Τα κρίσιμα σημεία της ελληνο-ισραηλινής προσέγγισης

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Γρήγορη επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών, αιώνια φιλία και ειρήνη, μείωση αμυντικών δαπανών, υποσχέθηκε η ελληνική κυβέρνηση, ευθυγραμμιζόμενη με τις ΗΠΑ και ανατρέποντας πλήρως, το 1996-99, την πολιτική Ανδρέα Παπανδρέου έναντι της Τουρκίας. Το αποτέλεσμα δεν άργησε να φανεί. Η Άγκυρα έλαβε πράσινο φως για την Ευρώπη και τα τεράστια οφέλη από την πολιτικο-διπλωματική υποστήριξη του παραδοσιακού της εχθρού.
Τρία χρόνια μετά, η ελληνοτουρκική προσέγγιση γέννησε το σχέδιο Ανάν (τις βασικές γραμμές του οποίου εισηγήθηκαν Ισραηλινοί ειδικοί), πρόταση κατάργησης του κυπριακού κράτους που απετράπη τελικά με το δημοψήφισμα του 2004. Δέκα χρόνια μετά το Ελσίνκι, οι εξοπλισμοί συνεχίζονται, η Τουρκία έγινε διπλωματική υπερδύναμη, οι λουόμενοι στη Λούτσα παρακολουθούν τις περατζάδες των τουρκικών πολεμικών, οι ψαράδες στο Αγαθονήσι έχουν την ευτυχία να βουτάνε απάνω τους τουρκικά μαχητικά.
Το 2009, το ΠΑΣΟΚ μας διαβεβαίωσε ότι λεφτά υπάρχουν και υποσχέθηκε την ανόρθωση της «πατρίδας». Μερικούς μήνες αργότερα, η ελληνική κυβέρνηση, στο χείλος της χρεωκοπίας, συνθηκολογούσε άτακτα ενώπιον Γερμανίας και τραπεζών, εκχωρώντας σημαντικότατο τμήμα της εθνικής κυριαρχίας της «πατρίδας». Το κόμμα που ιδρύθηκε διεκδικώντας “εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση”, πρωταγωνιστεί στην κατεδάφιση και των τριών αρχών του. ¨Όπως μάλιστα λέει ο κ. Σαχινίδης, όχι τυχαία, αφού το ΔΝΤ ήταν εδώ από τις 5.10.2009. Η αμερικανοεβραϊκή τράπεζα Goldman Sachs επίσης, αφού, κύριος σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης, ενορχήστρωσε την ανθελληνική επίθεση, ανοίγοντας στην αγορά CDS λογαριασμό χρεοκοπίας μερικές εβδομάδες πριν τις εκλογές.
Τώρα, η ίδια κυβέρνηση αιφνιδιάζει για τρίτη φορά την ελληνική πολιτική σκηνή και την παγκόσμια κοινή γνώμη, με μια μείζονα στροφή της εξωτερικής πολιτικής δεκαετιών. Αγκαλιάζει μια από τις πιο εξτρεμιστικές, ίσως την πιο απομονωμένη στην ιστορία του Ισραήλ κυβέρνηση, οργανώνει κοινά Υπουργικά Συμβούλια Ελλάδας-Ισραήλ, διευρύνει θεαματικά τη στρατιωτική συνεργασία.. Η Κύπρος του Χριστόφια ακολουθεί από κοντά, κατά την έγκυρη μάλιστα ισραηλινή ιστοσελίδα Debka, που σχετίζεται με βετεράνους των υπηρεσιών τους, o Έλληνας πρωθυπουργός επενέβη με διαβήματά του στον Κύπριο Πρόεδρο (όπως και στις κυβερνήσεις Μάλτας και Λιβάνου) για να μην επιτρέψει σε πλοία του “στολίσκου της ελευθερίας” να αποπλεύσουν από κυπριακά λιμάνια (το γιατί φροντίζουν να διαρρεύσει αυτή η πληροφορία, είτε είναι αληθινή, είτε όχι, είναι πολύ ενδιαφέρον ερώτημα). ‘Όταν το ισραηλινό ναυτικό επετέθη στα πλοία, επί των οποίων επέβαιναν αρκετοί Έλληνες, η παγκόσμια κοινή γνώμη συγκλονίστηκε από κύμα αγανάκτησης