Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Τρίτη 26 Ιουνίου 2012

Το ελληνικό ενεργειακό συρτάκι

Η ανακάλυψη στα τέλη του 2010 μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου στα ισραηλινά ύδατα της Μεσογείου ενθάρρυνε τις γειτονικές χώρες να επιθεωρήσουν πιο στενά τα δικά τους ύδατα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ολόκληρη η Ανατολική Μεσόγειος είναι γεμάτη από τεράστια ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό έχει τεράστιες πολιτικές, γεωπολιτικές, οικονομικές συνέπειες, και θα μπορούσε επίσης να έχει στρατιωτικές συνέπειες. Οι πρώτες εξερευνήσεις έχουν επιβεβαιώσει ότι τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ήταν εντυπωσιακά σε όλα τα ύδατα ανοικτά της Ελλάδα, Τουρκίας, Κύπρου και Συρίας. Το ελληνικό ενεργειακό συρτάκι Με την καταστροφική οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε σοβαρά να ψάξει για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Από τότε που τα βρήκε, η χώρα άρχισε να χορεύει ένα περίεργο μπαλέτο με το ΔΝΤ και τις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα είδος «συρτάκι της ενέργειας» για τον έλεγχο αυτών των τεράστιων ανακαλύψεων, για το ποιος θα επωφεληθεί τελικά. Τον Δεκέμβριο του 2010, όταν φαινότανε ότι η ελληνική κρίση θα μπορούσε ακόμα να επιλυθεί χωρίς τα γίγαντα σχέδια διασώσεων ή ιδιωτικοποιήσεων, το ελληνικό Υπουργείο Ενέργειας συγκρότησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να μελετήσουν τις προοπτικές για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στα ύδατα της. Η πετρελαϊκή βιομηχανία και του φυσικού αερίου της χώρας είχε αρχίσει να αυξάνει τις επενδύσεις της μετά από μια πρώτη μικρή ανακάλυψη πετρελαίου το 2009. Διεξήχθηκαν τότε σημαντικότερες γεωλογικές μελέτες. Οι πρώτες εκτιμήσεις έδειξαν ότι η ποσότητα του πετρελαίου στα ανοικτά των ελληνικών ακτών θα υπερβαίνει τα 22 δισεκατομμύρια βαρέλια στο Ιόνιο Πέλαγος, στα δυτικά και περίπου 4 δισεκατομμύρια βαρέλια στο βόρειο Αιγαίο, στα ανατολικά. Τα νότια τμήματα του Αιγαίου και το Κρητικό Πέλαγος δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί, και οι αριθμοί θα μπορούσαν τελικά να αποδειχθούν πολύ υψηλότεροι. Μια προηγούμενη έκθεση του Ελληνικού Εθνικού Συμβουλίου για την ενεργειακή πολιτική ανακοίνωνε: «Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της Ευρώπης όπου οι έρευνες σχετικά με πιθανά αποθέματα υδρογονανθράκων ήταν ελάχιστες» . Σύμφωνα με τον αναλυτή Αριστοτέλη Βασιλάκη, «οι έρευνες για τη μέτρηση της ποσότητας των αποθεμάτων φυσικού αερίου την εκτίμησαν σε 9.000 δισεκατομμύρια ευρώ» . Ακόμα και αν μόνο ένα μικρό μέρος αυτού ήταν διαθέσιμο, θα ήταν αρκετό για να αλλάξει ριζικά τα οικονομικά της Ελλάδα και σε όλη την περιοχή. Ο David Hynes, ο ειδικός στους πετρελαϊκούς πόρους του Πανεπιστημίου Tulane (Νέα Ορλεάνη), δήλωσε πρόσφατα σε ένα ακροατήριο στην Αθήνα, ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να λύσει ενδεχομένως την κρίση και να επιστρέψει όλο το χρέος της μέσω της αξιοποίησης των νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου που ανακαλύφθηκαν. Εκτιμά ότι αυτό θα μπορούσε να φέρει στη χώρα πάνω από 300 δισ. ευρώ στα 25 χρόνια. Αλλά αντ 'αυτού, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να αποδεχθεί αλλαγές στη κυβέρνηση, περικοπές μισθών και αναστολές πληρωμής των συντάξεων για να πάρει ένα δεύτερο δάνειο από την ΕΕ και το ΔΝΤ, πράγμα που θα οδηγήσει τη χώρα ακόμα πιο βαθιά στην πορεία της οικονομικής παρακμής. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ηγέτες του ΔΝΤ και της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, ζητάνε από την Ελλάδα να πουλήσει τα λιμάνια της και τις δημόσιες επιχειρήσεις, ανάμεσα τις φυσικά τις κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες, για να μειώσει το χρέος της. Στην καλύτερη περίπτωση, η πώληση των μετοχών θα έφερνε στη χώρα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα σχέδια προβλέπουν ότι η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου, η ΔΕΠΑ, θα ιδιωτικοποιήσει το 65% των μετοχών της για την αποπληρωμή του χρέους . Οι αγοραστές θα έρθουν πιθανώς απ’ έξω από τη χώρα, όπως συνέβη με άλλες ελληνικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Το πρόβλημα, πέρα από την απαίτηση του ΔΝΤ ήτοι η Ελλάδα να εκποιεί τους πετρελαϊκούς πόρους της, βρίσκεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει κηρύξει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) όπως οι περισσότερες άλλες χώρες που κάνουν γεωτρήσεις για να εντοπίσουν το πετρέλαιο . Λίγες ήταν οι ανάγκες μέχρι τότε. Η ΑΟΖ παραχωρεί στο κράτος ειδικά δικαιώματα σχετικά με τον πλούτο του υπεδάφους στα ύδατα που δηλώνονται στο πλαίσιο της Τρίτης Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας , η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 1994. Βάσει αυτής της Σύμβασης, ένα κράτος μπορεί να διεκδικήσει ΑΟΖ μέχρι 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές του . Η Τουρκία έχει δηλώσει ήδη ότι θεωρεί ως «πράξη πολέμου» το γεγονός ότι η Ελλάδα κάνει γεωτρήσεις πιο μακριά στο Αιγαίο . Μέχρι σήμερα, αυτό δεν είχε προκαλέσει συνέπειες επειδή δεν ήταν γνωστά τα αποθέματα πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Από δω και στο εξής πρόκειται για τελείως διαφορετικό διακύβευμα. Ο Ευάγγελος Κουλουμπής, πρώην υπουργός Βιομηχανίας δήλωσε πρόσφατα ότι η χώρα θα μπορούσε να «καλύψει το 50% των αναγκών της με το πετρέλαιο που ανακαλύφθηκε σε υπεράκτια κοιτάσματα του Αιγαίου, και ότι το μόνο εμπόδιο είναι η αντίθεση της Τουρκίας σε σχέση με μια πιθανή ελληνική εκμετάλλευση». Η Χίλαρι ξέρει και αυτή να χορεύει Περιοδικό Επίκαιρα – «Ρεπορτάζ: η Χίλαρυ ήρθε στην Ελλάδα να συνάψει συμβάσεις για την εξερεύνηση πετρελαίου» Ιούλιος 21, 2011. Τον Ιούλιο του 2011, η Ουάσιγκτον προσχώρησε στο ενεργειακό ελληνικό συρτάκι. Ή Υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον ταξίδεψε στην Αθήνα έχοντας υπόψη τα ενεργειακά ζητήματα. Συνοδευόταν από τον Ειδικό Απεσταλμένο της για τα Ευρασιατικά Ενεργειακά, ζητήματα Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ. Ο Μόρνινγκσταρ ήταν ο ειδικός σύμβουλος του προέδρου Μπιλ Κλίντον, υπεύθυνος για την ενεργειακή διπλωματία στη λεκάνη της Κασπίας, και ένας από τους στρατηγικούς πράκτορες της Ουάσιγκτον στις γεωπολιτικές μάχες για τον διαμελισμό της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και στη συνέχεια για την περικύκλωση της Ρωσίας, τότε βυθισμένης στο χάος, από προ-νατοϊκά παλιά κράτη της ΕΣΣΔ. Ο Μόρνινγκσταρ και ο αμφιλεγόμενος Matthew Bryza, ήταν οι κύριοι αρχιτέκτονες στην Ουάσιγκτον των σχεδίων των αμερικανικών αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου που στόχευαν να αποκοπεί η Ρωσία και οι πόροι φυσικού αερίου της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Μπράιζα είναι δεδηλωμένος αντίπαλος του ρωσικού αγωγού South Stream, που περνάει μέσα από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου . Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Ομπάμα δεν είναι ουδέτερη για τις νέες ανακαλύψεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τρεις μέρες μετά την αποχώρηση της Χίλαρι από την Αθήνα, η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία ενός νέου κυβερνητικού οργανισμού για τη διαχείριση των προσφορών για την εξερεύνηση και τις γεωτρήσεις. Ο Μόρνινγκσταρ είναι ο Αμερικανός ειδικός για τον οικονομικό αντάρτικο πόλεμο έναντι της ρωσικής ενεργειακής πολιτικής. Ήταν καθοριστικός για τη διατήρηση του αμφιλεγόμενου αγωγού BTC που ξεκινά από το Μπακού, περνάει από τη Τυφλίδα στη Γεωργία και τελειώνει στο τουρκικό λιμάνι του Τσεϊχάν, μια δαπανηρή επιχείρηση που σχεδιάστηκε αποκλειστικά για να αποφευχθεί η διέλευση από τη Ρωσία. Πρότεινε ανοιχτά να εγκαταλείψουν η Ελλάδα και η Τουρκία τις ιστορικές διαφορές τους για τη Κύπρο, και πολλά άλλα θέματα, και να συμφωνήσουν να διαχειριστούν από κοινού τα αποθέματά τους σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο Αιγαίο. Είπε επίσης στην ελληνική κυβέρνηση ότι θα πρέπει να ξεχάσει τη συνεργασία με τη Μόσχα για τον αγωγό South Stream και το έργο του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη . Σύμφωνα με έκθεση του πολιτικού αναλυτή Αριστοτέλη Βασιλάκη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2011, ο στόχος της Ουάσιγκτον να πιέζει και την Ελλάδα και την Τουρκία να ενώσουν τις δυνάμεις τους για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο βρίσκεται στην κατανομή των αναμενόμενων εσόδων από αυτές τις εκμεταλλεύσεις. Σύμφωνα με την έκθεση του, η Ουάσιγκτον προτείνει η Ελλάδα να πάρει το 20% του τζίρου, η Τουρκία το 20% και η αμερικανική εταιρεία Noble Energy, εταιρεία που ήδη εξασφάλισε τις γεωτρήσεις στα ισραηλινά ύδατα και ανοικτά των ακτών της ελληνικής πλευράς της Κύπρου, τη μερίδα του λέοντος, δηλαδή 60% . Ο Μπιλ, ο σύζυγος της υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι, κάνει λόμπυ στην Ουάσιγκτον για λογαριασμό της Noble Energy. Source : infognomonpolitics.blogspot.gr

Δυτικές ψευδαισθήσεις και ανατολίτικα παζάρια

της Ελίνας Γαληνού Πώς αλλάζουν οι καιροί! Αυτό βέβαια το ερώτημα, δεν απασχολεί κανέναν που έχει κατανοήσει σε βάθος τον καιροσκοπικό χαρακτήρα της τουρκικής πολιτικής, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις της με άλλες χώρες. Θα έπρεπε βέβαια να προβληματίσει σοβαρά κάποτε, αυτούς που σκέφτονται να την εμπιστευτούν σε ρόλο στρατηγικών ισορροπιών, παραβλέποντας τις τακτικές της. Αλίμονο, αν η Τουρκία που έχει κερδίσει επάξια τον τίτλο του διεθνούς ταραξία, επιλέγεται για εξισορρόπηση ταραγμένων περιοχών, ποιός έχει δικαίωμα να παραπονείται για τον πολλαπλασιασμό εντάσεων; Είπαμε όμως, ότι οι καιροί αλλάζουν απότομα έως αιφνιδιαστικά κυρίως για τις αποφάσεις της Τουρκίας στα εξωτερικά ζητήματα. Ενα παράδειγμα που το έχει καταδείξει αυτό, είναι η περίπτωση της περίφημης "ελληνοτουρκικής φιλίας", πράγμα το οποίο διαφώτισε προ μηνών με τις δηλώσεις του ο ίδιος ο Γιλμάζ. Απειρες συγκυρίες όλα αυτά τα χρόνια μέσα στα πλαίσια της πολιτικής κατευνασμού, την οποία-όπως φαίνεται- πίστευε μονομερώς η Ελλάδα, μιλάνε από μόνες τους για τις τουρκικές προθέσεις. Δυστυχώς η χώρα μας, παραμένοντας σχεδόν παθητικός αποδέκτης και αποφεύγοντας να κάνει χρήση κατοχυρωμένων δικαιωμάτων της στους διεθνείς οργανισμούς και το ΝΑΤΟ, εν τέλει αποθράσσυνε την γείτονα. Το αποκορύφωμα της κατάστασης αυτής, ήταν η ατυχής δήλωση του προ διετίας Υπ.Εξ μας, για το "κοινό μας σπίτι" προς τον Τούρκο Υπ.