Γιατί απέτυχε η ΕΟΚΑ μας & γιατί πέτυχε η ΤΜΤ τους; Διαχρονικά μαθήματα.

Με τον Λάζαρο Μαύρο
Ν Ο Μ Ι Ζ Ω ότι μπορούμε να θέσουμε ένα ερώτημα – κλειδί. Που, αν κατορθώσουμε να εντοπίσουμε και να μελετήσουμε σε βάθος όσα μπορούν να περιλαμβάνονται στις πάμπολες απαντήσεις του, τότε θα έχουμε μια σαφέστερη διαύγεια για τους βασανιστικούς μας προβληματισμούς:
- Από πού και πώς προκύψαμε;
- Γιατί καταντήσαμε εδώ που σήμερα βρισκόμαστε σήμερα;
- Και, κυρίως, πώς άραγε ΔΕΝ θα καταλήξουμε στα όσα χειρότερα φοβούμαστε ότι θα υποστούμε οι Έλληνες;
Το ερώτημα – κλειδί που προτείνω είναι το εξής:

- ΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΑΠΕΤΥΧΕ Η ΕΟΚΑ ΜΑΣ; Και:
- ΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΠΕΤΥΧΕ Η ΤΜΤ ΤΟΥΣ;



Ψυχρό και κυνικό ερώτημα. Τις απαντήσεις του οποίου οφείλουμε να αναζητήσουμε στα πεπραγμένα απ’ τη μια, ημών, των Ελλήνων κι απ’ την άλλη των Τούρκων.

Μας ενδιαφέρουν και άλλων τα πεπραγμένα. Ιδίως των Εγγλέζων. Όμως, στο κύριο μας ερώτημα, αφορούν τον τρόπο που εμείς οι Έλληνες απ’ τη μια, και εκείνοι, οι Τούρκοι, απ’ την άλλη, σχετίστηκαν με αυτά τα πεπραγμένα των Εγγλέζων, των Αμερικανών, των Ρώσων κ.ο.κ.

Για να μαζέψουμε το απαραίτητο υλικό, για τη μελέτη μας, χρήσιμο νομίζω είναι να ξεκινήσουμε από το 1950. Από το Δημοψήφισμα της 15ης και 22ας Ιανουαρίου 1950 που ο κυπριακός Ελληνισμός – σύμπας με όλες τις παρατάξεις του από τη δεξιά ως την αριστερά – ψήφισε την Αξίωση της Αυτοδιάθεσής του για Ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα.

- Τί έκανε, λοιπόν, γι’ αυτή την αξίωση το ελλα-δικό μας κράτος;
- Τί έκανε, τότε, για το ίδιο θέμα το τουρκικό τους κράτος;
- Και, βεβαίως, τι έκαναν οι τότε κυρίαρχοι της Κύπρου Εγγλέζοι;

ΕΜΕΙΣ οι Έλληνες είχαμε τέσσερεις τότε κύριες υποστάσεις:

1. Ο υπόδουλος στους Εγγλέζους κυπριακός Ελληνισμός.
2. Η τότε ηγεσία του κυπριακού Ελληνισμού, Εθναρχία.
3. Ο εν Ελλάδι λαός μας.
4. Η ηγεσία της μητρός Ελλάδος, η κυβέρνηση των Αθηνών με το ελλα-δικό μας κράτος.

ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ λοιπόν τότε ότι, τρεις από τις τέσσερεις υποστάσεις μας, ομόγνωμα και ομόψυχα τάχθηκαν στον αγώνα της Ένωσης: Ο λαός μας στην Κύπρο, η Εθναρχία και ο λαός μας στην Ελλάδα. Αλλά, η κυβέρνησή μας στην Αθήνα δεν δέχτηκε καν να παραλάβει επισήμως τις Δέλτους του Ενωτικού Δημοψηφίσματος με τις υπογραφές όλων των Ελληνίδων και Ελλήνων της Κύπρου που πήγε να της επιδώσει η Εθναρχία.