κατά του Ισραήλ και ο παγκόσμιος εβραϊσμός διχάστηκε βαθύτατα. Η μόνη διαφοροποίηση ήταν η απηνής καταδίωξη, λίγες ώρες πριν την επίθεση, των ακτιβιστών, μεταξύ των οποίων Έλληνες και Ευρωπαίοι βουλευτές, από την αστυνομία και το λιμενικό του κ. Χριστόφια. Καλούμενοι να ερμηνεύσουν τη στάση τους, Κύπριοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι έλεγαν ενοχλημένοι “και τι έκαναν οι Άραβες για μας;”, μη αντιλαμβανόμενοι την εντύπωση που προκαλούσε η ιδιοτέλειά τους. Δεν μπορεί μια χώρα να διαμαρτύρεται επί δεκαετίες ότι είναι θύμα εισβολής-κατοχής, αλλά να μη την ενοχλούν εισβολή και κατοχή επί άλλου λαού, πολύ περισσότερο λαού που θεωρείται μάρτυρας στην παγκόσμια συλλογική συνείδηση. Αν μη τι άλλο, η γυναίκα του Καίσαρος πρέπει να φαίνεται τίμια.


Το τυρί και η φάκα
Όπως στα παραδείγματα που αναφέραμε, της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και του “προγράμματος σωτηρίας” που κατέληξε στο Μνημόνιο, η νέα φιλοϊσραηλινή πολιτική Αθήνας-Λευκωσίας συνοδεύεται από μεγάλες υποσχέσεις, προσδοκίες και φαντασιώσεις, αλλά και από διαφαινόμενη άγνοια κινδύνου. Τότε ήταν τα λεφτά της μείωσης εξοπλισμών, τώρα τα λεφτά από τους υδρογονάνθρακες Τότε ήταν η αιώνια ειρήνη και φιλία με την Τουρκία, τώρα είναι η στρατιωτική ενδυνάμωση της Ελλάδας κατά της Τουρκίας! Τότε οι σκεπτικιστές λοιδωρούνταν ως εθνικιστές, τώρα ως ιδεοληπτικοί φιλοπαλαιστίνιοι. Το 1999-2004 είχε χαθεί το μέτρο, το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Καμιά σοβαρή συζήτηση δεν έγινε στη χώρα. Ένας από τους λόγους που δεν γίνεται συζήτηση είναι ότι οι καινοτομίες της ελληνικής πολιτικής δεν φαίνεται να είναι προϊόν διανοητικών/πολιτικών επεξεργασιών στο εσωτερικό της χώρας, εμείς τουλάχιστο δεν γνωρίζουμε τέτοιες, αλλά μάλλον προϊόν εισαγωγής, όπως συνέβη και με την ελληνοτουρκική προσέγγιση και με την πολιτική πούφτασε στο Μνημόνιο.
Να θυμίσουμε ότι, αντίθετα με ότι πρεσβεύουν ευτελείς, ιδιοτελείς, υποτελείς “νεοραγιάδες”/“νεοφαναριώτες”, οι μεγάλες εθνικές καταστροφές όπως η Μικρασιατική, ο Εμφύλιος, οι διωγμοί στην Τουρκία, η κυπριακή τραγωδία, δεν σημειώθηκαν σε περιόδους εθνικής έξαρσης ή σύγκρουσης με τους ισχυρούς, αλλά, αντίθετα, σε εποχές πλήρους ταύτισης και υποτέλειας προς αυτούς! Αν αυτά συνέβησαν σε περιόδους παντοδυναμίας της βρετανικής και αμερικανικής ηγεμονίας ή ανόδου της ισραηλινής, πολύ μεγαλύτερες μπορούν να σημειωθούν σε περιόδους κρίσης τους, αν και το ελληνικό πολιτικό προσωπικό είναι τόσο βολεμένο στη θέση υποτελούς, που δεν μπορεί να φανταστεί καν ότι μπορεί να περιέλθει σε κρίση η ηγεμονία ΗΠΑ, Ισραήλ, Βρετανίας. Το τουρκικό δεν είναι, διαθέτει αξιοθαύμαστη αυτονομία και έχει δίκιο ο Νταβούτογλου όταν αποδίδει μέρος των διπλωματικών επιτυχιών των ισλαμιστών στη σχετική έστω χειραφέτησή τους από την Ουάσιγκτον.


