Geopolitical Research Institute(GRI)/Εταιρεία Γεωπολιτικών Ερευνών(ΕΓΕ)

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2011

Ο αστόχαστος στόχος

Η νέα κυβέρνηση συστάθηκε με έναν και μόνο έναν σκοπό: την επιβεβαίωση της Συμφωνίας των Βρυξελλών (της 26ης Οκτωβρίου) από μία ευρεία πλειοψηφία του ελληνικού λαού (ή τουλάχιστον των πολιτικών δυνάμεων που τον εκπροσωπούν) και την εφαρμογή μιας δέσμης μέτρων που αυτή η Συμφωνία απαιτεί από την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό δεν αποτελεί ερμηνεία δική μου αλλά προγραμματικό στόχο της νέας κυβέρνησης και απαίτηση των ευρωπαίων εταίρων μας (σύμφωνα με τα δικά τους λεγόμενα).
Δεν υπάρχουν ελληνίδες, έλληνες, ακόμα και απλοί φιλέλληνες που να μην εύχονται στην νέα κυβέρνηση να σταματήσει τον εκτροχιασμό της χώρας και να συνεισφέρει στην συγκράτηση της αντίστοιχης κατάρρευσης της ευρωζώνης. Πέραν βέβαια των ευχών, είναι φυσιολογικό όλοι μας να αγωνιούμε για το μέλλον. Κάπου εδώ όμως οι αγωνίες μας διίστανται.
Οι περισσότεροι σχολιαστές του "σοβαρού" ελληνικού τύπου (συμπεριλαμβανομένων και των περισσότερων συνδαιτυμόνων μου εδώ στο protagon) αγωνιούν για το κατά πόσο η νέα κυβέρνηση θα καταφέρει να κάμψει τις εσωτερικές αντιστάσεις και να εφαρμόσει τα μέτρα που προβλέπονται από την Συμφωνία των Βρυξελλών. Θεωρούν δεδομένο ότι, αν το πετύχει, η κατρακύλα θα σταματήσει, η Ελλάδα μπορεί και να "σωθεί" και (στον βαθμό που κι οι υπόλοιποι ευρωπαίοι καταφέρουν να ακολουθήσουν τις επιταγές της Συμφωνίας των Βρυξελλών) να βοηθήσει το ευρώ να ανανήψει.
Μακάρι να μοιραζόμουν αυτή την αγωνία. Μακάρι να πίστευα κι εγώ ότι, αν απλώς ανασκουμπωθούμε ως έθνος και ως άτομα και αν καταφέρουμε να  κάνουμε αυτά τα οποία ζητά από εμάς η Συμφωνία των Βρυξελλών, θα αρχίσει να τρεμοπαίζει, δειλά στην αρχή, το φως στο τέλος του τούνελ. Δεν το πιστεύω όμως. Δυστυχώς. Και δεν το πιστεύω επειδή κρίνω πως η Συμφωνία των Βρυξελλών, μαζί και με την αμέσως προηγούμενη Συμφωνία της 21ης Ιουλίου, θα καταγραφούν στην Ευρωπαϊκή ιστορία ως τα θανάσιμα αυτο-γκολ που οδήγησαν το ευρώ στην τελική ήττα.
Την επομένη της 21ης Ιουλίου, εδώ στο protagon, εν μέσω πανηγυρισμών για την νέα "διάσωση" της χώρας είχα γράψει: "... σε δύο ή τρεις μήνες η ΕΕ θα πρέπει να συνάψει μια αντίστοιχη συμφωνία για τις Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία κλπ. Αυτού του είδους τα μέτρα θα είναι τότε απαγορευτικά ακριβά (για όλες αυτές τις χώρες). Οι κερδοσκόποι το γνωρίζουν και μας την έχουν στημένη στην γωνία. Δεν θα αργήσουν να χτυπήσουν. Και τότε ίσως είναι πολύ αργά να συνειδητοποιήσουν οι ηγέτες μας το τεράστιο κόστος της άρνησης της ανάγκης για μια συστημική λύση."
