Η εύφλεκτη ζώνη από το Καλπάκι έως το Καστελλόριζο

Οι επιφυλάξεις των διπλωματών, τα τουρκικά εμπόδια και η δύσκολη χάραξη της ελληνικής ΑΟΖ
Εχει η Ελλάδα πετρέλαιο και αέριο; Ποια είναι η αλήθεια για ένα θέμα που ήρθε για πρώτη φορά στην επιφάνεια τα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση; Την απάντηση έχει το Εθνικό Αρχείο Υδρογονανθράκων. Μια λεπτομερής απόρρητη καταγραφή όλων των ερευνών που έχουν γίνει στην ελληνική επικράτεια. Το είχαν τα ΕΛΠΕ. Το 2010, ενώ η Ελλάδα ζει στους ρυθμούς του Μνημονίου, το Εθνικό Αρχείο Υδρογονανθράκων περνάει στο ΥΠΕΚΑ. Η διαδικασία χρειάζεται τρεις μήνες. Το Αρχείο, που είναι συγκροτημένο από την παλαιά ΔΕΠ, τη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου, βρίσκεται διπλοκλειδωμένο σε ένα κτίριο στο Μαρούσι.

Ειδική επταμελής επιτροπή ορίζει την πρόσβαση στα στοιχεία αυτά. Ως υλικό θα δώσουν κατευθυντήριες γραμμές για τις κινήσεις του ΥΠΕΚΑ. Αυτές θα είναι σε δύο κατευθύνσεις:

Κατεύθυνση πρώτη: Ομάδα εμπειρογνωμόνων, αξιοποιώντας τα στοιχεία του Εθνικού Αρχείου Υδρογονανθράκων, προσδιορίζει τρία οικόπεδα ερευνών για να προσκαλέσει απευθείας πετρελαϊκές εταιρείες σε διαγωνισμό. Τα οικόπεδα είναι στον Πατραϊκό Κόλπο, στο Κατάκολο της Πελοποννήσου και στα Γιάννινα. Το 2011, ο Γιάννης Μανιάτης ενημερώνει σχετικά την Κυβερνητική Επιτροπή σε μια φάση που ο ωφέλιμος πολιτικός χρόνος της κυβέρνησης Παπανδρέου τελειώνει. Τα οικόπεδα θεωρούνται πολλά υποσχόμενα. Το Καλπάκι, ας πούμε, στα Γιάννινα, είναι κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Οι Αλβανοί έχουν βρει αέριο στο Δελβινάκι. Πρόκειται για εξαιρετικά πλούσιο κοίτασμα, 50 χιλιόμετρα βόρεια από τα σύνορά μας. Μάλιστα οι ειδικοί λένε ότι δεν αποκλείεται «οι Αλβανοί να τραβούν αέριο από εμάς - τόσο εκτεταμένο είναι το κοίτασμα που φθάνει κάτω από την Ελλάδα».

Ως άνω εικόνα απο απόσπασμα Ηροδότου που περιγράφει λίμνη εκ πίσσας (ώς πίσσα ή ως νάφθα τα ονόμαζαν γενικώς οι αρχαίοι Έλληνες). Και εδώ ο Ηρόδοτος μας μεταφέρει τι είδε με τα ίδια του μάτια στην Ζάκυνθο. (Εικόνα αποσπάσματος Ηροδότου από HellasOnTheWeb.Org)

Κατεύθυνση δεύτερη: Οι σεισμικές έρευνες. Είναι οι μόνες τις οποίες αναγνωρίζουν οι πετρελαϊκές εταιρείες, που είναι παγερά αδιάφορες σε ευρήματα από δορυφόρο ή άλλες μεθόδους. Ενα καράβι, όπως τα τουρκικά «Σισμίκ» και «Πίρι Ρέις», ποντίζει καλώδια και προκαλεί μικροεκρήξεις. Στη συνέχεια καταγράφει ηλεκτρονικά τα σήματα από τα ωστικά κύματα. Από τη συμπεριφορά τους εκτιμάται η ύπαρξη κοιτάσματος, αν αυτό περιλαμβάνει αέριο ή πετρέλαιο και το μέγεθός του. Η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία, την Τουρκία ή ακόμη και την Αλβανία όπως φαίνεται από τους σχετικούς χάρτες, διακρίνεται για τη σχεδόν απόλυτη ανυπαρξία σεισμικών ερευνών. Η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να προκαλέσει διαγωνισμό για σεισμικές έρευνες στη θαλάσσια περιοχή που ξεκινάει από το Ιόνιο και καταλήγει νότια της Κρήτης. Η υποψία είναι ότι υπάρχει γεωλογικό τόξο αερίου που εκτείνεται από την Κύπρο προς την Αίγυπτο και το Ισραήλ περνώντας από Κρήτη και «κλείνει» προς Ιόνιο και Αδριατική. Μόνο που υπάρχει ένα «θεματάκι». Ο προσδιορισμός θαλάσσιας περιοχής για σεισμική καταγραφή ισοδυναμεί με κήρυξη ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη).

Η κήρυξη ελληνικής ΑΟΖ στο Αιγαίο είναι από τα σημεία τριβής με την Τουρκία. Μάλιστα η συμπερίληψη του Καστελλόριζου, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη συνένωση των ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, είναι κόκκινη γραμμή για την Αγκυρα. Οπως πάντα στο διεθνές δίκαιο και τη διπλωματία, υπάρχουν συγκοινωνούντα δοχεία. Το πώς θα ορίσει κανείς την ΑΟΖ προς Δυσμάς ή προς Νότον, στην κατεύθυνση της Αιγύπτου, επηρεάζει το τι θα γίνει στο Αιγαίο. Κοινώς, οι Τούρκοι βλέπουν τι κάνουμε αλλού και κρίνουν τι θα κάνουμε στο Αιγαίο _ όπου, ούτως ή άλλως, υπάρχει το θέμα της υφαλοκρηπίδας και των χωρικών υδάτων από τα οποία εξαρτάται η χάραξη ΑΟΖ. Εμείς θέλουμε δώδεκα ναυτικά μίλια και οι Τούρκοι μας αναγνωρίζουν έξι  τα γνωστά.

Αυτός είναι ο λόγος που το καλοκαίρι του 2011 συγκαλείται τριπλή υπουργική σύσκεψη. Οικοδεσπότης, για συμβολικούς λόγους, είναι το ΥΠΕΞ. Στο τραπέζι οι τότε υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας Σταύρος Λαμπρινίδης και Πάνος Μπεγλίτης, ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο υφυπουργός Γιάννης Μανιάτης και καμιά τριανταριά υπηρεσιακοί. Το ΥΠΕΚΑ θέλει τη συνδρομή του ΥΠΕΞ αλλά και τους χάρτες της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού για τη χάραξη της περιοχής από Ιόνιο προς Κρήτη όπου θα γίνουν οι σεισμικές έρευνες. Λαμπρινίδης και Μπεγλίτης είναι βλοσυροί και λένε στον Μανιάτη να προσέχει. Αλλά οι επιφυλάξεις των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας έχουν καμφθεί στην πράξη. Ο υδρογραφικός χάρτης καλύπτει 220 χιλιάδες τετραγωνικά μίλια και ουσιαστικά συμπίπτει με την ελληνική ΑΟΖ προς Δυσμάς. Οι απαισιόδοξοι λένε ότι, παρά την προσοχή που επιδείχθηκε στην περιοχή νότια της Κρήτης, «οι Αιγύπτιοι θα αντιδράσουν και θα βρούμε τον μπελά μας». Αλλά ο θαλάσσιος δρόμος για την προκήρυξη διαγωνισμού έχει ανοίξει.

Πηγή: http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4711943