Υπερατλαντικοί σχεδιασμοί
Δυστυχώς, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι η νέα ελληνοϊσραηλινή ανατροπή δεν υπαγορεύεται από ενδογενείς αναλύσεις ή στρατηγικές, αλλά από προσαρμογή στην ηγεμονική θέληση. Η θέληση είναι όμως αμφίσημη. Στην Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ δεν έχουν παραιτηθεί από την προσπάθεια να φέρουν την Τουρκία στον «ίσιο δρόμο», ακόμα και το Ισραήλ ταλαντεύεται ανάμεσα στο συγκρουσιακό και το συνεργατικό στοιχείο. Το σουρεαλιστικό αποτέλεσμα είναι να διατηρεί η Αθήνα και την παλιά πολιτική της «προσέγγισης» με την Τουρκία και μια πολιτική προσέγγισης με το Ισραήλ, που, τουλάχιστον στρατιωτικά, θα ερμηνευθεί αναπόφευκτα από την Άγκυρα ως κατευθυνόμενη εναντίον της. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι η μία από τις δύο πολιτικές μπορεί νάχει αποτέλεσμα, δεν μπορούν να έχουν και οι δύο μαζί!
Δεν διαφωνούμε με το ότι Ελλάδα-Κύπρος πρέπει να αναπτύξουν ευρύτερες σχέσεις με το εβραϊκό κράτος. Μεγάλες δυνατότητες ανοίγονται στην ενέργεια, ίσως και σε μορφές στρατιωτικής συνεργασίας και άλλους τομείς. Αθήνα και Λευκωσία, αντιμέτωπες με τουρκική γεωπολιτική πίεση, είναι λογικό να εκμεταλλευθούν τη σύγκρουση Άγκυρας και Τελ Αβίβ, όπως το Τελ Αβιβ θέλει να εκμεταλλευθεί, για τους δικούς του σκοπούς, όσο και όπως το κρίνει σκόπιμο, την ελληνοτουρκική διένεξη. Δυστυχώς, η εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να είναι μόνο άσκηση ηθικής, οφείλει να είναι και πραγματιστική, όχι όμως μέχρι του σημείου να αγνοεί πλήρως αρχές και ηθική. Τρομάζει όμως στο ελληνοϊσραηλινό ειδύλλιο η έλλειψη μέτρου και ισορροπίας, ο πανηγυρικός χαρακτήρας της ασκούμενης πολιτικής, η διαφαινόμενη αδυναμία εντοπισμού σοβαρών κινδύνων, η υποψία ετερόφωτης πολιτικής και άνισης σχέσης. Το παιχνίδι στη Μέση Ανατολή είναι για πολύ δυνατούς παίκτες, όχι για μια πολιτική τάξη που συχνά απέδειξε ότι δεν αξίζει ούτε τον χαρακτηρισμό της παιδικής χαράς! (Και για να μη θεωρούμεθα ισοπεδωτικοί και άδικοι, υπενθυμίζουμε εδώ τους Τιτανικούς του κ. Παπακωνσταντίνου, την κ. Νταλάρα που αγνοεί πόσους νόμιμους μετανάστες έχει η Ελλάδα, τους διαλόγους του κ. Χρυσοχοΐδη, ή την κα Μπιρμπίλη που εισηγείται νομοσχέδιο για τις ΑΟΖ χωρίς προσυνεννόηση με το Πεντάγωνο).