Πράγματι, μερικούς μήνες αργότερα, το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, την νύχτα που οι ηγέτες μας (με προεξάρχοντες την κα Μέρκελ, τον κ. Σαρκοζύ και τον κ. Νταλλάρα) "μαγείρευαν" την νέα Συμφωνία των Βρυξελλών, στην βάση των πληροφοριών που είχα για το περιεχόμενο της Συφωνίας, και πάλι εδώ στο protagon, έγραφα ότι επρόκειτο όχι απλά για μια ακόμα αποτυχημένη Σύνοδο Κορυφής αλλά για μία Σύνοδο που θα κατέληγε σε Συμφωνία η οποία θα αποδειχθεί "ακόμα ένα καρφί στο φέρετρο του ευρω-συστήματος". Λίγες μέρες αργότερα εξηγούσα το γιατί αυτή η συμφωνία αυτή δεν υπήρχε περίπτωση να βοηθήσει την Ιταλία, τις τράπεζες ή την Ελλάδα και, συνεπώς, θα συνεισέφερε τα μέγιστα στην κατασκευή του φέρετρου στο οποίο θα ενταφιαστεί το ευρώ και, μαζί του, η ιδέα της ευρωπαϊκής ενότητας, ολοκλήρωσης, πείτε το όπως θέλετε. Σήμερα, μόλις τώρα, ολοκλήρωσα (εδώ στην Νέα Υόρκη από όπου σας γράφω) ένα αρκετά μακροσκελές κείμενο με το οποίο εξηγώ πολύ αναλυτικότερα γιατί η Συμφωνία των Βρυξελλών, πράγματι, εντείνει την Κρίση (όπως ήδη φαίνεται από τις εξελίξεις στο μέτωπο του χρέους σημαντικών χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα όπως η Ιταλία, το Βέλγιο, η Γαλλία). Γιατί πρόκειται για μια Συμφωνία Δηλητηριώδη. [Το κείμενο αυτό γράφτηκε ως βάση συζήτησης που θα λάβει χώρα αύριο το απόγευμα εδώ, στην Νέα Υόρκη, σε σημαντικό δημόσιο. ομοσπονδιακό, οργανισμό. Για αυτό τον λόγο δεν έχω προλάβει να το μεταφράσω στα ελληνικά. Συγχωρέστε με παρακαλώ.]
Άλλη μια φορά τονίζω ότι εύχομαι να έχω άδικο. Να αποδειχθεί εσφαλμένη η ανάλυσή μου. Πολύ φοβάμαι όμως ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Όπερ μεθερμηνευόμενο, φοβάμαι πως το όλο σκεπτικό, όλο το raison d' etre της νέας κυβέρνησης χτίζεται σε μια κινούμενη άμμο. Αν όντως η Συμφωνία των Βρυξελλών, όπως ισχυρίζομαι στο κείμενο αυτό, (α) εγγυάται την επ' άπειρον αναβολή κεφαλαιοποίησης των τραπεζών της ευρωζώνης όλης, (β) αφήνει την Ελλάδα εντελώς ανοχύρωτη μπροστά στην ύφεση και στο χρέος, (γ) δυναμιτίζει το χρέος της Ιταλίας και της Ισπανίας, και (δ) υπονομεύει την αξιοπιστία της ευρωζώνης με τα τερτίπια που προβλέπει όσον αφορά το EFSF, τότε ποιος ο ρόλος μιας κυβέρνησης της οποίας το Α και το Ω δεν είναι άλλο από την εφαρμογή των όρων αυτής της Συμφωνίας;
Κλείνοντας, την άποψή μου για τον κ. Παπαδήμο την έχω καταθέσει εδώ πριν από έναν χρόνο. Δεν έχει σημασία. Είμαι διατεθειμένος να δεχθώ ότι οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους όταν η ιστορία τους αναθέτει νέες, κρίσιμες, εθνικές αποστολές. Να κάνουν την προσωπική τους υπέρβαση. Είμαι, ακόμα, έτοιμος να ξεχάσω την πεισματώδη αντίρρηση του κ. Παπαδήμου στην (απαραίτητη από διετίας) αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, την οποία τώρα, σε μια έξαρση της ιστορικής ειρωνείας, καλείται να διαχειριστεί από την θέση του πρωθυπουργού της χώρας. Του εύχομαι λοιπόν καλή επιτυχία. Δυστυχώς όμως η κυβέρνησή του καλείται να πετύχει στόχους που δεν είναι μόνο αδύνατον να επιτευχθούν αλλά στόχους δηλητηριώδεις τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη. Πολύ φοβάμαι ότι ο κ. Παπαδήμος παγιδεύτηκε στον τραγικό ρόλο του συντονιστή κυβερνητικής προσπάθειας που στοχεύει στο να εφαρμοστεί μια ευρωπαϊκή Συμφωνία η οποία έχει καταργηθεί ήδη στην πράξη και η οποία υπονομεύει το ευρω. (*)
(*) Ακριβώς όπως η Συμφωνία της 21ης Ιουλίου καταργήθηκε λίγες μέρες μετά την θριαμβευτική υπογραφή της.
Αρθρο του κ. Γιάννη Βαρουφάκη
Source : http://www.protagon.gr/

