Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Δευτέρα 4 Ιουνίου 2012

Τα βαρίδια της ανάπτυξης


του κ. Δημήτρη Μακροδημόπουλου
Ο Μαρξ και ο Έγκελς έγραφαν στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο το 1848: «Η μπουρζουαζία (αστική τάξη) δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να επαναστατικοποεί  διαρκώς τα μέσα της παραγωγής, και κατά συνέπεια τις σχέσεις της παραγωγής και μαζί τους τις συνολικές σχέσεις της κοινωνίας… Διαρκής επαναστατικοποίηση της παραγωγής , αδιάλειπτη διασάλευση όλων των κοινωνικών συνθηκών, αείζωη αβεβαιότητα και αναταραχή καθιστούν την εποχή της μπουρζουαζίας διακριτή από όλες τις άλλες». Γι αυτό αν γυρίσουμε στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι από την πρώτη τεχνολογική επανάσταση της ατμομηχανής και μετά η επιτάχυνση της ιστορίας ήταν εκρηκτική. Όταν λοιπόν πριν ενάμιση και πλέον αιώνα είχε επισημανθεί η «αδιάλειπτη διασάλευση όλων των κοινωνικών συνθηκών» και η «αείζωη αβεβαιότητα και αναταραχή» στα πλαίσια της λειτουργίας του καπιταλισμού, πώς είναι δυνατό να εφησυχάζουν οι λαοί και οι κοινωνικές τάξεις προεξοφλώντας ότι η κοινωνική εξέλιξη θα σταματήσει στο σημείο που βολεύει τον καθένα;
Όμως η συνεχής επαναστατικοποίηση αποτελεί υπαρξιακό στοιχείο και του σοσιαλισμού. Ο Μάο υποστήριζε ότι μια επανάσταση πρέπει να είναι διαρκής ή να μη γίνεται καθόλου. Το «Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός» που επιχείρησε έδινε έμφαση στην παραγωγή και στην τεχνολογική και οργανωτική αλλαγή. Η «Πολιτιστική Επανάσταση» επιδίωξε να επανακαθορίσει ριζικά τις κοινωνικές σχέσεις και τις διανοητικές αντιλήψεις του κόσμου με άμεσο τρόπο. Ενώ φαινομενικά ο Μάο απέτυχε και στα δύο παραπάνω εγχειρήματα, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Χάρβεϊ «οι συγκλονιστικές οικονομικές επιδόσεις και η επαναστατική μεταμόρφωση που χαρακτηρίζει την Κίνα οφείλονται αποκλειστικά στα επιτεύγματα της μαοϊκής περιόδου και συγκεκριμένα στη ρήξη με πολλές “παραδοσιακές” διανοητικές αντιλήψεις και κοινωνικές σχέσεις στις μάζες καθώς το Κόμμα εμπλεκόταν ολοένα και περισσότερο στην καθημερινή ζωή». Αντίθετα, εκεί όπου υπήρξε αποτελμάτωση το αποτέλεσμα δεν ήταν μόνον η διάλυση της ΕΣΣΔ αλλά οι πρώην Γ.Γ. του ΚΚ στις σοβιετικές Δημοκρατίες να εξελιχθούν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ σε δικτάτορες των ανεξάρτητων πλέον πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών (Αλίεφ, Ναζαρμπάγιεφ, κ.ά).
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά σε τόσο αντίθετους μάλιστα κόσμους; Διότι οι τεχνολογικές επαναστάσεις είναι οι πραγματικές επαναστάσεις, αυτές που δρομολογούν τις κοινωνικές επαναστάσεις αλλά και διαμορφώνουν νέες κοινωνικές τάξεις (αστική, προλεταριάτο) ή καταργούν άλλες (φεουδάρχες, δουλοπάροικοι). Για παράδειγμα η ανάπτυξη των μέσων παραγωγής η οποία επέφερε και την ανάπτυξη των μέσων μεταφοράς και κατά συνέπεια του εμπορίου, ήταν τα στοιχεία που δημιούργησαν βαθμιαία την αστική τάξη κατά τόπους και διέρρηξαν την περίκλειστη και στάσιμη οικονομία της φεουδαρχίας οδηγώντας στην κατάργησή της μέσα από τις αστικές επαναστάσεις. Όταν σε μία χώρα αμβλυνθεί ή τελματώσει η ταξική σύγκρουση τότε δεν υπάρχει και εξέλιξη.