Προσωπικά, εμπιστεύομαι πολύ περισσότερο την ασφάλεια της χώρας μου στο σπουδαίο όνομά της σε όλη την Ανατολή, στο πολιτικό κεφάλαιο που συσσώρευσαν Ανδρέας Παπανδρέου, Γρίβας, Μακάριος, Λυσσαρίδης, Ράπτης, οι πάντες σχεδόν, ακόμα και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος (!), και που αφρόνως σκορπίζουν στους πέντες ανέμους οι κυβερνήσεις των τελευταίων 15 χρόνων, παρά στις ανύπαρκτες ικανότητες του κ. Χρυσοχοΐδη και των υπηρεσιών του.


Κρίσιμα ερωτήματα
Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι. Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για το κυπριακό “οικόπεδο 12” που θα ψάξει η αμερικανοεβραϊκή Νομπλ. Δεν θάταν όμως καλύτερα να ενεργοποιηθούν και ρωσικές, γαλλικές, κινέζικες εταιρείες στην κυπριακή ΑΟΖ, να ανοίξει το παιχνίδι; Γιατί μόνο μια εταιρεία αμερικανοεβραϊκών συμφερόντων;
Οι Ισραηλινοί δεν θέλουν σταθμό υγροποίησης του αερίου στο έδαφός τους, γιατί αποτελεί πολεμικό στόχο. Δεν αποτελεί τέτοιο στόχο κατασκευαζόμενος στην Κύπρο; Πρέπει η Κύπρος να εισάγει το πρόβλημα ασφάλειας του Ισραήλ;
Ένας αγωγός Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερο στρατηγικό ενδιαφέρον από την υγροποίηση και, επιπλέον, συνδέει Ελλάδα και Κύπρο, αντί να ενισχύει την τάση μετατροπής της Κύπρου σε Σιγκαπούρη υπό ισραηλινή “προστασία” και τελική εφεδρεία των Ισραηλινών. Αλλά και εκεί υπάρχουν περίπλοκα προβλήματα με την ΑΟΖ και θέματα κόστους. Επιπλέον, διερωτάται κανείς γιατί πρέπει η Ελλάδα να οργανώσει τη μεταφορά των ισραηλινών αποθεμάτων, προτού ψάξει για δικά της στη Νότιο Κρήτη.
Να σημειώσουμε ότι τα όρια του κοιτάσματος Λεβιάθαν έχουν προκαλέσει ψυχρότητα μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου, με τον Χαρίρι να σπεύδει στη Μόσχα προς αναζήτηση στρατιωτικής υποστήριξης που του παρέσχον απλόχερα Πούτιν και Μεντβέντιεφ. Προβλήματα μπορεί να ανακύψουν και με την Αίγυπτο και τους Παλαιστινίους. Είπαμε να βρούμε στηρίγματα κατά της Τουρκίας, δεν είναι όμως σκόπιμο να γίνουμε τμήμα του μεσανατολικού.
Η στρατιωτική συνεργασία έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον σε ΓΕΑ και ΓΕΝ, τα οποία οι Ισραηλινοί δελεάζουν με προτάσεις παροχής διευκολύνσεων και συνεργασίας στην Αν. Μεσόγειο. Προς το παρόν, οι ισραηλινές δυνάμεις ασκούνται στον ελληνικό χώρο, και, ενδεχομένως, οργανώνουν διάδρομο μελλοντικής επίθεσης κατά Ιράν μέσω Βαλκανίων, Μαύρης Θάλασσας, Υπερκαυκασίας. Δεν πιστεύω κανένας σοβαρός άνθρωπος να θέλει την Ελλάδα εμπλεκόμενη καθ οιονδήποτε τρόπο σε τέτοιες συρράξεις.