Η μετα-Κεμαλική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Χρήσιμα συμπεράσματα αναδείχθηκαν από την ημερίδα του Εργαστηρίου Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με θέμα: “Η Μετα-Κεμαλική Εξωτερική Πολιτική της Τουρκίας”.

Στο επίκεντρο της ημερίδας βρέθηκε η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας υπό το νέο-οθωμανικό δόγμα, κυρίως έτσι όπως αυτή εκφράζεται από την ηγεσία του AKP και ιδιαίτερα τον Υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου.  

Στην ημερίδα συμμετείχαν οι πανεπιστημιακοί: Παναγιώτης Ήφαιστος, Ιωάννης Μάζης, Ηλίας Κουσκουβέλης, Σπύρος Λίτσας και Νίκος Ραπτόπουλος και ο αναλυτής Σάββας Καλεντερίδης. Παρέμβαση για το παρόν και το μέλλον των Τουρκοισραηλινών σχέσεων και για τις σχέσεις Κύπρου - Ισραήλ και Ελλάδας - Ισραήλ έκανε από το Ισραήλ ο καθηγητής  του Πανεπιστημίου Bar Ilan Amikam Nachmani.

Κοινός τόπος ανάμεσα στους ομιλητές ήταν ότι η Τουρκία παρότι επιθυμεί την περιφερειακή ηγεμονία αντιμετωπίζει και θα αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια στο να την κατακτήσει.  Παρά την αρχική ευφορία τής Τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, “η Τουρκία έχει ήδη καταγράψει αποτυχίες” τόνισε ο Καθηγητής τού Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Διευθυντής τού Εργαστηρίου Ηλίας Κουσκουβέλης.  Ανέδειξε τις συγγένειες της στρατηγικής του ‘στρατηγικού βάθους’ του Νταβούτογλου με τη θεωρία του «επιθετικού ρεαλισμού» και το έργο του Καθηγητή John Mearsheimer Η Τραγωδία της Πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων και αναρωτήθηκε αν, υπό αυτό το θεωρητικό πρίσμα, θα κάνουμε λόγο και για “Τραγωδία της Τουρκικής Εξωτερικής Πολιτικής” . Ο ίδιος έθεσε ακόμη ένα ζήτημα για το οποίο ακολούθησε συζήτηση μεταξύ των ομιλητών και του κοινού και αυτό ήταν το “γιατί ο Νταβούτογλου άνοιξε όλα τα χαρτιά του” στο βιβλίο του Στρατηγικό βάθος.

Ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Παναγιώτης Ήφαιστος υπογράμμισε την ικανότητα αυτοσυντήρησης της Τουρκίας, λέγοντας χαρακτηριστικά, ότι τη ζηλεύει, διατυπώνοντας, όμως, τις επιφυλάξεις του γιατί όπως είπε στην ηγεμονική στροφή της Τουρκίας οι κίνδυνοι από την υπερεξάπλωση συγκρούονται με τις δυνατότητες για αξιοποίηση ευκαιριών.  Ωστόσο, έκρινε την ανάδειξη του ισλαμικού στοιχείου ως κεντρικό άξονα πολιτικής ως μια ορθολογική κίνηση και χαρακτήρισε την εξωτερική πολιτική του AKP περισσότερο ενεργητική και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.  Στη σημαντική ανακατάταξη που γίνεται στην περιοχή μας σύμφωνα με τον Καθηγητή Ήφαιστο, η Τουρκία θα κερδίσει αν χάσουμε εμείς το Αιγαίο και την Κύπρο.  Ενώ η άποψή του είναι ότι ένα κράτος δεν χάνει, όταν κάνει φανερές τις επιδιώξεις της στο διπλωματικό παιχνίδι.

Ο Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιωάννης Μάζης επικεντρώθηκε στο έργο του Νταβούτογλου, η μετάφραση του οποίου στα ελληνικά έφερε σύμφωνα με τον ίδιο σε αμηχανία την “τουρκολαγνική κοινότητα της Ελλάδας”.  Ο Καθηγητής Μάζης σημείωσε ότι το βιβλίο του Νταβούτογλου, το Στρατηγικό βάθος, διαπνέεται από μια εθνικόστροφη συμπεριφορά που δεν μπορεί να χαρακτηρίζει έναν αναλυτή, ο οποίος μάλιστα προβαίνει σε επιστημονικά άλματα.

Ο αναλυτής Σάββας Καλεντερίδης έκανε μια ιστορική αναδρομή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας για να αναδείξει την εξέλιξη του νεο-Οθωμανικού δόγματος, στο οποίο στηρίζεται η πολιτική του AKP σήμερα. Ανέλυσε τις πρόσφατες μεταστροφές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε Τυνησία, Αίγυπτο και Λιβύη, λόγω της επικράτησης της Αραβικής Άνοιξης αλλά και τις επιπτώσεις του Mavi Marmara και της στάσης της Τουρκίας απέναντι στην Αφροδίτη στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ. Ο αναλυτής κ. Καλεντερίδης επεσήμανε ότι φαίνεται πώς όπου τα συμφέροντα της Τουρκίας συγκρούονται με εκείνα των ΗΠΑ, η πολιτική Νταβούτογλου ανατρέπεται.

Μια διαφορετική οπτική πρόσφερε ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Σπύρος Λίτσας, ο οποίος δεν στάθηκε στο δεδομένο σκοπό της Τουρκίας, την περιφερειακή ηγεμονία, αλλά στα μέσα που χρησιμοποιεί η τουρκική πολιτική. Σ’ αυτό το πλαίσιο ανέλυσε το ρόλο της ‘ήπιας ισχύος’ στη στρατηγική της Τουρκίας. Σύμφωνα με την ανάλυση του η χρήση της ήπιας ισχύος σ’ αυτή την περίπτωση, στόχο έχει να ενισχύσει τη συνολική ισχύ, χωρίς, όμως, να ενεργοποιήσει τους πυλώνες της σκληρής ισχύος που θα προκαλούσαν διλήμματα ασφάλειας.

Την ημερίδα έκλεισε ο Λέκτορας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και μεταφραστής του βιβλίου του Αχμέτ Νταβούτογλου το Στρατηγικό βάθος Νίκος Ραπτόπουλος, ο οποίος εστίασε στις σχέσεις της Τουρκίας με τον Αραβικό Κόσμο και σημείωσε ότι η Τουρκία επιδίωξε να αξιοποιήσει τις σχέσεις της με τον αραβοϊσλαμικό κόσμο στη βάση της ιστορικής και θρησκευτικής παράδοσης, αναζήτησε συνασπισμό δυνάμεων με τις αραβικές χώρες στα διεθνή φόρα, ωστόσο η αραβική άνοιξη φαίνεται να ανέτρεψε τα σχέδια Νταβούτογλου.

