Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

Πολυεθνικές εταιρείες και οικονομική κρίση

Του Άγη Βερούτη 


Όπως και στην Κατοχή, το βάρος δεν είναι  ισομερώς καταμερισμένο στα υποζύγια. Όπως και τότε υπήρχαν προνομιούχοι, που καθόλου βάρος δεν σήκωναν, έτσι και τώρα υπάρχουν συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων (νομικών και φυσικών) που πληρώνουν μηδενικό φόρο για εισοδήματα που έχουν αποκτήσει στην Ελλάδα, με την πλήρη γνώση και ανοχή του κράτους.

Δεν εννοώ φυσικά την Εκκλησία, που τελικά κάτι πληρώνει από καλή πρόθεση και μόνον, χώρια το φιλανθρωπικό έργο που πιθανόν εκτελεί, αλλά τους πολυεθνικούς οργανισμούς που πωλούν προϊόντα στην Ελληνική αγορά.

Οι πολυεθνικοί οργανισμοί απεκόμισαν τεράστιο όφελος από την κατάργηση των δασμών ενδοκοινοτικά, και την ενοποίηση της αγοράς, ενώ ίση ζημία υπέστησαν τα κράτη από την απώλεια των δασμών. Εκείνο που παλαιότερα το κράτος απεκόμιζε ως έσοδο από την δασμολόγηση των εισαγόμενων προϊόντων, θεωρητικά θα το ισοφάριζε από την φορολόγηση των μεγαλύτερων κερδών των εξαγωγέων της Ελλάδας. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν συνέβη, κατόπιν του δρομολογημένου εξανδραποδισμού της Ελληνικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας, σε ένα σκοπίμως τοξικό νομικό καθεστώς που δημιουργήθηκε από τις κυβερνήσεις των τελευταίων 35 ετών, για τις Ελληνικές επιχειρήσεις.

Πέραν αυτού, ενώ η παράνομη εξαγωγή αφορολόγητων κερδών μέσω του transfer pricing από την πλειοψηφία, αν όχι το σύνολο των πολυεθνικών οργανισμών, αντίκειται τόσο στο κοινοτικό όσο και το εθνικό δίκαιο, το Ελληνικό κράτος παριστάνει ότι αυτό το πρόβλημα δεν υφίσταται, υπόπτως.

“Τι σημαίνει transfer pricing;” ίσως εύλογα ρωτήσει κάποιος.

Ας το δούμε με ένα υποτιθέμενο παράδειγμα. Ας πούμε ότι μια πολυεθνική κατασκευάζει “widgets” κάπου σε κάποια ασιατική χώρα με χαμηλά εργατικά. Το κόστος της παραγωγικής μονάδας (εργοστασίου) διαιρεμένο με τον αριθμό των widgets που παράγονται ετησίως από αυτήν, μας δίνει το standard cost του κάθε widget, έστω €1,50/widget.

Κάποια άλλα κόστη, όπως το κόστος της Έρευνας και Εξέλιξης της συνολικής εταιρίας, το κόστος διαφήμισης και μάρκετινγκ, το κόστος των διοικητικών υπηρεσιών, το κόστος logistics και αποθήκευσης σε παγκόσμιο επίπεδο, κ.ά., προστίθενται για να διαιρεθούν μετά με κάποιο αναλογικό αλγόριθμο αναλυτικής λογιστικής, και να προσδώσουν ένα αναλογικό κόστος ανά widget. Έστω ότι αυτά προσθέτουν άλλο €1,50/widget στο υποθετικό μας προϊόν.