Εξ κ. Νταβούτογλου.". Και έτσι, η ελληνική αντίδραση περιοριζόταν σε μερικές παρατηρήσεις της Αθήνας προς την Αγκυρα, η οποία τις έγραφε κατά την συνήθειά της, στα παλαιότερα των υποδημάτων της, ενώ κανείς δεν την ενοχλούσε για το μονόπλευρο της "ελληνοτουρκικής φιλίας και της πολιτικής κατευνασμού". Ενα άλλο παράδειγμα που δείχνει πόσο καιροσκοπικά ξέρει να κινείται η γείτων, συνιστά την μεταστροφή σχέσεων του Ερντογάν με τον Ασαντ της Συρίας. Εδώ και ένα περίπου χρόνο, παρακολουθούμε την εξέλιξη της "άνοιξης" της Συρίας, και την πολιορκία του Ασαντ από αντικαθεστωτικούς, παράλληλα με την στάση της Τουρκίας. Θα έχουμε διαπιστώσει για πόσο διάστημα ο Ερντογάν δήλωνε φίλος του Ασαντ, πότε άρχισαν να διαφαίνονται σημάδια μεταστροφής του (χωρίς να ανοίγει όμως ξεκάθαρα τα χαρτιά του), και πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες (έστω αθέατες) κινήσεις συμπαράστασής του προς τους ανατροπείς του τέως "φίλου" Ασαντ. Αυτή η περίπτωση εκτός του ότι συνιστά τις μεγάλες φιλοδοξίες του Νταβούτογλου περί επικράτησης του νεο-οθωμανισμού στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, περιγράφει πολύ χαρακτηριστικά και την έννοια της τουρκικής "φιλίας" στις εξωτερικές της σχέσεις. Οποιος έχει λοιπόν μάτια, ας δεί και ας κανονίσει την πορεία του, χωρίς όμως μετά να κλαίγεται για τουρκικούς αιφνιδιασμούς και εντάσεις...Απόδειξη αυτών, αποτελεί η πρόσφατη κίνηση της Τουρκίας με το φωτογραφικό αεροσκάφος που κατέρριψε η Συρία. Οι αναλυτές τέτοιων θεμάτων, που έχουν αναφερθεί διεξοδικά ως προς τις δυνάμεις που ερίζουν για τον έλεγχο της Συρίας και τον ρόλο τους, γνωρίζουν πολλά και ίσως περίμεναν από καιρό ένα τέτοιο περιστατικό. Εχουν επίσης αναφερθεί αρκετά για τον ρόλο που διεκδικούσε από καιρό η Τουρκία ως προς αυτό το θέμα, προβάλλοντας εαυτόν ως "σταθεροποιητικό παράγοντα" μιας περιοχής που έχει ήδη τυλιχτεί στις φλόγες. Το πόσο "σταθεροποιητής" θα είναι η Τουρκία, μάλλον πρέπει να προβληματίσει έντονα, μετά από το προχτεσινό συμβάν. Η ίδια ισχυρίζεται βέβαια ότι το αεροσκάφος εκτελούσε εκπαιδευτική αποστολή, αλλά πώς έγινε αυτό χωρίς προειδοποίηση κινούμενο σε διεθνή εναέριο χώρο; Και γιατί έσπευσε αμέσως να κάνει μέγα θέμα στο ΝΑΤΟ, σαν τον ένοχο που τρέχει να πεί πρώτος στην Αστυνομία ότι είδε ένα σπίτι παραβιασμένο; Μήπως βιάζεται να καλυφθεί από το σχετικό άρθρο του Βορειατλαντικού Συμφώνου, ανοίγοντας έτσι κύκλο διαβουλεύσεων, ως χώρα που απειλείται η εδαφική της ακεραιότητα και ασφάλεια; Διότι είναι η δεύτερη φορά μετά το επεισόδιο του Μάβη Μαρμαρά, που η Τουρκία προσπαθεί να αναδειχτεί σαν θύμα απειλούμενο, για να βρεθεί πάλι στην σέντρα των συζητήσεων με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Και βεβαίως, όχι μόνο για να την ...παρηγορήσουν, αλλά για ν΄αναζητήσει και κάποια ανάθεση δράσης. Αλίμονο, στη βράση κολλάει το σίδερο και ποιός άλλος το ξέρει αυτό καλύτερα από την Τουρκία; Ηδη ο Βρεττανός υπουργός Εξωτερικών, χαρακτήρισε την κατάρριψη του τουρκικού αεροσκάφους "απαράδεκτη", δηλώνοντας υποστήριξη προς δράσεις κατά της Συρίας στον ΟΗΕ, ενώ οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, αρχίζουν συνομιλίες για το θέμα στο Λουξεμβούργο... Η κρίση στη Συρία είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων, αλλά και η βιασύνη των συμμάχων να στήσουν πάλι ευήκοον ούς προς την Τουρκία, επιβεβαιώνει αυτό που έλεγαν κάποιοι μετά την Μικρασιατική καταστροφή. "Η Τουρκία ήταν πάντα το enfant gate (κακομαθημένο παιδί) της Ευρώπης"... Source : infognomonpolitics.blogspot