Τέλος, μια από τις κοινές θέσεις των ομιλητών ήταν ότι η Τουρκία περνάει μια περίοδο έντονης δραστηριότητας στην εξωτερική της πολιτική και αξιοποιεί το επιστημονικό της δυναμικό στη χάραξή της, γεγονός που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα.

Την ημερίδα, που συντόνισε ο Σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας κ. Γιάννης Ράζος, χαιρέτησαν ο Πρόεδρος του Τμήματος ΔΕΣ καθηγητής Γεώργιος Σπυρόπουλος και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας καθηγητής Ιωάννης Χατζηδημητρίου, ενώ την παρακολούθησαν πανεπιστημιακοί, δεκάδες φοιτητές και στελέχη των ενόπλων δυνάμεων
Source : .http://www.diethneis-sxeseis.gr

Ποιός κέρδισε από την κρίση της ευρωζώνης

Σύμφωνα με όσα  ισχυρίζεται ένας οικονομολόγος της ING, η Γερμανία κέρδισε περίπου 9 δις ευρώ από την κρίση της ευρωζώνης τα δυο τελευταία χρόνια.
«Για αρκετό διάστημα, η γερμανική οικονομία είναι από τους ελάχιστους κερδισμένους της κρίσης χρέους. Μάλιστα, η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να αποκτήσει χρηματοδότηση από τις αγορές σχεδόν δωρεάν», λέει ο Carsten Brzeski της ING στο Βέλγιο.
Αντιθέτως, το κόστος δανεισμού της Ιταλίας τρομάζει, αφού τα δεκαετή ομόλογά της άγγιξαν επιτόκια της τάξης του 7%, κάτι που οι αγορές θεωρούν ως μη βιώσιμο.
Από την πλευρά της, η Γαλλία δανείζεται με 3%, που επίσης αποτελεί ρεκόρ για τη χώρα.
Όπως λέει ο Brzeski, «Με την Ιταλία και τη Γαλλία να αρχίζουν να κινδυνεύουν, η γερμανική οικονομία άρχισε κι αυτή να χάνει την ισχύ της. Η τάση όμως των χρηματαγορών να ψάχνουν για ασφαλή καταφύγια, έχει φέρει απροσδόκητα έσοδα στη γερμανική κυβέρνηση». Η τάση αυτή, λέει, έχει φέρει τα σπρεντς της Γερμανίας σχεδόν στο μηδέν, από τότε που ξεκίνησε η κρίση.
Τα επιτόκια των διετών γερμανικών ομολόγων είναι σήμερα στο 0.3%, και των δεκαετών 1.7%. Τα εξάμηνα χαρτιά, που αποτελούν και τα πιο φτηνά, βρίσκονται στο 0.08%, από το 0.3% που ήταν πριν ένα μήνα.
Με την Γερμανία να ζει μια ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, και με τους διεθνείς επενδυτές να της προσφέρουν αφειδώς τα χρήματά τους, ο Brzeski υπολογίζει πως το Βερολίνο θα πρέπει να έχει ήδη ένα καθαρό κέρδος περίπου €9 δις από τις δημοπρασίες ομολόγων.
«Είναι πολύ ενδιαφέρον, το ότι το ποσό αυτό είναι ήδη μεγαλύτερο από την πρόσφατα ανακοινωθείσα φορολογική μείωση ύψους €8 δις που ανακοίνωσε το Βερολίνο για τα έτη 2013 και 2014. Όπως φαίνεται, οι Έλληνες είναι αυτοί που χρηματοδοτούν την φορολογική μεταρρύθμιση των Γερμανών», προσθέτει.
Και για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, €8 δις είναι το ποσό της δόσης που η Ελλάδα ελπίζει να εισπράξει αν τα πολιτικά της κόμματα συμφωνήσουν σε μια μεταβατική κυβέρνηση, και αν υπογράψουν πως δεσμεύονται να εφαρμόσουν τα προτεινόμενα μέτρα λιτότητας. Αυτό το ποσό ίσα που καλύπτει τις υποχρεώσεις της Αθήνας για τους επόμενους τρεις μήνες.
Πηγή: antinews.gr