Συρία : Ο αδύναμος κρίκος του νεο-οθωμανισμού στην Μέση Ανατολή

Μια φράση που ξέφυγε από τον Ερντογάν πρόδωσε τον φόβο της Τουρκίας για τα αιματηρά γεγονότα στη Συρία

Το πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει η Τουρκία τα αιματηρά γεγονότα της Συρίας, φαίνεται από μια φράση που «ξέφυγε» από το στόμα του κ. Ερντογάν και προσπάθησε μετά ανεπιτυχώς να τα «μπαλώσει», λέγοντας ότι επρόκειτο περί ελαφριάς υπερβολής. Δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξή του ότι «τα ζητήματα της Συρίας θεωρούνται μέρος της εσωτερικής πολιτικής στην Τουρκία».

Ο σοβαρότερος κίνδυνος για την Τουρκία μπορεί να προκύψει όχι μόνο υπό τη μορφή βραχυπρόθεσμης ανασφάλειας ή οικονομικών ζημιών, αλλά περισσότερο ως ανεπανόρθωτη ζημιά στη φήμη και την επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή.

Ο κ. Γουίλιαμ Χέιλ, επίτ. καθηγητής της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (SOAS) είπε στους SETimes ότι: «Η σχέση της Τουρκίας με τη Συρία -από τις διαπραγματεύσεις στις οποίες μεσολάβησε ανάμεσα στη Συρία και το Ισραήλ για τα Υψίπεδα του Γκολάν το 2008, έως την προσπάθεια δίκαιης κατανομής των υδάτινων πόρων- είναι συμβολική για το είδος των σχέσεων που η χώρα επιχειρεί να ακολουθήσει με την υπόλοιπη Μέση Ανατολή. Εάν καταρρεύσουν οι σχέσεις της Τουρκίας με την "υποδειγματική της γείτονα", τα δεινά μπορεί να τα υποστεί ολόκληρη η γειτονιά» .

Αυτό το σοβαρό κενό στη μεσανατολική της πολιτική, που διαβλέπει ο κ. Χέιλ, εάν απομακρυνθεί η Συρία από το σημερινό της καθεστώς, θα ανατρέψει τις ισορροπίες στην περιοχή. Ίσως γι’ αυτό, τόσο οι Η.Π.Α. με το Ισραήλ, όσο και η Τουρκία δεν παίρνουν ολοκάθαρη θέση στα τεκταινόμενα. Να σημειώσω, ότι σε παλαιότερα σημειώματα υποστήριξα -με βεβαιότητα- ότι η κυβέρνηση των Η.Π.Α. έχει υπερκερασθεί από άλλους φορείς που εδρεύουν στη χώρα, και πως δεν είναι πάντα ταυτισμένα τα συμφέροντα Ισραηλιτών και Ισραηλινών. Γι’ αυτό και η σημερινή αμηχανία των κυβερνήσεων Η.Π.Α. και Ισραήλ.

Το κόμμα του κ. Ερντογάν, από τη στιγμή που επέλεξε το νέο-οθωμανισμό, ήταν αναπόφευκτο να συγκρουστεί με τις κατά καιρούς ηγεσίες του στρατεύματος. Όχι μόνον διότι εκπροσωπούν τον κοσμικό κεμαλισμό, όπως συνήθως λέγεται, αλλά και διότι κατά κανόνα επικεφαλής του τουρκικού στρατεύματος είναι αξιωματικοί ισραηλιτικής καταγωγής. Και δεν μπορεί ο κ. Ερντογάν να αποβλέπει στη χειραγώγηση των μουσουλμάνων, όπου γης, έχοντας στο εσωτερικό της χώρας του αντιπάλους φιλοϊσραηλινής κατεύθυνσης.

Αν ισχύει ο παραπάνω συλλογισμός, μόλις ξεκαθαρίσει τις σχέσεις του με το στρατό, θα στηριχτεί σε «νέα τζάκια» στην οικονομία. Σε παλαιότερο δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα» είχε δημοσιευθεί το βιογραφικό των 10 πλουσιότερων Τούρκων πολιτών. Οι επτά ήσαν ισραηλιτικής καταγωγής, με πρώτο βέβαια τον κ. Κοτς, πρόεδρο του Συνδέσμου Τουρκικών Βιομηχανιών. Έναρξη των προθέσεών του έκανε ήδη ο Τούρκος πρωθυπουργός, κυρίως με επιθέσεις σε ΜΜΕ που τον ενοχλούν.

Η Τουρκία φοβάται, ότι αν ένα φιλοδυτικό συριακό καθεστώς αντικαταστήσει το σημερινό, θα της αποστερήσει τον ενδιάμεσο κρίκο επαφής της με τις άλλες μουσουλμανικές χώρες. Αντιμετωπίζει το δίλημμα διατήρησης των υπαρχουσών καλών σχέσεων με τη Συρία προκειμένου να ασκεί επιρροή στη Δαμασκό ή υποστήριξης της συριακής αντιπολίτευσης. Ο κ. Ερντογάν κάλεσε τον κ. Ασσάντ να επιδείξει συγκράτηση, ενώ ο κ. Νταβούτογλου κάλεσε για μεταρρυθμίσεις μέσω «θεραπείας με ηλεκτροσόκ», εν όψει των αυξανόμενων διαδηλώσεων κατά του καθεστώτος που στοίχισαν τη ζωή 1.000 ανθρώπων μέχρι τώρα.

Ότι η κατάσταση στη Συρία μπορεί να γίνει «το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Τουρκία μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003», το υποστηρίζει και ο κ. Μεχμέτ Σαχίν, καθηγητής του πανεπιστημίου Gazikent και εκπρόσωπος του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών για τη Μέση Ανατολή, σε ένα άλλο σημείωμα στους SETimes. Ο κ. Σαχίν θεωρεί τη Συρία ως χερσαίο διάδρομο προς την ευρύτερη Μέση Ανατολή, την οποία οι χαράκτες της τουρκικής πολιτικής ήλπιζαν να χρησιμοποιήσουν ως σκαλοπάτι προς άλλες αγορές της περιοχής. Με τη στέρηση της πρόσβασης προς τη Συρία, το εμπόριο της Τουρκίας με την Ιορδανία και τον πλούσιο σε πετρέλαια περσικό κόλπο θα βρισκόταν εκτεθειμένο.

Κοντά στα άλλα, ο αριθμός των προσφύγων από τη Συρία σε τουρκικές πόλεις της επαρχίας Χατάι, έχει διογκωθεί και αυξάνει ώρα με την ώρα. Την Παρασκευή (10 Ιουνίου), ο αριθμός τους έφτασε τις 2.800. Η τουρκική κυβέρνηση και οι οργανώσεις βοηθείας έχουν στήσει στρατόπεδα προσφύγων, στους οποίους παρέχει τέντες, τρόφιμα και ρούχα. Μέχρι στιγμής το πρόβλημα αντιμετωπίζεται αλλά είναι αβέβαιο τι θα γίνει τις προσεχείς ημέρες.

Η κυβέρνηση Ερντογάν κατάφερε μέχρι στιγμής να βρίσκει λύσεις στο εσωτερικό της, αλλά στα διεθνή θέματα, δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να επιδείξει επιτυχίες (πλην της Ελλάδας).

Ο Μακεδών
http://voria.gr