Ο λαός ήθελε. Το κράτος όχι.

Οι τέσσερεις υποστάσεις μας έγιναν, γι’ αυτό, δύο:

Απ’ τη μια σύμπας ο Ελληνισμός. Απ’ την άλλη το κράτος μας. Ο μεν πρόθυμος, το δε απρόθυμο.

ΑΥΤΗ τη διάσταση να τη θυμόμαστε διαρκώς καθώς θα μελετούμε τα πεπραγμένα 1950-2011.

Να θυμόμαστε επίσης ότι, το 1950 το τουρκικό κράτος, διά του υπουργού του των Εξωτερικών Νετζμετίν Σαντάκ, δήλωνε ότι, «δεν τίθεται θέμα που ονομάζεται Κυπριακό. Η βρετανική κυβέρνηση δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την νήσον Κύπρο σε κάποιο άλλο κράτος». Ήταν Δευτέρα 23η Ιανουαρίου 1950, την επαύριον του Ενωτικού Δημοψηφίσματος. Και στις 20 Ιουνίου 1950 ο διάδοχός του, υπουργός Εξωτερικών Αλί Φουάτ Κιουπρουλού δήλωνε ότι, «για την Τουρκία δεν υφίσταται ζήτημα Κυπριακόν».

Το 1950, το τουρκικό κράτος δεν ενδιαφερόταν. Μέχρι το 1955, οι Εγγλέζοι, θα τα κατάφερναν να ενδιαφερθεί. Όλα τα καθέκαστα γι’ αυτό, γραμμένα σε τουρκικές και βρετανικές πηγές, με πλήθος λεπτομέρειες.

Απόδειξη και προϊόν εκείνου του κατορθώματος των Άγγλων με τους Τούρκους:

1. Η Τριμερής του Λονδίνου, τον Αύγουστο 1955, όπου, παρά τις διαφωνίες της Εθναρχίας, εσύρθη η ελλα-δική μας κυβέρνηση. Και:

2. Τα Σεπτεμβριανά του ’55 που, 6-7.9.1955 οργάνωσε το «βαθύ» τουρκικό κράτος κι εκτέλεσαν οι διατεταγμένοι τουρκικοί όχλοι ως πονγκρόμ εναντίον του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης.

ΠΕΝΤΕ μήνες νωρίτερα, την 1η Απριλίου 1955, είχε ξεκινήσει ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο.

ΤΡΙΑ χρόνια αργότερα, το 1958, η Τουρκία είχε δημιουργήσει στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο τη μυστική τρομοκρατική ένοπλη ΤΜΤ. Κι άρχισε δράση.

Από το σημείο τούτο οφείλει να εκκινήσει η συγκριτική μας μελέτη. Σε δύο παράλληλες στήλες. Στη μια η ΕΟΚΑ και στην άλλη η ΤΜΤ.

ΠΟΙΟΣ οργάνωσε την κάθε μια από τις δύο αυτές οργανώσεις; Ποιό ήταν, εκάστης, το στρατηγικό σχέδιο; Με ποια μέσα, με ποιο ανθρώπινο δυναμικό, οπλισμό, εκπαίδευση και τακτική;

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι την ΕΟΚΑ με απόφαση του Εθνάρχου Μακαρίου και χωρίς ΟΥΔΕΜΙΑ σύμπραξη του ελλα-δικού μας κράτους, τη συγκρότησε, την οργάνωσε και τη διηύθυνε ένας εν αποστρατεία (από πολλού) αντισυνταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού, κυπριακής καταγωγής, ο Γεώργιος Γρίβας – Διγενής.