Με κόστος λοιπόν €3/widget η πολυεθνική μπορεί να προμηθεύσει τη θυγατρική της στην Ελλάδα, η οποία μετά θα αναλάβει την προώθηση και πώληση των widgets στην Ελληνική επικράτεια, έστω προς €10/widget, προσθέτοντας με την σειρά της κάποια λειτουργικά και χρηματο-οικονομικά κόστη συνήθως της τάξεως του 15% της τελικής τιμής. Έστω λοιπόν ότι η καλή πολυεθνική δεν μοιράζει μίζες σε κρατικούς αξιωματούχους, και δεν εξάγει κέρδη για τους τοπικούς διανομείς της σε φορολογικούς παράδεισους (όπως η Κύπρος και η Μάλτα.)  Τότε το συνολικό της κόστος θα είναι €4,50/widget, ενώ η πραγματική κερδοφορία της θα είναι €5,5/widget, ή 55% επί της τελικής τιμής. Θα της αναλογούσε δηλαδή φόρος με την σημερινή κλίμακα €1,10/widget για το 20% φορολόγηση σε εταιρικά κέρδη, και πιθανόν άλλο 25% στα μερίσματα, αν η τωρινή κυβέρνηση δεν είχε προλάβει να διαφοροποιήσει το φορολογικό καθεστώς για ιδιοκτήτες Ελληνικών εταιριών που είναι θυγατρικές ξένων εταιριών, και να τους επιτρέπει αφορολόγητη εξαγωγή των μερισμάτων.

Η σοφή πολυεθνική όμως δεν επιθυμεί να πληρώσει καθόλου φόρο στην Ελλάδα, οπότε τί κάνει; Πολύ απλά, τιμολογεί το κάθε widget στα €8 κατά την εισαγωγή του στην Ελλάδα, ώστε όταν προστεθεί το ποσό των €2 των λειτουργικών στην Ελλάδα, να φτάσει να πληρώνει μηδενικό φόρο εισοδήματος. Εξάγει δηλαδή όλα τα κέρδη εκτός Ελλάδας, και για το μερίδιο αγοράς και κερδών που διαθέτει στην Ελλάδα, δεν πληρώνει καθόλου φόρο στη χώρα. Η τιμή μετάβασης των €8/widget ονομάζεται transfer price. Ενίοτε οι πολυεθνικές αφήνουν ένα πολύ μικρό κέρδος στην Ελλάδα, ώστε να μη χρειάζεται να προβαίνουν σε συνεχείς αυξήσεις κεφαλαίου (εικονικές φυσικά αφού επιστρέφουν μέρος των παρανόμως αφορολόγητα εξαχθέντων κερδών.)

Αυτή η τακτική αντίκειται σε κάθε διεθνή κανονισμό, καθώς το κράτος που υπόκειται στη λεηλασία του transfer pricing επωμίζεται την προστασία της αγοράς με τις αμυντικές του δαπάνες, την διασφάλιση των πληρωμών και της τήρησης των συμβάσεων με το σύστημα απονομής δικαιοσύνης του, την εύρυθμη λειτουργία των οδικών αρτηριών και των λιμένων εισόδου στην χώρα, την διατήρηση της ασφάλειας των κατοίκων και της τάξεως, την εκπαίδευση και φροντίδα υγείας για τους υπαλλήλους της πολυεθνικής στη χώρα, ενώ οι φόροι που εισπράττει από αυτήν συγκλίνουν ασυμπτωτικά στο μηδέν.

Η “καλή” πολυεθνική δηλαδή λεηλατεί τις κοινωνικές παροχές της χώρας που κλέβει με το transfer pricing, καθώς δεν πληρώνει τους φόρους που της αναλογούν για τα κέρδη που αποκομίζει από αυτή την αγορά. Κάποιοι (μεταξύ αυτών και συμπαθέστατος Έφορος μεγάλης εφορίας του λεκανοπεδίου) υποστηρίζουν ότι οι πολυεθνικές πληρώνουν πάντοτε με συνέπεια το ΦΠΑ. Μα το ΦΠΑ δεν το πληρώνει ο έμπορος, αλλά το τελικός καταναλωτής! Σαν να λέμε ότι είμαστε και ευγνώμονες που δεν κλέβουν και το φόρο που πληρώνουν οι πελάτες τους και εκείνοι οφείλουν να αποδίδουν στο κράτος.

Μια στιγμή όμως, δεν είναι και κάποια πολυεθνική που έχει παρακρατήσει €2 δις φόρους από το κράτος τα τελευταία 8 χρόνια και ταλαιπωρεί το κράτος δικαστικά και προφασιστικά; Τώρα κατάλαβα τί εννοούσε ο φίλτατος Έφορος!