Μεταστάθμευση αεροσκαφών ή πλοίων στο Ισραήλ, αν υποθέσουμε ότι αυτά τα εννοούν και δεν τα λένε απλώς για να ανοίξουν την όρεξη, μπορεί να είναι χρησιμότατη σε περίπτωση σύρραξης με την Τουρκία. Σε τέτοια περίπτωση θα το κάνει το Ισραήλ αν έχει μπει το ίδιο σε πόλεμο, κι αν έχει μπει θα το κάνει έτσι κι αλλιώς. Ακυρώσαμε την παραγγελία ρωσικών αμυντικών όπλων Ες 300 και τις εγγυήσεις ασφαλείας που τα συνόδευαν, δεν στέλνουμε αεροσκάφη και πλοία στην Κύπρο, προτείνουμε μόνοι μας τον αφοπλισμό του νησιού σε περίπτωση λύσης και βρήκαμε τώρα ξαφνικά το θάρρος να φτάσουμε στο Ισραήλ, χώρα που είναι σε περίπου διαρκή πόλεμο με τους γείτονές του; Όλα αυτά εντάσσονται σε κάποιο διεθνοπολιτικό και στρατηγικό σχεδιασμό; Ποιος έχει κάνει, στην Ελλάδα, τέτοιο σχεδιασμό;
Τα κοινά υπουργικά συμβούλια με την Τουρκία και το Ισραήλ στερούνται σοβαρότητας. Το έκαναν Γαλλία και Γερμανία σηματοδοτώντας την πορεία ενσωμάτωσης, εμείς σκεφτόμαστε ομοσπονδία με Τουρκία και Ισραήλ; Στερούνται σοβαρότητας, όχι όμως και συνεπειών στη διεθνή πολιτική, γιατί σηματοδοτούν διεθνώς συμμαχική σχέση με μια χώρα καταδικασμένη στη συνείδηση της διεθνούς κοινότητας. Το παλαιστινιακό έχει κεντρική πολιτική σημασία για ενάμισο δισεκατομμύριο Μουσουλμάνους, οι χώρες των οποίων, όπως η Τυνησία σήμερα και η Αίγυπτος αύριο, μπαίνουν σε εποχή μείζονος αναταραχής. Παρά τον ευρωατλαντικό στραβισμό της τελευταίας 15ετίας, η Ελλάδα περιέπεσε μόνο σε κατάσταση κάποιας αποξένωσης, δεν είμαστε τμήμα της εικόνας του εχθρού, έχουμε εγκάρδιο παρελθόν, υποφέραμε, δεν υπήρξαμε τμήμα του σταυροφορικού και του αποικιοκρατικού σχεδίου. Συμφέρει Ελλάδα και Κύπρο να συσπειρώσουν όλο το Ισλάμ πίσω από την Τουρκία, να γίνουν τμήμα της εικόνας του εχθρού; Τι θα κάνουμε αν αύριο Τελ Αβίβ και Άγκυρα τα ξαναβρούν;
Δεν είμαστε εναντίον της ανάπτυξης σχέσεων με το Ισραήλ, ισότιμων όμως, αμοιβαία επωφελών, με περιορισμό των δυνητικών κινδύνων. Φοβόμαστε ότι αυτή η ιστορία άρχισε με άσχημο και επικίνδυνο τρόπο, χωρίς να εντάσσεται σε οποιαδήποτε εθνική στρατηγική. Ούτε αντιλαμβανόμαστε γιατί η κυβέρνηση πάγωσε και τορπίλισε τις πολύ πιο φυσιολογικές σχέσεις με τη Μόσχα, συνέβαλε στην ψυχρότητα με το Βερολίνο, αλλά είναι τόσο ενθουσιασμένη με αυτές τις παράξενες συμμαχίες. Πάν μέτρον άριστον, έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, αν ήταν όντως.


ΥΓ Ο φίλος του κ. Παπανδρέου Αλεξ Ρόντος υπήρξε σύμβουλος του Γεωργιανού Προέδρου Σαακασβίλι, τμήμα μιας πολυάριθμης κοινοπραξίας Αμερικανών και Ισραηλινών συμβούλων, που ενθάρρυναν τον γεωργιανό εθνικισμό, όπως ακριβώς ενθάρρυναν τον «εθνικιστή» Δημήτριο Ιωαννίδη το 1974 και με ανάλογες για τη χώρα του συνέπειες. Η Γεωργία έκανε έναν πόλεμο κατά της Ρωσίας που δεν μπορούσε παρά να χάσει, για να μπορέσουν Ισραήλ και ΗΠΑ να τιθασεύσουν μερικές από τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες του Πούτιν.

Πηγή: Επίκαιρα