Ουδεμία σχέση, υπηρεσιακή ή άλλη, με το Γενικό Επιτελείο των ελλαδικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ουδεμία σχέση με οιονδήποτε διατεταγμένον προς τούτο αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού οιουδήποτε βαθμού. Κανένα είδος κρατικού επιτελικού σχεδιασμού, κανένα εν Ελλάδι στρατόπεδο εκπαίδευσης της ΕΟΚΑ στις τακτικές του ανταρτοπολέμου, κανένα στέλεχος των ελλαδικών Ενόπλων Δυνάμεων, εκπαιδευτής εν Κύπρω των αγωνιστών της ΕΟΚΑ.

Το ελλα-δικό μας κράτος, που διέθετε τότε πλήθος εμπειροπόλεμων στελεχών,

- του Έπους του Σαράντα,
- της Εθνικής Αντίστασης 1940-1994
- των αγώνων από το Ελ Αλαμέϊν ως το Ρίμινι,
- των επιχειρήσεων του Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949,
- του πολέμου στην Κορέα 1951,
δεν διέθεσε ούτ’ έναν, έστω και… υπαξιωματικό στην ΕΟΚΑ.

Εκτός από τον από πολλού ευρισκόμενο σε αποστρατεία αντισυνταγματάρχη Γρίβα, η ΕΟΚΑ διέθετε εκ των ενόντων έναν και μοναδικό εκπαιδευμένο στο παρελθόν στέλεχος: Τον έφεδρο ανθυπολοχαγό του Ελληνικού Στρατού, οδηγό λεωφορείου, τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Είχε αποτύχει να εισαχθεί στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, κατετάγη ως εθελοντής φαντάρος, εκπαιδεύτηκε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού της Σύρου και υπηρέτησε θητεία σε τάγμα της προκαλύψεως στα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα μέχρι το 1952.

Ένα εξίσου ενδιαφέρον κεφάλαιο μελέτης είναι ο ισχνός οπλισμός της ΕΟΚΑ και οι τρόποι προμήθειάς του. Όλα καταγραμμένα με πλήρεις λεπτομέρειες στ’ Απομνημονεύματα και στο Χρονικό Αγώνα του Γρίβα – Διγενή και στο βιβλίο «50 Χρόνια Σιωπής» του αρμόδιου για τον οπλισμό της ΕΟΚΑ, Ανδρέα Αζίνα.

Μέχρι τέλους του ένοπλου αγώνα, το 1959, η ΕΟΚΑ αριθμούσε 663 όπλα: Περίστροφα, πιστόλια, τυφέκια κι ελαφρά αυτόματα.

ΕΝΑΝΤΙ των 663 όπλων της ΕΟΚΑ, το 1959 η τουρκική ΤΜΤ είχε ήδη 6.000 όπλα, συμπεριλαμβανομένων πολυβόλων, όλμων και αντιαρματικών!

ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΜΕ στο ξεκίνημα: Σεπτεμβριανά του 1955 στην Κωνσταντινούπολη, η Βρετανία έχει ήδη εξωθήσει την Τουρκία να ενδιαφερθεί για το Κυπριακό. Το τουρκικό κράτος αξιοποιεί πρώτα την κατάσταση για να θέσει ημερομηνία λήξεως στην ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης (παλιοί λογαριασμοί). Κι ύστερα για να ΣΧΕΔΙΑΣΕΙ τον επεκτατισμό του στην Κύπρο:

Ο πρωθυπουργός Μεντερές αναθέτει στον κομματικό του αντίπαλο, ικανό καθηγητή Νιχάτ Ερίμ τον σχεδιασμό της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ της Τουρκίας στο Κυπριακό. Παράγονται οι Εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ, Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 1956: Έκτοτε κύρια γραμμή στρατηγικής ΟΛΩΝ ανεξαιρέτως των τουρκικών κυβερνήσεων.