Αν δούμε τις τιμές που οι περισσότερες πολυεθνικές πουλάνε τα προϊόντα τους σε πολιτισμένες χώρες, και τις τιμές που τα πουλάνε στην Ελλάδα, θα φρίξουμε. Με πολλαπλάσια από 2 ώς 10 φορές πάνω, η παράνομη εξαγωγή αφορολόγητων κερδών μπορεί και να υπερβαίνει το 50% του τζίρου πολλών πολυεθνικών στην Ελλάδα. Αν υποθέσουμε ότι μια μόνο πολυεθνική που πουλάει τα προϊόντα της σχεδόν στη διπλή τιμή στην Ελλάδα, έχει τζίρο κοντά στο μισό δις ευρώ και δηλώνει λιγότερο από 2% κερδοφορία στην Ελλάδα, ενώ στο σύνολο των δραστηριοτήτων της έχει πάνω από 10% ενοποιημένη κερδοφορία με μέσες τιμές των προϊόντων της τις μισές από ότι στην Ελλάδα, η φοροκλοπή που συντελείται μπορεί να υπερβαίνει το 15% του τζίρου της. Τέτοια παραδείγματα θα βρούμε και σχεδόν στην πλειονότητα των εταιριών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγείας. Δηλαδή πουλάνε τα widgets τους στα Ελληνικά νοσοκομεία τριπλάσια τιμή από όσα τα πουλάνε στα Γερμανικά νοσοκομεία, και ενώ στη Γερμανία δηλώνουν κερδοφορία 10%, στην Ελλάδα δηλώνουν για τις τριπλάσιες τιμές, κερδοφορία 1%!

Οι δημοσιευμένοι ισολογισμοί των εταιριών αυτών στη χώρα μας, και στην χώρα εξαγωγής προς την Ελλάδα, συγκριτικά με τις τιμές που πωλούν εδώ και στην χώρα εξαγωγής (συνήθως Γερμανία ή Ελβετία ή ΗΠΑ), μπορούν να αποτελέσουν πεδίον δόξης λαμπρό για οποιονδήποτε εφοριακό θέλει να επιτελέσει πατριωτικό έργο!

Κάνοντας μια πρόχειρη επέκταση στα περίπου €25-€30 δις τζίρους πολυεθνικών στην Ελλάδα που δηλώνουν λιγότερο από 2% κερδοφορία (ίσως πολύ περισσότερος τζίρος αν λάβουμε υπόψιν τους διανομείς που εισάγουν μόνοι τους τα προϊόντα), το Ελληνικό κράτος έχει απώλεια φόρων που μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ τους συνολικούς φόρους που επιβάλλει στα τελευταία δύο πακέτα φορολόγησης, με απώτερο σκοπό την οικονομική εξόντωση της μεσαίας τάξης.

Ενώ εκείνες οι 100-200 εταιρίες θα έπρεπε να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν σε μια εύρυθμη κοινωνία, όπως πχ στη Δανία που έχει σε λειτουργία ένα εύλογο μηχανισμό φορολόγησης των πολυεθνικών παρά το transfer pricing από το 1994, στην Ελλάδα της δουλοπρέπειας και του “αύριο μέρα είναι”, προτιμούμε να εξοντώσουμε τους ηλικιωμένους και τους μικρομεσαίους, κατηγορώντας τους πάντες για φοροδιαφυγή, και να αφήνουμε τους θεσμοθετημένους διεθνείς φοροφυγάδες ανενόχλητους. Ακόμα και αν αυτό προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό στην Ελληνική αγορά, και ουσιαστικά εξωθεί τις Ελληνικές εταιρίες στην μετανάστευση σε άλλα κράτη, ή απλά βάζει λουκέτο στους μικρομεσαίους!

Κάποτε θα πρέπει να ασχοληθεί το επιτελείο της Τρόικας με θέμα της παράνομης εξαγωγής αφορολόγητων κερδών, εκτός αν το κίνητρό τους δεν είναι η κανονικοποίηση της αγοράς, αλλά απλά το πλιάτσικο της περιουσίας των Ελλήνων.


Πηγή:http://goo.gl/AocxW