Μιλιέτ» ανέφερε «ο Καρά αντά (δηλαδή η Ρω) είναι ένα νησί που ανήκει στην Ελλάδα στο πλαίσιο της Συμφωνίας της 4ης Ιανουαρίου 1932».
Τα γεγονότα είχαν προκαλέσει, τότε, την άμεση κινητοποίηση των υπουργείων Εξωτερικών, τόσο στην Αθήνα, όσο και στην Άγκυρα και έπειτα από διαδοχικές τηλεφωνικές επαφές ανάμεσα στις δύο πλευρές το θέμα έληξε. Η Άγκυρα επίσημα, αν και επανέλαβε τα περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, αναγνώρισε, τότε, μέσω του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών ότι η νήσος Ρω βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία.

Τα αίτια
Εκείνο το νέο επεισόδιο που είχε σημειωθεί τον Αύγουστο του 2009 και αφορούσε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δεν θα μπορούσε να μην συνδέεται με τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία πιθανότατα υπάρχουν στην περιοχή και για τα οποία έχει προαναγγείλει τη διεξαγωγή ερευνών η ελληνική κυβέρνηση. Την περίοδο που εκδηλώθηκε η τουρκική προβοκάτσια, δηλαδή το καλοκαίρι του 2009, διεξαγόταν μεγάλη συζήτηση σε εγχώριους και διεθνείς κύκλους αναφορικά με την συμμετοχή ξένων πετρελαϊκών εταιρειών, αμερικανικών, βρετανικών και άλλων στην περιοχή σε επενδύσεις που έχουν να κάνουν με ενεργειακά κοιτάσματα στην ανατολική Μεσόγειο και την εκμετάλλευσή τους. Η Τουρκία, ήδη τότε, ανησυχούσε για την συμμετοχή ξένων ενεργειακών κολοσσών στις έρευνες και στην εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Κύπρο. Ένα αντίστοιχο ενδεχόμενο για την Ελλάδα, προκαλούσε νευρική κρίση στην Άγκυρα, δεδομένου ότι η παρουσία πανίσχυρων ενεργειακών και οικονομικών συμφερόντων στην κυπριακή ή στην ελληνική επικράτεια θα έβαζε εμπόδια, εκ των πραγμάτων, στην τουρκική επιθετικότητα. Οι ενεργειακές εταιρείες δεν θα διαπραγματεύονταν σε καμία περίπτωση την επιτυχία των επενδυτικών τους σχεδίων και δεν θα ανέχονταν καμία … δολιοφθορά. Εξάλλου η ασφάλεια των ενεργειακών εγκαταστάσεων σε όλο τον κόσμο βρίσκεται στην κορυφή του ενδιαφέροντος των κυβερνήσεων και των πολυεθνικών οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων. Σε αυτά τα πλαίσια η Τουρκία έπρεπε πάση θυσία να κερδίσει χρόνο δημιουργώντας ένταση στην περιοχή. Στόχος ήταν να γνωστοποιηθούν σε διεθνές επίπεδο οι επισφαλείς για την προώθηση ξενικών συμφερόντων συνθήκες. Την δημοσιοποίηση, γνωστοποίηση και διεθνοποίηση των δεδομένων έντασης ανέλαβε εργολαβικά ο τουρκικός Τύπος. Μεταξύ άλλων, τότε, στις 5 Αυγούστου γραφόταν στον τουρκικό Τύπο και συγκεκριμένα στην τουρκική εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας «Χουριέτ» ότι η διαρροή της πληροφορίας για τους 1000 κομάντος, οι οποίοι είχαν αναπτυχθεί στα ελληνικά νησιά προερχόταν από την ίδια την τότε υπουργό Εξωτερικών κα Ντόρα Μπακογιάννη και μάλιστα σημειωνόταν ότι εποφθαλμιούσε την προεδρίας της Νέας Δημοκρατίας και την πρωθυπουργία σε μια συγκυρία που η κυβέρνηση βρισκόταν σε δεινή θέση. Πράγματι εκείνη την περίοδο η πρώην υπουργός Εξωτερικών κα Ντόρα Μπακογιάννη είχε συγκρουστεί με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων. Όμως, πίσω από τις γραμμές των Τούρκων δημοσιογράφων μπορεί κανείς με ευκολία να διακρίνει ότι στόχος ήταν να αναδειχθεί το ζήτημα της πολιτικής αστάθειας της Ελλάδας, η οποία λίγες ημέρες μετά εισήλθε σε προεκλογική περίοδο.
Η κρίση, λοιπόν, στη Ρω είχε διπλό στόχο. Από τη μία να υπενθυμίσει στην Αθήνα ότι η Άγκυρα πάντοτε θα επιθυμεί το γκριζάρισμα της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής του Καστελόριζου και από την άλλη να αποτρέψει ξένους επενδυτές να αναπτύξουν μελλοντικά σε συνεννόηση είτε με την ελληνική, είτε με την κυπριακή πλευρά ενεργειακά επενδυτικά σχέδια, τα οποία θα έθεταν σε κίνδυνο τα ενεργειακά συμφέροντα της Τουρκίας στην περιοχή. Έτσι η Τουρκία προσπάθησε, μέσω της προβοκάτσιας, να δημιουργήσει την εντύπωση ότι τα ενεργειακά συμφέροντα αυτά θα αναπτυχθούν πιθανότατα σε μια περιοχή που η πολιτική σκηνή σε κυρίαρχα κράτη χαρακτηρίζεται από αστάθεια, ότι ο επιδιαιτητικός ρόλος των ΗΠΑ δεν θα επιτύγχανε πάντοτε να λειτουργήσει θετικά προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε συνθήκες κρίσης και ότι τα συμφέροντα των υποψήφιων επενδυτών στην περιοχή θα είναι πάντοτε εκ των πραγμάτων επισφαλή εξαιτίας κρίσεων που μπορούν ανά πάσα στιγμή να δημιουργούνται ανάμεσα στην ελληνική και στην τουρκική πλευρά.