Κυβερνοπόλεμος : Το αναίμακτο στρατηγικό όπλο

Φανταστείτε ξαφνικά να σταματήσουν να λειτουργούν τα φανάρια στους δρόμους, οι δορυφόροι, να κοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα, να καταρρεύσουν οι τηλεπικοινωνίες. Φανταστείτε να σταματήσουν να λειτουργούν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι εφεδρικές γεννήτριες, κάθε μηχάνημα που ελέγχεται από κομπιούτερ. Φανταστείτε, τέλος, όλα τα παραπάνω να γίνουν ταυτόχρονα, χωρίς να γνωρίζουμε πότε και αν θα επανέλθουν στο κανονικό. Ολικό και καθολικό μπλακ άουτ.

Το σενάριο δεν αφορά υπόθεση ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αλλά αποτελεί μια πραγματικότητα που μπορεί να συμβεί σε περίπτωση κυβερνοπόλεμου. Γιατί αν κάποτε οι κυβερνήσεις επένδυαν σε όπλα υψηλής τεχνολογίας, τώρα θα αρκεί να επενδύουν απλά σε υψηλή τεχνολογία. Και στα μυαλά -φυσικά- εκείνων που θα μπορούν να τη λειτουργήσουν.

Φαίνεται πως οι αναμετρήσεις του μέλλοντος θα είναι πολύ αποτελεσματικότερες από αυτές του παρελθόντος, ίσως ακριβώς επειδή θα είναι απρόσωπες. Πίσω από έναν κομπιούτερ, πληκτρολογώντας μερικές εντολές, ένας χειριστής θα μπορεί να βγάζει νοκ άουτ μια ολόκληρη περιφέρεια. Κάτι πολύ πιο εύκολο από μια κατά μέτωπον επίθεση. Τέρμα οι παραφουσκωμένοι, γεμάτοι μυς, οι τύπου Ράμπο στρατιώτες. Τώρα ο πραγματικός στρατός, οι πραγματικά «ειδικές δυνάμεις», το «βαρύ πυροβολικό» θα αποτελείται αμιγώς από «σπασίκλες» της τεχνολογίας.

Μάλιστα, το πιο ενδιαφέρον -αλλά και ανησυχητικό- είναι πως ακόμα και μια μικρής κλίμακας κυβερνοεπίθεση μπορεί να επιφέρει αλυσιδωτά προβλήματα. Αρκεί η κυβερνοεπίθεση αυτή να είναι συγχρονισμένη. Χωρίς δηλαδή να υπάρχει η πρόθεση ολικής καταστροφής, θα είναι δυνατόν να λειτουργεί ένα ντόμινο που θα συμπαρασύρει τα πάντα στην πορεία του. Αυτό τουλάχιστον προειδοποιούν οι ειδικοί ότι υπάρχει κίνδυνος να συμβεί, μετά τις πρόσφατες συντονισμένες επιθέσεις των χακτιβιστών (σ.σ: μια σύνθετη λέξη που εμπεριέχει τους όρους χάκερ – ακτιβιστές) «anonymous» κατά της Visa, MasterCard και του site Amazon σε ένδειξη συμπαράστασης προς τον Τζούλιαν Ασανζ και το WikiLeaks.

Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, κάθε συντονισμένη προσπάθεια κυβερνοεπίθεσης μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές καταστροφές μεγαλύτερες απ’ ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Και η πορεία της καταστροφής ίσως αποβεί μη αναστρέψιμη.

Ο καθηγητής Πίτερ Σόμερ του Πανεπιστημίου Οικονομικών του Λονδίνου έκρουσε μάλιστα τον κώδωνα του κινδύνου εξηγώντας σε μελέτη που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες πως «δεν βοηθάμε κανέναν χρησιμοποιώντας τακτικές κυβερνοπόλεμου, μπλοκάροντας ή προσπαθώντας να “ρίξουμε sites”. Ούτε κατορθώνουμε κάτι θετικό σπέρνοντας ιούς».

Ωστόσο ο καθηγητής καταλήγει πως στο μέλλον οι κυβερνοεπιθέσεις μικρής κλίμακας θα αποτελούν καθημερινότητα, αν και δεν θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο ενός πραγματικού, στοχευμένου, «καθαρού» κυβερνοπόλεμου.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης Ιαν Μπράουν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, προσθέτει ότι ο κυβερνοπόλεμος -σε κάθε του έκφραση- θα παίζει στο εξής ρόλο-κλειδί στις σχέσεις των κρατών. Και τούτο επειδή τα αποτελέσματα των κυβερνοεπιθέσεων μπορεί να έχουν σημαντικό ψυχολογικό αλλά και υλικό αντίκτυπο.

Οι κυβερνοεπιθέσεις, λένε οι καθηγητές, αποτελούν το τεχνολογικό αντίστοιχο του φαινομένου της πεταλούδας, που χτυπά τα φτερά της σε κάποιο σημείο του πλανήτη και δημιουργείται τυφώνας σε κάποιο άλλο. Ποτέ δεν μπορεί να ξέρει κανείς τι αποτέλεσμα θα έχει ένα συγχρονισμένο «χτύπημα». Και σε τι ατραπούς θα οδηγηθούμε από μια συντονισμένη ενέργεια που μπορεί να ξεκινά ακόμα και «από πλάκα» ή από μια προσπάθεια αντεκδίκησης.

Η αλήθεια είναι πως ήδη τα κράτη και οι μεγάλες επιχειρήσεις προσπαθούν να δημιουργήσουν δικλίδες ασφαλείας ώστε να θωρακίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τα ηλεκτρονικά τους συστήματα, προκειμένου τα τελευταία να μείνουν αλώβητα σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης. Στο πλαίσιο αυτό προσλαμβάνουν με αδρούς μισθούς «βιρτουόζους» της τεχνολογίας για να ενδυναμώσουν την ασφάλεια των συστημάτων τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και υπηρεσίες όπως το FBI, όταν εντοπίσουν κάποιον χαρισματικό χάκερ που «σπάει» την ασφάλεια των υπερπροστατευμένων συστημάτων της υπηρεσίας ή άλλων ανάλογων υπηρεσιών, τον προσλαμβάνουν για να τον αξιοποιήσουν προς όφελός τους, αλλά και για να αποτρέψουν δυνάμει «εχθρικές» επιθέσεις στο μέλλον. Και είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι οι πραγματικά ικανοί «κομπιουτεράδες» παίρνουν συνεχώς τεράστια πριμ για να μην εγκαταλείψουν την εταιρεία στην οποία δουλεύουν για κάποια ανταγωνίστρια.

Με τους καιρούς να αλλάζουν και τις προτεραιότητες να μετατίθενται σε άλλους τομείς απ’ ό,τι στο παρελθόν, ο κυβερνοπόλεμος μοιάζει να είναι η νέα μορφή επίθεσης που θα καταφέρνει με ελάχιστη ενέργεια, από μεριάς του επιτιθέμενου, να πλήττει έναν στόχο στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Ανατροπές με το πάτημα ενός κουμπιού.

Διαβάστε ακόμα (ενδεικτικά):

**www.telegraph.co.uk/technology/news/8262628/Cyber-attacks-could-cause-global-catastrophe.html

**http://in.reuters.com/article/idINIndia-54193520110117

**www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-1347872/Perfect-storm-cyber-attacks-lead-global-catastrophe.html

**www.wired.com/dangerroom/2010/05/cyberwar-cassandras-get-400-million-in-conflict-cash

**www.ewi.info/cyber-attacks-international-responses

ΜΑΡΙΑ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