Το τουρκικό κράτος, λοιπόν, με τις Εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ απέκτησε συγκεκριμένη στρατηγική. Έχοντας στρατηγική νοοτροπία προώθησε αμέσως τον στρατηγικό του σχεδιασμό, με πλήρη πολιτική βούληση να τον υλοποιήσει σε ΟΛΟΥΣ τους τομείς κι επιστράτευσε προς τούτο ΟΛΕΣ τις διαθέσιμες δυνάμεις και δυνατότητες του ΚΡΑΤΟΥΣ:

Η τουρκική κυβέρνηση, διά του υπουργού της των Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού, ανέθεσε στο Γραφείο Ειδικού Πολέμου (ΓΕΠ) του επιτελείου των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατιωτικής στρατηγικής της Τουρκίας στο Κυπριακό. Με πλήρη μυστικότητα. Το ΓΕΠ αποτελούσε τον βαθύτερο σκληρό πυρήνα του βαθέως κράτους. Εκεί εκπονήθηκε το Επιτελικό Σχέδιο, το 1957, με το άκρως φιλόδοξο όνομα: «Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου».

Κύριος βραχίονας εφαρμογής του Σχεδίου, η δημιουργία από το ίδιο το ΓΕΠ του ένοπλου στρατιωτικού βραχίονα της Τουρκίας στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο: Η οργάνωση ΤΜΤ.

Προσέξτε: Δεν ήταν κάποιοι Τουρκοκύπριοι πατριώτες πρόθυμοι στην Κύπρο για να τούς αποσταλούν κάποια όπλα και να τους βοηθήσουν. Ήταν διαταγή του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης για την αποστολή στην Κύπρο μυστικά, ιεραρχικά δομημένου κλιμακίου εν ενεργεία αξιωματικών του ΓΕΠ να συγκροτήσουν μυστικό στρατό εξαναγκάζοντας τους Τουρκοκυπρίους νέους και νέες να στρατευθούν στην ΤΜΤ, να οπλιστούν καταλλήλως, να εκπαιδευτούν και να οργανωθούν κάτω από τη διοίκηση των αξιωματικών του ΓΕΠ.

Στάλθηκαν μυστικά στην Κύπρο, υπό κάλυψη, πρώτη δόση, είκοσι δύο εν ενεργεία αξιωματικοί του τουρκικού στρατού, εκπαιδευμένοι στις τακτικές του ανορθοδόξου πολέμου: Δύο ταγματάρχες, πέντε λοχαγοί και δέκα τέσσερεις ανθυπολοχαγοί, με επικεφαλής διοικητή τους τον αντισυνταγματάρχη του ΓΕΠ Ριζά Βουρουσκάν.

ΤΗΝ πρώτη τρομοκρατική δράση της ΤΜΤ υπέστησαν τον Μάιο του 1958 οι Τουρκοκύπριοι. Ήταν η διατεταγμένη επιχείρηση δολοφονίας και εξόντωσης των αριστερών Τουρκοκυπρίων, συνδικαλιστών, που επέμεναν να συνεργάζονται με τους Ελληνοκυπρίους συντρόφους τους στην ΠΕΟ. Ήταν η επιχείρηση τρομοκρατικής καθυπόταξης της τουρκικής μειονότητας, υπό την ηγεσία της ΤΜΤ, στρατιωτικής και πολιτικής πτέρυγας, όπως επακριβώς αναφέρεται στα στρατιωτικά έγγραφα του ΓΕΠ.

Το μυστικό αρχηγείο της ΤΜΤ ήταν στην Άγκυρα: «Αρχηγείο Σχεδιασμού Επανάκτησης Κύπρου». Σε διαρκή δι’ ασυρμάτου επικοινωνία με τον διοικητή της ΤΜΤ στην Κύπρο αντισυνταγματάρχη Βουρουσκάν. Έξω από την Άγκυρα και αλλού στην Τουρκία λειτουργούσαν Κέντρα Εκπαιδεύσεως των Μουτζαχίντ («μαχητών») της ΤΜΤ Τουρκοκυπρίων. Με επικεφαλής εκπαιδευτές δέκα λοχαγούς του ΓΕΠ.