Τι συνέβη όμως στη χώρα μας; Η κοινωνική σύνθεση στη χώρα μας δεν διαμορφώθηκε μέσα από τις απαιτήσεις της ανάπτυξής της. Δεν υπήρξε βιομηχανική επανάσταση, όπως στις χώρες της Ευρώπης, που να διαμόρφωσε νέα αστικά κέντρα και να μετέτρεψε την αγροτιά ή ένα μεγάλο τμήμα της σε εργατική τάξη. Ούτε υπήρξε η περίοδος της λεγόμενης πρωταρχικής συσσώρευσης που απαλλοτρίωσε τους αγρότες από τη γη για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες της αναπτυσσόμενης βιομηχανίας. Η ερήμωση της υπαίθρου δεν ήταν αποτέλεσμα της βιομηχανικής ανάπτυξης της χώρας αλλά των πελατειακών σχέσεων που επιβάρυνε και καθόρισε ποιοτικά τον κρατικό μηχανισμό. Στη χώρα μας τις κοινωνικές ομάδες και την ταξική σύνθεση διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό στοιχεία άσχετα με την ανάπτυξη της χώρας γιαυτό απαξιώθηκε παραγωγικά. Ο κομματισμός, ο διαχωρισμός σε πατριώτες και μιάσματα, ο λαϊκισμός και πάνω από όλα οι πελατειακές σχέσεις ως επιστέγασμα όλων αυτών ήσαν τα κριτήρια. Και όταν μια κοινωνική ομάδα ή τάξη δεν διαμορφώνεται ως συνέπεια των αναγκών ανάπτυξης της χώρας αλλά με κριτήριο την κομματική ένταξη των μελών της, όταν ο αφισοκολλητής εξασφαλίζει το μέλλον της οικογένειάς του, τότε αυτές οι κοινωνικές ομάδες είναι τόσο αντιδραστικές σε κάθε βήμα προόδου ώστε τροχοπεδούν κάθε εξέλιξη που θα διατάρασσε τα προνόμιά τους.  Η εξυγίανση δεν είναι πρόβλημα αριθμητικό, όπως προβάλλεται, αλλά ποιοτικό και ίσως αδιέξοδο αφού οι πελατειακές σχέσεις αποτελούν μέχρι σήμερα τον κανόνα της λειτουργίας του κράτους δηλητηριάζοντας το μέλλον του τόπου για δεκαετίες. Και η αστική τάξη; Στη χώρα μας ποτέ δεν υπήρξε αστική επανάσταση ώστε να αντιπαρατεθεί με τη φεουδαρχία και τους κοτζαμπάσηδες. Η οικονομική ελίτ του τόπου, που αυτάρεσκα αυτοαποκαλείται αστική τάξη, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την καθυστέρηση του τόπου. Ψευδεπίγραφος πατριωτισμός, σκάνδαλα όπως η αφαίμαξη των αποταμιεύσεων του λαού μέσω του Χρηματιστηρίου, επιδοτούμενες βιομηχανικές ζώνες – νεκροταφεία, μεταφορά του πλούτου και των ευρωπαϊκών εισροών στις τράπεζες του εξωτερικού αντί στην ανάπτυξη της χώρας την χαρακτηρίζουν. Η κοινωνική σύνθεση, όπως την διαμόρφωσαν ψευδεπίγραφα ο κομματισμός και οι πελατειακές σχέσεις, είναι αδύνατο να ανταποκριθεί στις ανάγκες ανάκαμψης και ανάπτυξης της χώρας.  Θα υπάρξουν βίαιες κοινωνικές ανακατατάξεις με καταλύτη την κρίση μέχρις ότου ο καθένας συνειδητοποιήσει την ταξική του θέση στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα
Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου