Κύπρος : Στρατηγικός επανασχεδιασμός στην ανατολική Μεσόγειο

Η αλλαγή στις κυπρο-ισραηλινές σχέσεις δημιουργεί νέα στρατηγικά δεδομένα 

Του Ανδρέα Πιμπίσιη

Αυτό που συμβαίνει αυτή την περίοδο είναι ο στρατηγικός επανασχεδιασμός στην ανατολική Μεσόγειο. Η αναφορά του Τζέιμς Κερ-Λίντσεϊ εμπερικλείει στην ολότητά της τα όσα καταγράφονται από το 2010 και εντεύθεν σε μια περιοχή όπου η Κύπρος αποτελεί κομβικό σημείο στο στρατηγικό επανασχεδιασμό. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ οι οποίες αργά αλλά σταθερά προχωρούν όλο και περισσότερο προς τα εμπρός.
Βαρόμετρο για τις σχέσεις των δύο χωρών αποτελεί η συμπεριφορά του πανίσχυρου εβραϊκού λόμπι εντός των Ηνωμένων Πολιτειών όπως καταγράφεται μέσα από ενέργειες και τοποθετήσεις της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής (ΑΕΕ). Είναι πολύ καλά γνωστό ότι για την ΑΕΕ το πρώτο που μετρά είναι το πόσο καλά πάνε οι σχέσεις ενός Κράτους με το Ισραήλ. Γι’ αυτό και από το 2010 και μετά καταγράφεται μια σημαντική στροφή της συγκεκριμένης οργάνωσης στο πώς αντιμετωπίζει την Κύπρο και το πρόβλημά της.

Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκε στην Κύπρο αντιπροσωπεία της εβραϊκής οργάνωσης -με έδρα το Σικάγο- υπό τον Τζέισον Ίσαακσον, διευθυντή στο τμήμα κυβερνητικών και διεθνών θεμάτων της ΑΕΕ. Έφτασαν στη Λευκωσία μια μέρα πριν από την επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου Σιμόν Πέρες και είχαν εδώ συναντήσεις με αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Συγκοινωνιών για θέματα εμπορικής ναυτιλίας, ενώ είχαν επαφές και με ξένους διπλωμάτες. Όλες αυτές οι επαφές της οργάνωσης, η οποία στην Ουάσιγκτον αποτελεί τον κινητήριο μοχλό του εβραϊκού λόμπι, δεν είναι άσχετες με την πρόοδο που παρουσιάζεται στις σχέσεις Κύπρου και Ισραήλ. Οι τοποθετήσεις του κ. Ίσαακσον, όπως καταγράφονται και σε σχετική ανακοίνωση της ΑΕΕ, είναι αρκούντως δηκτικές του κλίματος που επικρατεί στις κυπρο-ισραηλινές σχέσεις. «Η εντατικοποίηση των σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων της κοινής εξώρυξης και εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, υπηρετεί τα συμφέροντα και των δύο κρατών και προάγει την ανάπτυξη και σταθερότητα στην περιοχή», σημείωσε στη δήλωσή του ο κ. Ίσαακσον. Σημείωσε ακόμα ότι «η ανάπτυξη των κοινών κοιτασμάτων φυσικού αερίου προάγει την προσπάθεια για ενεργειακή ασφάλεια».
 

Είναι εμφανές ότι το Ισραήλ, σ’ ό,τι αφορά στην ανάπτυξη των σχέσεων με την Κύπρο, δεν σταματά στην υπογραφή της συμφωνίας για καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ούτε και σε διμερείς συμφωνίες. Προχωρά και πιο πέρα σε ζητήματα που σχετίζονται με την επόμενη μέρα της εξεύρεσης και εξόρυξης του φυσικού αερίου. Όπως έγινε σαφές από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζιαμιν Νετανιάχου, κατά την επίσκεψη του Προέδρου Χριστόφια τον περασμένο Μάρτιο, για την ισραηλινή πλευρά έχει μεγάλη σημασία η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και πώς αυτό θα φτάνει στις αγορές. Κατά έμμεσο αλλά πολύ σαφή τρόπο το Ισραήλ έχει διαμηνύσει προς τη Λευκωσία ότι αναμένει από τώρα μια συμφωνία για την από κοινού δημιουργία των απαιτούμενων εγκαταστάσεων φύλαξης και υγροποίησης του φυσικού αερίου.
 

Η συμμετοχή του υπουργού Εθνικών Υποδομών του Ισραήλ Ούζι Λάνταου, στην αποστολή του Προέδρου Σιμόν Πέρες στη Λευκωσία δεν ήταν άσχετη με τις προθέσεις της ισραηλινής πλευράς. Οι όποιες αποφάσεις που σχετίζονται με την ανέγερση εγκαταστάσεων αποθήκευσης του φυσικού αερίου θα πρέπει να ληφθούν από το Υπουργείο Εθνικών Υποδομών του οποίου ηγείται ο κ. Λάνταου. Κι ακριβώς αυτό ήταν το θέμα που ο ίδιος συζήτησε στις επαφές που είχε στο περιθώριο της επίσκεψης του Σιμόν Πέρες στη Λευκωσία. Το Ισραήλ προσβλέπει στη δημιουργία κοινών εγκαταστάσεων με την Κύπρο οι οποίες θα βρίσκονται εντός ευρωπαϊκού εδάφους και ως εκ τούτου η εμπορία του φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την αγορά στην οποία στοχεύουν και οι δύο χώρες, καθίσταται πιο εύκολη.
 

Ήδη στο εσωτερικό η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αντιδράσεις για τη δημιουργία ανάλογων εγκαταστάσεων στην επικράτειά της. Μιλώντας πρόσφατα σε ενεργειακό συνέδριο και σχολιάζοντας την απόρριψη της πρότασης για δημιουργία εγκαταστάσεων για το φυσικό αέριο ο κ. Λάνταου ανέφερε χαρακτηριστικά πως η συγκεκριμένη απόφαση στοίχισε στο Ισραήλ κάπου 150 εκατομμύρια δολάρια.
Μέρος αυτού του ποσού μπορεί να το κερδίσει η Κύπρος με μια συμφωνία για τη δημιουργία των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων στο δικό της έδαφος. Κι ο Ούζι Λάνταου ήταν κάθετος σ’ ό,τι αφορά στις προθέσεις της κυβέρνησής του τονίζοντας πως «το Ισραήλ πρέπει να κτίσει στην ξηρά εγκαταστάσεις για το αέριο».
 

Από δικής της πλευράς η Λευκωσία βλέπει με ικανοποίηση τις σχέσεις με το Ισραήλ να αναπτύσσονται όλο και περισσότερο. Και στις έως τώρα επαφές που είχε ο Πρόεδρος Χριστόφιας με την ισραηλινή πλευρά το μήνυμα που έλαβε είναι ότι η ανάπτυξη των σχέσεων αυτών δεν είναι θεωρητική αλλά ουσιαστική. Κι εμπράκτως αυτό αποδείχθηκε από τις ενέργειες της ισραηλινής πλευράς ως απάντηση των τουρκικών προκλήσεων στην περιοχή και ειδικότερα πέριξ της εξέδρας της Νoble στο οικόπεδο Αφροδίτη εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
 

Ωστόσο η Λευκωσία δεν βιάζεται να κλείσει συμφωνία με το Ισραήλ για τη δημιουργία εγκαταστάσεων που αφορούν στην αποθήκευση και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου που θα παράγουν οι δύο χώρες. Αυτή η καθυστέρηση γεννά κάποια ερωτηματικά για το κατά πόσο θα υπάρξει τελικά συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών ή εν τέλει αν η Λευκωσία θα βάλει κι άλλους παίκτες στο παιχνίδι.
 

Διπλωματικοί κύκλοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η Λευκωσία να θέλει πρώτα να εξετάσει το ρωσικό ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός κοινού σταθμού εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και μετά να καταλήξει σε οποιαδήποτε άλλη συμφωνία με το Ισραήλ. Ορισμένοι κύκλοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η μεγάλη προθυμία που επέδειξε η Ρωσία στο να δανείσει χρήματα στην Κύπρο για αντιμετώπιση των οικονομικών της προβλημάτων να έχει σχέση με το φυσικό αέριο και με αποφάσεις που θα ληφθούν στο μέλλον.
 

Οι όποιες αποφάσεις που πρέπει πάντως να ληφθούν στη βάση του επανασχεδιασμού του στρατηγικού εδάφους της περιοχής από το οποίο μέχρι στιγμής η Κύπρος βγαίνει κερδισμένη. Γιατί υπό διαφορετικές συνθήκες τα δεδομένα μπορεί να αντιστραφούν και το φυσικό αέριο από πηγή ζωής μπορεί να μετατραπεί σ’ ένα φλεγόμενο πηγάδι.

 

Ούζι Λαντάου

ΚΟΙΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Το Ισραήλ προσβλέπει στη δημιουργία κοινών εγκαταστάσεων με την Κύπρο οι οποίες θα βρίσκονται εντός ευρωπαϊκού εδάφους και ως εκ τούτου η εμπορία του φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την αγορά στην οποία στοχεύουν και οι δύο χώρες, καθίσταται πιο εύκολη.

Διασφάλιση ομαλής μεταφοράς ΠΟΛΥσύντομα Κύπρος και Ισραήλ θα προχωρήσουν στην υπογραφή μιας ακόμα συμφωνίας ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας. Πρόκειται για τη συμφωνία συνεργασίας για την Έρευνα και Διάσωση στην ανατολική Μεσόγειο στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των δύο χωρών. Δεν πρόκειται για μια στρατιωτική συμφωνία αλλά δεν παύει να έχει σημασία καθώς η άσκηση δικαιωμάτων Έρευνας και Διάσωσης εντός μιας συγκεκριμένης θαλάσσιας περιοχής καταδεικνύει και το ποιες χώρες ασκούν έλεγχο. Και αυτή η συμφωνία αποτελεί απάντηση στις τουρκικές βλέψεις στην περιοχή.
Πέραν αυτού όμως μια ανάλογη συμφωνία αλλά και η εμβάθυνση των σχέσεων Κύπρου και Ισραήλ έχει και μια άλλη διάσταση η οποία δεν αφορά το παρόν αλλά σίγουρα σχετίζεται με το μέλλον και τη μεταφορά του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Ως γνωστόν οι τουρκικοί σχεδιασμοί επιχειρούν να παρεμβληθούν στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας. Αυτό στοχεύει μεταξύ άλλων στη δημιουργία προβλημάτων στις όποιες μελλοντικές προσπάθειες της Κύπρου για μεταφορά του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ιδιαίτερα εάν αυτό επιχειρηθεί με υποθαλάσσιους αγωγούς. Αλλά και η μεταφορά του αερίου με πλοία θα είναι προβληματική εάν η Τουρκία συνεχίσει να παρεμβάλλει εμπόδια. Η Κύπρος εκ των πραγμάτων δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ανάλογες κινήσεις από την τουρκική πλευρά. Και σ’ αυτό το σημείο σημαντικό ρόλο θα έχει να παίξει το Ισραήλ από την ώρα που το προϊόν που θα φεύγει από την Κύπρο προς την Ευρώπη θα είναι κομμάτι και της δικής του παραγωγής. Source : http://www.philenews.com/digital/