Προσέξτε, τώρα, τι ακριβώς έγραψε στο βιβλίο του ο ιθύνων νους του ΓΕΠ επιτελικός εγκέφαλος του «Σχεδίου Επανάκτησης Κύπρου» και εντεταλμένος σύνδεσμος αξιωματικός μεταξύ του ΓΕΠ και της κυβέρνησης, ταγματάρχης, τότε, Ισμαήλ Τάνσου: Για οτιδήποτε χρειαζόταν το ΓΕΠ-ΤΜΤ, από οποιαδήποτε κρατική ή άλλη υπηρεσία στην Τουρκία, ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών Ζορλού έδινε απευθείας διαταγές στον καθ’ ύλην κατά περίπτωση αρμόδιο υπουργό ή επικεφαλής οργανισμού. Από τις τράπεζες που όρισαν ως δήθεν υπάλληλούς τους για υποκαταστήματα στην Κύπρο τους υπό κάλυψη αξιωματικούς του ΓΕΠ-ΤΜΤ, μέχρι και τους ναυτιλιακούς για τα αναγκαία ψαροκάικα μυστικής μεταφοράς στην Κύπρο του οπλισμού της ΤΜΤ.

Και μάλιστα οπλισμού ο οποίος, αν έπεφτε στα χέρια του εχθρού ή άλλων, να μην αποκαλυπτόταν η τουρκική του προέλευση. Εξ ου και τα πρώτα – που θεωρούνται και «ένδοξα» - πιστόλια της ΤΜΤ – μ’ αυτά επέβαλε διά των δολοφονιών την εξουσία της από το 1958 επί της μειονότητας, ήσαν τα ρωσικά πιστόλια Τοκάρεφ του 1933.

19η Φεβρουαρίου 1959, στο Λάγκαστερ Χάουζ του Λονδίνου υπεγράφησαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου για τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έληξε ο αγώνας της ΕΟΚΑ. Ο αρχηγός της, ο εν αποστρατεία αντισυνταγματάρχης Γρίβας – Διγενής εξαναγκάστηκε να φύγει στην Αθήνα χωρίς καν να του επιτραπεί να τον δει ποτέ δημοσίως ο κυπριακός λαός. Η ΕΟΚΑ παρέδωσε τα 663 ή τόσα περίπου όπλα της. Οι ασύλληπτοι αντάρτες της ΕΟΚΑ, άοπλοι κατήλθαν στις πόλεις και έτυχαν δαφνοστεφούς υποδοχής σε πανηγυρίζοντες ιερούς ναούς.

Οι Τούρκοι δεν παρέδωσαν ούτ’ ένα όπλο της ΤΜΤ. Το κλιμάκιο της ελλαδικής ΚΥΠ στην Κύπρο, σε υπηρεσιακή του αναφορά προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Κυβερνήσεως, τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον τότε υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ, σημείωνε ότι η ΤΜΤ μέχρι τον Φεβρουάριο 1959 της υπογραφής των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, διέθετε 950 έως χίλια περίπου πιστόλια και περίστροφα. Από τον Φεβρουάριο του 1959 μέχρι τον Ιούλιο του 1959, μετά δηλαδή την υπογραφή των Συμφωνιών, η ΤΜΤ κατάφερε να μεταφέρει μυστικά στην Κύπρο 6.000 όπλα:

«Ήτοι, βαρέα πολυβόλα, τυφέκια και περίστροφα ως και όλμους των δύο και τριών ιντσών, ανελθόντος, ούτω, κατά Ιούλιον 1959 του αριθμού των υπό της τουρκικής κοινότητος κατεχομένων όπλων εις 7.000, μετά μεγάλου αριθμού σφαιρών». Και η αναφορά της ελλαδικής ΚΥΠ προς την ελλα-δική μας κυβέρνηση, ημερομηνίας 21 Οκτωβρίου 1960, συμπλήρωνε με τα εξής: «Μετά τον Ιούλιον 1959 μέχρι 2 Σεπτεμβρίου 1960 εσυνεχίσθη εις μεγάλην κλίμακα η λαθραία εισαγωγή όπλων και πυρομαχικών υπό Τουρκοκυπρίων, ώστε σήμερον πιστεύεται ότι οι Τουρκοκύπριοι διαθέτουν όπλα ανερχόμενα εις 10.000 περίπου τεμάχια». (Μάνος Ηλιάδης: «Το Απόρρητο Ημερολόγιο της ΚΥΠ για την Κύπρο», εκδόσεις Ι. Σιδέρης Νοέμβριος 2007 σελ.322). Ο επιτελικός εγκέφαλος της ΤΜΤ, Ισμαήλ Τάνσου του ΓΕΠ, στο δικό του βιβλίο, επίσης ανεβάζει τον αριθμό των όπλων της ΤΜΤ την ίδια περίοδο 1959-1960 σε 10.000. Το επεισόδιο με το ψαροκάικο «Ντενίζ» και το φορτίο οπλισμού, συνέβη ακριβώς 18η Οκτωβρίου 1959.

ΕΙΝΑΙ πολύ σημαντικό για της ανάγκες της μελέτης αυτής, με τους δύο συγκριτικούς πίνακες πεπραγμένων της ΕΟΚΑ και της ΤΜΤ, να σταθούμε σε ένα ακόμα σημείο:

Η κυβέρνηση Μεντερές που πέτυχε το 1959 τη στρατηγική νίκη της Τουρκίας, πρώτη φορά μετά το 1878 τουρκικός στρατός, ονόματι ΤΟΥΡ.ΔΥ.Κ. να εγκατασταθεί νομίμως στην Κύπρο, η κυβέρνηση που σχεδίασε τη στρατηγική Νιχάτ Ερίμ και το επιτελικό Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου, που δημιούργησε την ΤΜΤ με δύναμη 10.000 μέχρι το 1960, ανατράπηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 27ης Μαΐου 1960. Οι πραξικοπηματίες στην Τουρκία, δίκασαν, καταδίκασαν σε θάνατο και κρέμασαν τον πρωθυπουργό Μεντερές, τον υπουργό Εξωτερικών Ζορλού και τον υπουργό Οικονομικών Πολατκάν τον Σεπτέμβριο 1961. Σε θάνατο κι ο πρόεδρος της Τουρκίας Τζελάλ Μπαγιάρ, ποινή μετατραπείσα σε ισόβια λόγω γήρατος.

Ο Μ Ω Σ : Η στρατηγική για την Κύπρο, Σχέδιο Νιχάτ Ερίμ και Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου με την ΤΜΤ όχι μόνο δεν εγκαταλείφθηκε αλλά ενισχύθηκε και επιταχύνθηκε:

- Για την προετοιμασία της ένοπλης Τουρκανταρσίας του 1963-64.
- Για την προετοιμασία της τουρκικής εισβολής του Αττίλα το 1974.

Η ΕΟΚΑ που άρχισε τον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα την 1η Απριλίου 1955, διαλύθηκε τον Μάρτιο του 1959, παρέδωσε τον οπλισμό της ο δε Αρχηγός της Γεώργιος Γρίβας – Διγενής εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κύπρο 17.3.1959 για να τον υποδεχθούν με δάφνες και τιμές στην Αθήνα.
Η ΤΜΤ που τη συγκρότησε το 1958 η Τουρκία, το τουρκικό κράτος, συνέχισε την ύπαρξη, την ανάπτυξη, τη δράση της μέχρι και μετά την εισβολή του Αττίλα το 1974 και έληξε όταν στις κατεχόμενες περιοχές το κατοχικό καθεστώς συγκρότησε τη λεγόμενη τουρκοκυπριακή Διοίκηση Δυνάμεων Ασφαλείας υπό τας διαταγάς του εδρεύοντος στην σκλαβωμένη Κερύνεια 11ου Σώματος Στρατού των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/344018